Kullanıcı:Y3ell/Çeviri 2

Şentemeriyetüşşark Emirliği
طائفة بني رزين
Benî Rezîn
Şentemeriyetüşşark Emirliği طائفة بني رزين; Benî Rezîn
1012-1104
	Benî Rezîn Emirliği, y. 1037.
Başkent	Şentemeriyetüşşark [en] (Albarracín)
Yaygın dil(ler)	Arapça, Berberi dilleri, Mozarapça, İbranice
Resmî din	İslam, Hristiyanlık, Yahudilik
Hükûmet	Monarşi
Emir
• 1012–1045
• 1012–1045	Hüzeyl b. Abdülmelik
• 1045–1103	Ebû Mervân Abdülmelik b. Hüzeyl
• 1103–1104	Yahyâ b. Abdülmelik
Tarihî dönem	Orta Çağ
• Kurtuba halifeliğin zayıflaması
• Kurtuba halifeliğin zayıflaması	1012
• Murâbıtlar tarafından fethedilmesi	1104
Para birimi	Dirhem, Dinar
Öncüller	Ardıllar
	Endülüs Emevî Devleti
Murâbıtlar
Albarracín Lordluğu
Günümüzdeki durumu	İspanya

en:Taifa of Albarracín

Şentemeriyetüşşark Emirliği yada Benî Rezîn (Arapça: طائفة بني رزين) (İspanyolca: Taifa de Albarracín), İber Yarımadası'nın doğusunda yer alan bir berberi taifa devletiydi.^[2] Emirlik, Benî Rezîn hanedanı tarafından kuruldu (1012) ve Murâbıtlar tarafından fethedilene kadar varlığını sürdürdü (1104).

10.yüzyıl

Benî Rezîn, Hevvâre [en] berberilerine mensup bir kabileydi. Adını, Tarık bin Ziyad ile birlikte Endülüs'ün fethine katılan Rezîn el-Bernusî den aldı.^[3]

Kabile önce Kurtuba’ya (Córdoba) yerleşti, sonra Sehle kûresinin [en] (vilayet) yönetimini üstlendiler. Burası Kûnke (Cuenca) dağlarında bulunan Şentemeriyetüşşark (Santa Maria de Oriente) şehrinin de bulunduğu bir bölgeydi. Sehletü Benî Rezîn adı verilen bölge günümüzde Albarracin adıyla tanınmaktadır.^[4]

11.yüzyıl

II. Hişâm ve başvezir (hâcib [en]) İbn Ebû Âmir el-Mansûr [en] döneminde yapılan savaşlara katılan Benî Rezîn, Mansûr’un ölümünü (1002) takip eden ve Endülüs Emevî hilâfetinin yıkılışına kadar süren karışıklıklar boyunca bölgedeki hâkimiyetini ve itibarını korudu. Kabile, Süleyman el-Müstaîn [en]’in halife olarak tanınmasından sonra 1012 yılında liderleri Hüzeyl b. Abdülmelik önderliğinde bağımsızlığını ilân etti.^[3]

Ölümünün ardından (1045) yerine oğlu Ebû Mervân Abdülmelik b. Hüzeyl geçti. Cebrü’d-devle lakabıyla tahta oturan Ebû Mervân komşularıyla iyi ilişkiler kurdu ve emirliğin refah düzeyi arttı. Ancak 1085 yılında Tuleytula’nın (Toledo) düşmesinden sonra VI. Alfonso’ya vergi ödemek zorunda kaldı. Zellâka Muharebesi’nin ardından kısa süreli bir bağımsızlığa kavuştu ancak bu sefer de El Cid’e vergi ödemek zorunda kaldı. Hristiyanların bölgede güçlenmesi ve ağır vergiler onu Murâbıtlar’la anlaşmaya zorladı. 58 yıl hüküm süren Ebû Mervân 1103 yılında vefat etti. Yerine geçen oğlu Yahyâ b. Abdülmelik Murâbıtlar’ın Endülüs’e hâkim olmasıyla sadece bir yıl hükümdarlık yapabildi. Şentemeriyetüşşark emirliği 1104 yılında feshedildi.^[3]

12.yüzyıl

1167 yılında bu topraklar, Murâbıtlar arasında devam eden savaşların ve Muvahhid Halifeliği [en] tarafından yapılan yeni istilaların baskısı altında kaldı. Murâbıtların Mağrip’te Muvahhidler ile savaşmasını fırsat bilen İbn Merdenîş [en] doğu Endülüs bölgesini ele geçirdi.^[5] Muvahhidlerin galibiyetiyle sonuçlanan savaşta yeni halife, İbn Merdenîş'in itaat etmesini istedi. İspanyol asıllı bir hristiyan iken Müslümanlığı seçen İbn Merdenîş bu teklifi reddetti ve hristiyanlarla ittifak kurdu. Şentemeriyetüşşark Emirliği'ni Navarre'li VI. Sancho [en]'nun vasal'ı olan Pedro Ruiz de Azagra [en] adında bir soyluya bıraktı.^[6]

Böylece, Kastilya Krallığı ile Aragon Krallığı arasında, Navarra Krallığı'na bağlı egemen bir bölge olan Sehletü Benî Rezîn (Santa María de Aben Razín)'de Albarracín Lordluğu [en] kuruldu.

Taifa Emirleri

Benî Rezîn

Hüzeyl b. Abdülmelik: 1012–1045
Ebû Mervân Abdülmelik b. Hüzeyl: 1045–1103
Yahyâ b. Abdülmelik: 1103–1104

Ayrıca bakınız

Sünni hanedanlar listesi

Dış bağlantılar

İspanya Kraliyet Tarih Akademisi [en]:

Hüzeyl b. Abdülmelik 12 Mart 2025 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İspanyolca)
Ebû Mervân Abdülmelik b. Hüzeyl 12 Mart 2025 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İspanyolca)
Yahyâ b. Abdülmelik 12 Mart 2025 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İspanyolca)

Kaynakça

^ Zwartjes, Otto (2006). "Andalus". Versteegh, Kees (Ed.). Encyclopedia of Arabic Language and Linguistics. Brill Academic Publisher. s. 58.
^ Kennedy, Hugh (2014-06-11). Muslim Spain and Portugal: A Political History of Al-Andalus (İngilizce). Routledge. ISBN 9781317870418.
^ ^a ^b ^c "Soha Abboud-Haggar, REZÎN (Benî Rezîn), İslam Ansiklopedisi". 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2024.
^ "Mehmet Özdemir, ŞENTEMERİYE, İslam Ansiklopedisi". 13 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2025.
^ "Mehmet Özdemir, İBN MERDENÎŞ, İslam Ansiklopedisi". 5 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2025.
^ Mariana, Juan de; Sabau y Blanco, José Sabau y Blanco (1818). Historia general de España (Spanish). 7. Imprenta de Leonardo Nuñez de Vargas. s. 97. KB1 bakım: Tanımlanamayan dil (link)

Wikimedia Commons'ta Taifa of Albarracín ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

[1] Zwartjes, Otto (2006). "Andalus". Versteegh, Kees (Ed.). Encyclopedia of Arabic Language and Linguistics. Brill Academic Publisher. s. 58.

[2] Kennedy, Hugh (2014-06-11). Muslim Spain and Portugal: A Political History of Al-Andalus (İngilizce). Routledge. ISBN 9781317870418.

[Rezîn-3] "Soha Abboud-Haggar, REZÎN (Benî Rezîn), İslam Ansiklopedisi". 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2024.

[4] "Mehmet Özdemir, ŞENTEMERİYE, İslam Ansiklopedisi". 13 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2025.

[5] "Mehmet Özdemir, İBN MERDENÎŞ, İslam Ansiklopedisi". 5 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2025.

[6] Mariana, Juan de; Sabau y Blanco, José Sabau y Blanco (1818). Historia general de España (Spanish). 7. Imprenta de Leonardo Nuñez de Vargas. s. 97. KB1 bakım: Tanımlanamayan dil (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

İber Yarımadası'nda kurulan Tâifa Devletleri
11. yüzyıl	Benî Rezîn (Albarracín) Cezîretülhadrâ (Algeciras) Meriye (Almería) (I / II) Elbunt (Alpuente) Erkûş (Arcos) Batalyevs (Badajoz) Karmûne (Carmona) Kurtuba (Córdoba) Dâniye (Denia) Gırnata (Granada) Lâride (Lleida) Üşbûne (Lisbon) Lûrka (Lorca) Mâleka (Málaga) (I / II) Mayurka (Mallorca) Mirtüle (Mértola) Molina (Molina) Mevrûr (Morón) Mürsiye (Murcia) (I / II) Mürbitâru (Murviedro ve Sagunto) Leble (Niebla) Runde (Ronda) Saltis ve Velbe (Saltés ve Huelva) Şentemeriyetülgarp (Santa Maria do Algarve) İşbiliye (Seville) Şilb (Silves) Tuleytula (Toledo) (I / II) Turtûşe (Tortosa) (I / II) Belensiye (Valencia) (I / II) Sarakusta (Zaragoza)
12. yüzyıl	Meriye (Almería) (III) Batalyevs (Badajoz) (II) Bâcce ve Yâbüre (Beja ve Évora) Karmûna (Carmona) (II) Konstantina ve Fürnecûlüş (Constantina ve Hornachuelos) Vâdîâş ve Besta (Guadix ve Baza) Ceyyân (Jaén) (I / II) Şerîş (Jerez) Mâleka (Málaga) (III) Mirtüle (Mértola) (II / III) Mürsiye (Murcia) (III / IV) Leble (Niebla) (II) Bürşâne (Purchena) Şenterîn (Santarém) Şakûre (Segura) Şilb (Silves) (II) Tabîre (Tavira) Velbe (Tejada) Belensiye (Valencia) (III)
13. yüzyıl	Ercûne (Arjona) Beyyâse (Baeza) Dâniye (Dénia) (II) Lûrka (Lorca) (II) Mâleka (Málaga) (IV) Minorka (Menorca) Mürsiye (Murcia) (V) Leble (Niebla) (III) Uryûle (Orihuela) Belensiye (Valencia) (IV)