Kullanıcı:ToprakM/1948 Kıbrıs maden işçileri grevi
Cyprus Mines Corporation (CMC) işçileri, iyi çalışma koşulları ve ücret artışı talepleri ile 13 Ocak 1948 ile 17 Mayıs 1948 arasında grev yaptılar. Greve solcu Rum sendikaları ve Kıbrıslı Türk sendikalar katıldı. CMC ve sömürge yönetimi grevi kırmaya çalıştı. Toplam yaklaşık 1300 Kıbrıslı Rum ve 700 Kıbrıslı Türk'ün katıldığı grev; ufak bir ücret artışı ve idari yönden isteklerin kabulü ile sona erdi.
Grev sırasında pek çok kundaklama, bombalama ve yaralama olayları gerçekleşti. Bazı grevciler ve eşleri çeşitli para cezalarına ya da hapis cezalarına çarptırıldılar.
1948'teki grevlerde 266 gün sürdü 4300 maden işçisi katıldı.[1]
Bu gazete haberi 2300 işçi katıldı diyor.[2]
1939 II. Dünya savaşında faaliyetlerini kısmen iptal eden şirket 1946 yılında Karadağ madenini çalıştırmaya başlar.[3]
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Kıbrıs adası, Britanya Kıbrısı olarak Birleşik Krallık'ın himayesinde bir kraliyet sömürgesiydi. Birleşik Krallık'ın da yer aldığı II. Dünya Savaşı'nın bitmesinden henüz üç yıl geçmiş, Soğuk Savaş yeni başlamıştı. Amerika Birleşik Devletleri, komünizm akımı ile mücadele etmekteydi.[4]
Adadaki sendikalanma hareketi, hükumetin uyguladığı sert politikalardan vazgeçmesi ile birlikte 1930'ların sonlarında hızlandı ve sendikalar faaliyletlerini arttırdı. Aynı sırada Kıbrıs'ta üç siyasi parti kuruldu: Emekçi Halkın İlerici Partisi (AKEL), Kıbrıs Ulusal Partisi ve Türk Ulusal Partisi. 1941'de Kıbrıs Sendikalar Komitesi, 1945'te değiştirilen adıyla Tüm Kıbrıs İşçi Federasyonu (PEO) kuruldu. 1946 belediye seçimlerinde AKEL'in çeşitli bölgelerde seçimi kazandırmasının ardından Birleşik Krallık, adadaki komünizm hareketine karşı önlemler almaya başladı.[4]
Cyprus Mines Corporation
[değiştir | kaynağı değiştir]Cyprus Mines Corporation (CMC), 1916'da kurulan Amerika Birleşik Devletlerine ait bir madencilik şirketiydi. Amerika Birleşik Devletlerinden getirilen sondaj makineleri ve uzmanlarla Lefke bölgesinden bakır çıkarmaya başladılar. Çıkardıkları bakırın çoğunu ada dışına, Avrupa'ya satıyorlardı. Madenci işgücünü çevre bölgelerden sağlamışlardır. Yıllar boyunca bölgedeki gelişmelerle binlerce çalışanıyla Kıbrıs'taki en büyük özel işletme halini aldı. 1937'de toplam 5720 çalışanı vardı. 1939-1945 II. Dünya Savaşı nedeniyle faaliyetlerini kısmen durdurdu, savaşın sona ermesiyle 1945'te tekrar başladı.[5]
1945 yılında faaliyetlerine tekrar başlayan şirket, ilk ikisi 1946 ve üçüncüsü 1947'de sendikalarla şirketin anlaşmasıyla birlikte 1948'e kadar toplam üç defa, toplam 20 kuruşa kadar günlük ücretler arttırıldı.[6]
Grev
[değiştir | kaynağı değiştir]13 Ocak 1948'te CMC'ye ait maden sahalarından biri olan Mavrovouni/Karadağ madeninde çalışan işçiler daha iyi çalışma koşulları talep ederek CMC'ye ve sömürge yönetimine karşı bir grev başlattılar. Greve yaklaşık 1300 Kıbrıslı Rum ve 700 Kıbrıslı Türk katıldı. Greve Kıbrıslı Rum solcu sendikalar ve Kıbrıslı Türk sendikalar katıldı.[4]
Talepler: İşçi sınıflandırılmasının gözden geçirilmesi, yer altında çalışan işçilerin 7.5 saat çalışması, günlük ücretlere 4 kuruş ile 22 kuruş arasında artış yapılması, her işçiye senede 5 gün ücretli izin verilmesi, idareye ait başka talepler.[7]
13 Ocak 1948'te AKEL tarafından desteklenen sendika beş günlük grev ilan etti. Beş günün ardından 18 Ocak 1948'te sendikalar ortak toplantı yaparak grevi uzatma kararı aldı.[2] CMC, yeterli sayıda işçinin kaydolmasının ardından işlerin tekrar başlayacağını belirten 10.000 broşür dağıttı. 25 Ocak'ta maden işçileri Lefke'de miting düzenledi ve miting sırasında sömürge yönetimine taleplerinin karşılanması isteyen bir muhtıra imzalandı ve gönderildi.[8] Sendikanın hükumete yaptığı çağrı, CMC'nin arabuluculuğu kabul etmemesi nedeniyle reddedildi. 3 Şubat günü bekçiler ve enerji santrali işçileri de greve katıldı. 7 Şubat günü CMC reisi HS Mudd bir açıklama yayınladı ve şirketin işçileri istismar değil, ekonomik zorluklarla faaliyetlerini sürdürdüğünü işçilere ve sendikalara karşı herhangi bir düşmanca tavır içinde bulunmadıklarını açıkladı. Ayrıca işçilerin çalışmayarak her hafta toplam £7000 zarar ettiklerini açıkladı.[9] Tüm Kıbrıs İşçi Federasyonu, grevin tanıtımı ve fon toplanması için 10 Şubat günü 24 saat boyunca ada çapında bir grev çağrısında bulundu.[10][11] Bu sırada şiddet olayları arttı. İsyanlar, kundaklama, el bombası atma ve pencereden kurşun sıkma olayları yaşandı. Hendricks bu olayları siyasi olarak değerlendiriyordu. 12 Şubat günü gazetelerle yapılan toplantıda Mr. Hendricks şirketin geçmişte ciddi bir kâr sağlayamadığı, son yıllarda sınırlı bir kâra ulaştığını, İspanya'daki madenlerle rekabet etmeye çalıştıklarını Kıbrıs'tan Cebelitarık'a kadar olan taşıma maliyetleri rekabeti etkilediğini açıkladı. Ayrıca şirketin işçilere sağladığı sosyal olanaklara değindi.[6]
3 Mart günü CMC'nin Karadağdaki hastahanesinin önünde, işe alınacak 12 kişinin muayanesi sırasında, grevcilerden oluşan yaklaşık 1000 kişi kalabalık toplandı ve polisin dağılmalarına karşı yaptığı uyarıya rağmen dağılmayan grbua polis zor kullandı. Bunun üstüne kalabalık polise taş atmaya başladı. Ateş açılacağına dair uyarıyı kalabalığın dinlememesi üzeirne polis kalabalığın üstüne ateş açtı. Kalabalıktan biri ağır dört kişi yaralandı. Bunun üstüne kalabalık dağıldı. Ayrıca altı polis memuru yaralandı ve bir polis aracının camı kırıldı ve hastane zarar gördü.[12] 8 Mart günü Morfo bölgesinden polis eşliğinde madene giden 107 işçilik otomobil kafilesi Kseroda yaklaşık 100 kişilik kalabalık tarafından durduruldu. Kalabalık araçtakilere taş atmaya başladı. Refakat eden polis kalabalığın taş atmayı bırakmasını ve dağılması konusunda uyardı. Uyarıyı dinlemeyen kalabalık polisin ateş açmasıyla dağıldı. Resmi açıklamaya göre kalabalıktan iki kişi yaralandı. Ancak olay günü çıkan bir gazeteye göre dört kişi yaralandı, bir kişi öldü.[13] 13 Mart günü akşam saatlerinde CMC işçi başlarından evinde dinamit patlatıldı. Patlamada eve zarar geldi, yaralanan ya da ölen olmadı. Polis olay sonucunda dört kişiyi tutukladı.[14] Mart ortasında Hendricks, Kıbrıs Kilisesi Başpiskoposu II. Makarios ile bir uzlaşma sağladı. Grevin sebep olduğu şiddetten son derece rahatsız olan Başpiskopos, şirketin bir ücret artışı vermesi halinde çağrısı yapmayı teklif etti. Hendricks kabul etti ve 20 Mart'ta Başpiskopos Makarios aşağıdaki çağrıyı yapı:
“ | Ulusların Havarisi Büyük Pavlus öğüt veriyor ve onunla birlikte biz de öğüt veriyoruz: "Materyalist teorilerle aldanmayın... bunun yerine Mesih'in öğretilerini izleyin. Tüm acılığı, öfkeyi, kızgınlığı, çığlıkları ve küfürleri, tüm kötülüklerle birlikte atın.
Eğer gözlerimizi sizin davanıza çevirirsek ne görürüz? Dinamit... konutlara karşı saldırılar... iş arkadaşlarına ve polise karşı saldırılar... Sonuç olarak kan döküldü, hapis cezalarına yol açan mahkeme mahkûmiyetleri, nefretin yaratılması ve tutkunun kışkırtılması oldu... Sakin ve huzurlu bir hayata dönüş ve sükunet ve dinginliğin yeniden sağlanması, mevcut işçi anlaşmazlığının ön yargısız bir şekilde incelenmesi için vazgeçilmez koşullar olarak görülmelidir... Babacan bir ruhla tavsiyede bulunuyoruz ve hepinizden greve derhal son vermenizi rica ediyoruz." |
„ |
Sendika bu açıklamayı hoş karşılamadı. Elektrik hatları dinamitlendi; Apliki'deki sondaj makinesi yakıldı. Toplamda, grev sırasında iki düzine bombalama, dokuz ağır dayak, dört isyan, iki veya üç kundaklama ve birçok küçük olay kaydedildi. Yine de adamlar teker teker işe alma ofisinde görünmeye başladılar. Nisan ayının ilk günlerinde, 74 kişi yer altında, 313 kişi de üstte çalışıyordu ve haftada 750 ton cevher üretiyorlardı - bu, tek bir günün normal üretiminin yarısından azdı.[10]
Kseroda izinsiz toplantı düzenleyen ve karışıklık çıkarma gayesinde oldukları gerekçesiyle 22 Mart günü dokuz kişi 3 ay ile 1 yıl arasında değişen hapis cezalarına çarptırıldı.[15]
Giderek daha fazla işçi işe döndükçe, sendika teslim oldu. 125 günlük bir iş bırakmanın ardından, 17 Mayıs'ta grev resmen sona erdi. Sendikanın yirmi üç talebinden sadece biri tamamen karşılandı - fazla mesai için bir buçuk kat ücret. Yeni endekse dayalı bir ücret artışı sözü tutuldu, ancak kısmen bir çalışan ve ailesi için hastane bakımını karşılamak üzere aylık 8 şilin (yaklaşık 1,75 ABD doları) kesinti yapılarak dengelenmişti. (Önceden bu hizmet ücretsizdi.) Talep edilen altı tatilden sadece biri verildi ve bunlar şirketin tek taviziydi.
İşçilerin yaklaşık yüzde 90'ı yeniden işe alındı. Geriye kalan yüzde 10, şiddet veya Komünist faaliyetlerle kesin olarak bağlantılı oldukları için reddedildi. Reddedilenlerden gizlice geri dönenler oldu, ancak fark edildiklerinde işten çıkarıldılar bunun üzerinde kısa bir süre sonra, görünüşe göre misilleme olarak, Apliki'deki sondaj makinesi dinamitle yıkıldı.[10]
Yapılan anlaşma sonucunda 5 ile 12 kuruş arasında ücret artışı yapıldı. Mr. Hendrcks madenciler tarafından yapılan taleplerin hemen hemen yüzde otuzunu kabul etti. Anlaşmaya göre ertesi gün 1000 işçi yazıhanelere gidip kaydolacak, muayene olacak ve işbaşı yapacak.[16]
CMC çeşitli katı yöntemlerle grevi kırmaya çalıştı. Çevre köylerdeki yoksulluk ve işsizlikten faydalanarak yeni işçiler işe aldı. Birçok grevci, polis tarafından tutuklandı, suçlandı, cezalandırıldı; bazıları para cezasına, bazıları ise farklı hapis cezalarına çarptırıldı. Kıbrıs Kilisesi ve sağcı sendikalar greve karşı çıkmaktaydılar. Kilise grevcileri "teslim olmaya" davet ediyor, sağcı sendikalar ise grevcileri komünist yanlısı olmakla suçluyordu ve Birleşik Krallık ordusunun buna son vermesi gerektiğini savunuyordu.[4]
Gönüllü grev kırıcılar grevin başarısız olması için çabalıyorlardı. Bunlar sağcı Kıbrıslı Rumlar, Kıbrıslı Maruniler ve bazı Kıbrıslı Türklerden oluşuyordu. [4]
Çamlıköy, Evrihu, Denizli, Lefke ve Karadağ'da grev yanlısı mitingler düzenlendi.[4]
CMC genel müdürü Hendrics "benim ülkem tün dünyada komünizme karşı savaşmak için milyonlarca dolar harcıyor. Kıbrıs'ta aynı amaç için birkaç bin lira harcamaktan çekinmez" dedi. CMC genel müdürü Gendrics, Mart 1948'te grevi sonlandırabilmek için III. Makarios ile görüştü. Makarios makul bir ücret artışı ile bir açıklama yapabileceğini söyledi. Yapılan açıklama işçiler tarafından tepkiyle karşılandı. Kıbrıslı Türk liderliğinde de grevin kırılması için çalışmalar yapıldı.[4]
Nisan 1948'te grev kırıcı işçiler grevci işçiler yerine CMC'de işbaşı yaptı. Grev 17 Mayıs 1948'te sendika tarafından sonlandırıldı.[4]
Grevcilerin çoğu polis tarafından tutuklandı, suçlandı ve bazıları para cezasına, bazıları ise çeşitli hapis cezalarına çarptırıldı. Grev 16 Mayıs'a dek dört ay sürdü. Bazı grev öncüleri, şirket tarafından istenmeyen ilan edildi ve sonsuza kadar işten çıkarıldılar. işçiler birçok taleplerini kazandılar ve sendikalarının CMC tarafından tanınmasını sağladılar.[17]
Kıbrıs'ta ilk işçi hareketi 1919'da Limasol'da başladı. İlk sendika Nisan 1919'da kuruldu İnşaatçılar Sendikası. Kendi kimliklerini oluşturdular.
1928 madenci maaşları 3 şilin erkek 1-7 piastre (0.5 3 cent) kadınlar
1 Şubat 1927 1000 işçinin katılımıyla grev günde çalışma saati 10 saat 9 a düşürdü.
25 Temmuz 1929 ikinci grev 6000 madenci iş bıraktı. istekleri çalışma saatlerinin düşürülmesi, maaşların artması ve ekmeklerini diledikleri yerden alabilmekti. Amiandos şirketi çalışanları ekmeği kendilerinden almayı şart koşuyordu, ekmek pahalı ve gramajı düşüktü. grev sonucunda ekmek 60 milden 50 mile (per load) düştü. grev başarısız oldı çoğu işçi tutuklandı ve hüüm giydi, hapsedildi.
1936'da en sert ortak grevlerden biri CMC ye karşı yapıldı. Mavrovouni'de. 3000 Türk ve Rum işçi ücret artışı, daha iyi koşullar ve daha az çalışma saatleri talep ettiler.
1941'de demiryolu işçileri grev yaptı. grev komitesi üyeleri demiryollarının zaruri kamu hizmeti ilan eden hükümet kararını ihlal ettikleri için bir sene hapis cezasına çarptırıldılar.
Aralık 1942'de hükümet ve askeri işçiler greve çıktı. on bin işçi enflasyonu karşılacak şekilde günlük ücretlerin artmasını talep etti. büyük başarıyla sonuçlandı
1944'te Kavassos madeninde grev. Şubat 1945'e kadar Rum ve Türk işçiler kaydadeğer bir ücret artışı aldı.
8 Ocak 1948'te PEO ve KTIBK işbirliği anlaşması imzaladı. İyi ilişkiler ve işçilerin sosyal olanakların artması için. Türk ve Rumlardan oluşturdukları komiteyle CMC yönetimine ortak taleplerde bulundular.
CMC daha önce 1945'te greve uğramıştı 700 Türk toplam 2000 işçi çalışıyordu: yarısı Mavrovouni yarısı Xeros'ta. En önemli talepleri yer altında çalışan işçilerin çalışma saatlerinin 8.5'tan 8 saate düşürülmesi, yükleme işçilerinin 12'den 8'e düşürülmesi ve gerekli ücret ayarlamalarının yapılması. asetilen, patlayıcı ve alet masraflarının alınmaması, Ocak 1947'de ödenen ücretin devam ettirilmesi, yükleme alanında çalışan işçilerin ücretlerinin 0.5-1.5 mil/ton olarak arttırılması, fazla mesai ücretinin devam ettirilmesi, pazar günü ve tatil günleri 1.5 kat - 8 saatten fazlaysa 2 kat fazla mesai ücreti, 5 günü şirket taraafından ödenecek dini bayramlar olmak üzere yıllık toplam 13 gün izin.
CMC talepleri kabul etmeti. Ortak komite 11 Ocak 1948'te toplandı ve oybirliğiyle grev kararı verdi.
13 Ocak 1948'te işçiler eşleriyle ortak buluşmalar düzenledi.
Şubat 1948'te AKEL slogan yayınladı "Let us share our bread with the miners" Dışarıdan materyal desteği geldi. Pek çok kadın nişan yüzüklerini saatlerini, altın mücheverlerini vs verdi. Bu sırada PEO ve KIBTK 150$ Lefkoşada, 100$ Limasol'da 45$ Omorfo'da topladı.
12 Şubat 1948'te 24 saatliğine bütün Lefkoşa'da tam durmaya neden olan grev yapıldı. Binlerce kişi Lefkoşa PEO ofisinin önünde toplandı ve Rum ile Türk liderler hitap etti. Turkish Union genel sekterei Aziz Tuncay Rumca konuşma yaptı:
"And the fight will carry on properly and its end will be a good one if we Green and Turkish workers maintain our unity and co-operation. For Turks and Greeks, the enemy is one: the one who takes our children's bread, the one who is robbing us of our hard work. Today the miners are hungrier than we. Let us tae from our own bread and give to them"
12 Şubat'ta lefkoşada yapılan bir mitingde bir Türk gösterici şunları sözleri sarfetti: "Our country will make progress only if you (the Greek Cypriots) and we are always united, together as we are now."
3 Mart 1948'te Mavrovouni'de kanlı olaylar gerçekleşti. Polis toplu grevcileri tutuklamaya yetersiz kalınca ayrım gözetmeksizin ateş açtı ve çok sayıda grevciyi yaraladı. Ertesi gün PEO ve KTIBK bütün işçileri 6 Mart günü 24 saatlik bir greve çağırdı. Grev gerçekleşti. Bütün kasabalarda Rum ve Türk işçiler buluştu. 6 Mart günü yapılan grev Kıbrıs'ın en şiddetli greviydi.
16 Mart 1948'te bir grup kadın Xeros ve Mavrouvni arasında CMC treni tarafından durdurulu ve etrafı sarıldı. İngiliz makinistle beraber trende bulunan 6 grev kırıcı tarafından dövüldüler. Çok sayıda hem Türk hem Rum madencinin eşi tutuklandı ve ciddi para cezalarına ya da birkaç aylık hapis cezalarına çarptırıldılar.
Eski parlamento üyesi Eyüp Necmettin, CMC'nin grevin başında işçilerin kendi çıkarları değil politik partilerin çıkarları doğrultusunda hareket ettiğini düşündüğünü ve bundan endişe ettiğini, işçilerin taleplerinin kabul edilebilir olduğunu, Kıbrıs hükumetinin en kısa sürede fakir madencilerin yararına bir çözüm bulmasını dilediğini açıkladı.
Nisan 1948'te CMC'nin Amerikalı başkanı Mr Mand Kıbrıs'a geldi ve grev temsilcileriyle görüşmek istedi.
1 Mayıs 1948 mitinglerle ve CMC yönetinminin grev temsilcileriyle müzakere etmesiyle kutlandı.
8 Mayıs günü grevciler ve grev kırıcılar arasından kanlı olaylar yaşandı. Xeros'ta. Polisin eşlik ettiği grev kırıcılar altı grevci maden işçisini yaraladı.
16 Mayıs 1948'te en büyük maden işçileri buluşmasından biri Turkish union merkezinde Lefke'de yapıldı. Grevin bitmesine karar verdiler.
1948 grevi en şiddetli Rum ve Türk işçilerin ortak mücadelesiyldi.
Greve solcu Rum sendikaları ve Kıbrıs Türk İşçi Birlikleri Kurumu katıldı. Sağcı Rum sendikalar katılmadı. CMC grevi basında kınadı, bazı Türkleri grev kırıcı olarak kullanmaya çalıştı.
İşçi Birlikleri liderlerinden Hasan Şaşmaz'a göre Rum tarafından SEK genel sekreterinin maronitleri kışkırtması, Türk tarafından da Dr. Küçük'ün kışkırtmaları grevin kırılması tehlikesi yaratıyordu. Grevi kırmak için SEK başkanı bissas ve türk tarafından dr küçük ortak faaliyet gösteriyordu. Dr. Küçük işçileri grevden vazgeçtmeye ikna etmeye çalışıyordu. PEO lideri Cartides davanın milli değil ekonomik olduğunu söyledi.
Grevin sonunda Mr Hendriks ufak bir ücret artışını, idari yönden ise isteklerin tamamını kabul etti. Anlaşma sağlandıktan sonra hemen işbaşı yaptılar.
gazetelere bakılacak.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Cyprus: 70 years since the heroic strike of the Miners and Construction Workers in Cyprus in 1948. - WFTU" (İngilizce). 25 Temmuz 2018. Erişim tarihi: 9 Aralık 2024.
- ^ a b "2,300 Madenci Greve Devam kararını verdi" (PDF). Hürsöz Gazetesi. 20 Ocak 1948. Erişim tarihi: 19 Ocak 2025.
- ^ "Kıbrıs'ta bakır endüstrisinin geçmişi". YENİDÜZEN. 2013-11-06. Erişim tarihi: 2024-12-30.
- ^ a b c d e f g h Aslım, İlksoy (12-14 Aralık 2018). "Lefke Maden Grevi ve ABD'nin Kıbrıs Politikalarına Etkisi" (PDF). Lefke, Kıbrıs: Lefke Belediyesi Yayınları. Erişim tarihi: 30 Aralık 2024.
- ^ (PDF) https://dergi.neu.edu.tr/public/journals/6/pdf/makale-1-ayse-gertik.pdf. Eksik ya da boş
|başlık=
(yardım) - ^ a b "Maden Kumpanyası Müdürünün İzahatı" (PDF). Hürsöz Gazetesi. 13 Şubat 1948. Erişim tarihi: 19 Ocak 2025.
- ^ "Kıbrıs Maden İşçilerinin Grevi" (PDF). Hürsöz Gazetesi. 17 Ocak 1948. Erişim tarihi: 19 Ocak 2025.
- ^ "Maden İşçilerinin Grevi" (PDF). Hürsöz Gazetesi. 28 Ocak 1948. Erişim tarihi: 19 Ocak 2025.
- ^ "Kıbrıs Maden Şirketinin Bir Beyanatı" (PDF). Hürsöz Gazetesi. 13 Şubat 1948. Erişim tarihi: 19 Ocak 2025.
- ^ a b c Lavender, David (1962). The Story of Cyprus Mines Corporation (PDF) (İngilizce). San Marino, California, ABD: The Huntington Library. ss. 294-299.
- ^ "Madencileri Sırtarmak Vazifemizdir: İşçiler; Salı Günkü 24 Saatlik Greve İştirak Ediniz" (PDF). Hürsöz Gazetesi. 8 Şubat 1948. Erişim tarihi: 19 Ocak 2025.
- ^ "Karadağ Hastahanesinin Önünde Çıkan Müessif Hadise" (PDF). Hürsöz Gazetesi. 4 Mart 1948. Erişim tarihi: 19 Ocak 2025.
- ^ "Maden Bölgesinde İkinci Kanlı Hadise" (PDF). Hürsöz Gazetesi. 9 Mart 1948. Erişim tarihi: 19 Ocak 2025.
- ^ "Karadağ'da Bir Dinamit Patladı" (PDF). Hürsöz Gazetesi. 14 Mart 1948. Erişim tarihi: 19 Ocak 2025.
- ^ "Ruhsalsız Toplantı Yapanlardan Bir Kısmı Hapse Mahkum Oldu" (PDF). Hürsöz Gazetesi. 23 Mart 1948. Erişim tarihi: 19 Ocak 2025.
- ^ "Madenciler Grevi Sona Erdi" (PDF). Hürsöz Gazetesi. 18 Mayıs 1948. Erişim tarihi: 19 Ocak 2025.
- ^ iakovos. "Απεργιακοί αγώνες 1948". EDON (Yunanca). Erişim tarihi: 2024-12-30.
- ^ Solomou, Emilios; Faustmann, Hubert, (Ed.) (2010). "The Turkish Cypriot Working Class and the Cyprus Labour Movement 1920-1963". Colonial Cyprus, 1878-1960: Selected Readings From the Cyprus Review (İngilizce). Nicosia, Cyprus: University of Nicosia Press. ss. 121-126. ISBN 978-9963-634-89-7.
- ^ An, Ahmet (2005). R. Halluma (Ed.). Kıbrıs'ta Fırtınalı Yıllar: 1942-1962 (2 bas.). Lefkoşa, Kıbrıs: Galeri Kültür Yayınları. ss. 51-60. ISBN 9963-660-00-2.