İçeriğe atla

Kullanıcı:TheFraxdeS/deneme tahtası

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Banksia marginata,[1] (Türkçe: gümüş bankalar), Güneydoğu Avustralya'nın büyük bölümünde bulunan Banksia bitki cinsinde bulunan bir ağaç veya odunsu çalı türüdür. Güney Avustralya'daki Eyre Yarımadası'ndan Armidale'nin kuzeyine, Yeni Güney Galler'e ve Tazmanya ve Bass Boğazı adalarına kadar uzanır. Okaliptüs ormanı, çalılık, fundalık ve bataklık gibi çeşitli habitatlarda yetişir. Banksia marginata, 20 santimetrelik (7,9 inç) bir çalıdan 12 metrelik (40 ft) bir ağaca kadar geniş bir alan olarak değişir. Dar yapraklar doğrusaldır ve sarı çiçek salkımları (çiçek sivri uçları) yazın sonundan kışın başlarına kadar görülür. Çiçeğin sivri uçları önce kahverengiye döner ardından griye döner ve kanatlı tohumları içeren odunsu kökler geliştirir. İlk olarak 1800'de Antonio José Cavanilles tarafından tanımlanan B. marginata'nın, diğer koleksiyonları 1810'da Robert Brown tarafından birkaç ayrı tür olarak belirlenmiş, ancak, hepsi 1870'te George Bentham tarafından tek bir tür olarak yeniden sınıflandırılmıştır. Banksia tarafından hiçbir farklı alt tür tanınmamıştır. Uzman Alex George ise yine de daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğunu kabul etmektedir.


Banksia marginata
Açılmamış tomurcuklarla çiçeklenme (solda), açılmış çiçekler (sağda)
Biyolojik sınıflandırma
Klad Trakeofitler
Klad Kapalı tohumlar
Klad Ekikotlar
Familya: Proteaceae
Alt familya: Grevilleoideae
Cins: Banksia
Seri: 4
Tür grup: Marginata
İkili adlandırma
Banksia marginata
Sinonimler
  • Banksia microstachya Cav.
  • Banksia depressa R.Br.
  • Banksia insularis R.Br.
  • Banksia patula R.Br.
  • Banksia gunnii Meisn.
  • Sirmuellera microstachya (Cav.) Kuntze


Yerli ve Avrupalı ​​bal arıları gibi pek çok kuş türü, özellikle de bal arıları, çiçek sivri uçlarında yem ararlar. Buda Orman yangınına tepki değişikliği gösterir. Bazı popülasyonlar serotinlidir: ateşle öldürülürler ve bitki örtüsündeki koniler içinde tutulan ve bir yangından sonra açığa çıkan büyük tohum depolarından yeniden oluşurlar. Diğerleri yeraltı lignotuberlerden veya lateral köklerden gelen emicilerden yeniden oluşur. Kereste için kullanılmasına rağmen, Banksia marginata en yaygın olarak bir bahçe bitkisi olarak görülür ve cüce formları ticari olarak çoğaltılır ve satılır.

Açıklama

[değiştir | kaynağı değiştir]
Illabarook Rail Line Doğa Koruma Alanı.

Banksia marginata, genellikle bir metre (3 ft) uzunluğundaki küçük bir çalıdan 12 metre yüksekliğindeki (39 ft) bir ağaca kadar değişen oldukça değişken bir türdür.[2] Victoria'nın Batı Bölgesi'ndeki Beeac yakınlarında ve Tazmanya'daki çeşitli yerlerde 15 ila muhtemelen 30 m (50-100 ft) arasında alışılmadık derecede büyük ağaçlar rapor edilmişken, bunun yanı sıra 20 cm (7,9 inç) ile sınırlı kompakt çalılar kaydedilmiştir. Mesela Tazmanya'daki kıyı fundalıklarında (Rocky Cape Ulusal Parkı gibi). Çalılar, Gibraltar Range Milli Parkı'nda yalnızca 2 m (6,6 ft) yüksekliğe ulaşır.[3] Kabuk soluk gridir ve yaşla birlikte ince bir şekilde mozaiklenmeden önce başlangıçta pürüzsüzdür. Yeni dallar ilk başta tüylüdür, ancak olgunlaştıkça tüylerini kaybeder[4], yeni büyüme ile soluk veya pembemsi kahverengidir. Yapraklar dönüşümlü olarak 2-5 mm uzunluğundaki yaprak sapları üzerinde düzenlenir ve karakteristik olarak genç veya daha genç yapraklarda (3-7 cm [1.2-2.8 inç] uzunluğunda) dişlidir. Dar yetişkin yaprakları donuk yeşil renktedir ve genellikle doğrusal, dikdörtgen veya kama şeklinde olup (kama şeklinde) ve 1,5–6 cm (0,6–2,4 inç) uzunluğunda ve 0,3–1,3 cm (0,1–0,5 inç) genişliğindedir. Sınırlar yaşla bütünleşir ve uç en sık kesik veya kesiktir, ancak akut veya mukronat'da olabilir.[5] Yaprakların hücresel yapısı odunlaşmaya dair kanıtlar gösterir ve yapraklar biraz serttir.[6] Yapraklar ayrıca batık gözeneklere sahiptir. Yaprağın alt yüzeyi, kahverengimsi tüylerle kaplı belirgin bir orta şerit ile beyazdır.

Çiçeklenme olarak bilinen karmaşık çiçek sivri uçları, Yeni Güney Galler ve Victoria'da genellikle yazın sonundan kışın başlarına (Şubat'tan Haziran'a) kadar görünür, ancak çiçeklenme Cebelitarık Sıradağlarında sonbaharın sonlarında ve kışın meydana gelir.[3] Silindirik şekle sahiplerdir ve dik olarak 5–10 cm (2–4 inç) uzunluğunda ve 4–6 cm (1.6–2.4 inç) ölçülerinde çok sayıda kompakt çiçek biriminin ortaya çıktığı merkezi bir odunsu sivri uçtan veya eksenden oluşurlar.)[7] Ayrıca soluk sarı renkli ve 1000 ayrı çiçekten oluşur (784 tanesi Cebelitarık Sıradağlarında[3] kaydedilmiştir) ve en az üç yaşında olan dallar üzerindeki düğümlerden doğarlar. Bazen aynı çiçeklenme mevsiminde birbirini izleyen düğümlerden iki tane büyüyebilir. Tomurcukların sonlarında gri veya altın rengi olabilirler. Çoğunda olduğu gibi, anez akropetaldir; tek tek tomurcukların açılması çiçek başaklarını tabandan yukarıya doğru ilerler.[8] Zamanla çiçek sivri uçları önce kahverengiye ve ardından griye döner ve eski çiçekler genellikle koni üzerinde kalır.[9] Odunsu foliküller çiçeklenmeden sonraki altı ay içinde büyür ve tek bir çiçek başakta 150'ye kadar gelişir. Birçok popülasyonda sadece birkaç folikül gelişir. Küçük ve eliptik, uzunlukları 0,7-1,7 cm (0,3–0,7 inç), 0,2–0,5 cm (0,1–0,2 inç) yüksek ve 0,2–0,4 cm (0,1–0,2 inç) genişliktedir.[10]

Kıyı ve taşkın yatağı popülasyonlarında, bunlar genellikle kendiliğinden açılır ve tohum salarken, genellikle fundalık ve dağlık habitatlardan bitkilerde ateşle yanana kadar kapalı kalırlar. Her bir folikül, aralarında tohumlara benzer şekle sahip odunsu koyu kahverengi bir ayırıcı bulunan bir veya iki verimli tohum içerir. 0,9-1,5 cm (0,4-0,6 inç) uzunluğunda olan tohum yumurtadan kama şeklindedir (obovattan kama şeklinde) ve koyu kahverengi 0,8-1,1 cm (0,3-0,4 inç) geniş membranöz "kanat" ve 0,5–0,8 cm (0,2–0,3 inç) uzunluğunda ve 0,3–0,4 cm (0,1–0,2 inç) genişliğinde ölçülere sahip kama veya orak biçimli (kama biçimli – falcate) tohumdur. Tohum yüzeyi pürüzsüz olabilir veya küçük sırtlarla kaplı olabilir ve genellikle parlar. Ortaya çıkan fide ilk önce iki obovat kotiledon yaprağını büyütür ve bu yapraklar birkaç ay daha ortaya çıktıkça birkaç ay uzunluğunda kalabilir. Banksia marginata, B. paludosa ve B. integrifolia kotiledonları görünüş olarak çok benzerdir.[11]

Sınıflandırma ve adlandırma

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yaprağın alt kısımları belirgin bir orta damarlı beyazdır. Aşağı kıvrımlı kenar boşluğu, yapraklara bordürlü bir görünüm verir ve bu tür adı için ilham kaynağıdır.

Banksia marginata genellikle gümüş bankalar olarak adlandırılır, çünkü yapraklarının beyaz alt kısımları, yeşil olan yeşilliklerle kontrast oluşturur ve bitkiye "gümüşi" bir görnüm verir.[12] Diğer yaygın isimler arasında hanımeli ve cüce hanımeli bulunur. Batı Victoria'nın Jardwadjali dilinde aborjin adı warock iken[13], Adelaide Ovalarından Kaurna pitpauwe ve Tazmanya'daki Macquarie Limanı bölgesindeki yerel adı tangandır.

Yaygın olarak dağılmış ve çeşitli bir bitki olan B. marginata, bağımsız olarak tanımlanmış ve ilk kaşifler tarafından birçok farklı isim verilmiştir. Kaptan James Cook üçüncü yolculuğunda şöyle demişti: "en yaygın ağaç yaklaşık on fit yüksekliğinde, dar yapraklı, hemen hemen dallanan ve yalnızca çok sayıda iplikten oluşan büyük, sarı, silindirik bir çiçek'ki döküldüğünde çam tepesi gibi bir meyve bırakır."[14] Banksia cinsi, Yeni Zelanda ve Avustralya'daki (Botany Bay) durakları da dahil olmak üzere dünyanın çevresini dolaştığı ilk yolculuğu sırasında (1768-1771) Kaptan Cook ile birlikte olan bir botanikçi olan Sir Joseph Banks'in onuruna seçildi.[15] Marginata türü ilk olarak 1793 yılında, Sydney ve Parramatta arasındaki bir yerden Luis Née tarafından toplandı. 1800 yılında İspanyol botanikçi Antonio José Cavanilles, türe bugün hala taşıdığı binom ismini verdi.[16][17] Tür adı Latince marginatus'tur ("bordered") ve alttan bakıldığında yaprakların kıvrımlı kenarlarının alt yüzeyinin görünümünü ifade eder.[18] Cavanilles ayrıca Née tarafından aynı yerde toplanan başka bir örneği farklı bir tür olan Banksia microstachya Cav ile tanımladı. Dentat yapraklı daha küçük bir çalı olan bu çalı, genç yapraklı aynı türden olgunlaşmamış bir bitki olduğu ortaya çıktı. Robert Brown, 1810 tarihli çalışmasında Prodromus Florae Novae Hollandiae et Insulae Van Diemen'ye şu anda B. marginata'ya atfedilebilen altı takson (B. marginata α ve β artı dört başka tür) dahil 31 Banksia türünü tanımladı. Cinsi iki alt türe ayırdı ve bu türleri Banksia verae, "True Banksias" alt cinsine yerleştirdi.[19] Banksia australis R.Br.'yi, koleksiyonun yerini 1802'de Victoria'daki Port Phillip Bay olarak verdi.[13] Brown'un B. marginata ile eşanlamlı hale getirilen diğer koleksiyonları, güneydoğu Tazmanya'daki Margate Rivulet'ten bir çalı olan Banksia depressa R.Br., Flinders ve King Island'dan Banksia insularis R.Br. ve Banksia patula R.Br. , Güney Avustralya, Port Lincoln civarında olan bir çalı.[20] Fransız doğa bilimci Aimé Bonpland, 1816'da buna Banksia marcescens Bonpl. Adını vermişti, çünkü o zamana kadar Banksia marginata adı zaten yayınlanmıştı.[21] Yine'de daha fazla eşanlamlı olan Banksia ferrea Vent'dir.

Aimé Bonpland tarafından yapılan, Malmaison ve Navarre'daki nadir bitkilerin tanımıyla alakalı "Banksia marcescens" başlıklı plaka.

Carl Meissner, cinsle ilgili 1856 düzenlemesini yayınladığında, tarif edilen 58 Banksia türü vardı. Meissner, 1847'de Stephan Endlicher tarafından Eubanksia olarak yeniden adlandırılan Brown'ın Banksia verae'sini yaprak özelliklerine göre dört seriye ayırdı. Salicinae serisinde şimdi B. marginata'ya batırılmış altı tür ve dört çeşit daha listeledi.[22]

1870'te George Bentham, dönüm noktası niteliğindeki yayını Flora Australiensis'te Banksia'nın kapsamlı bir revizyonunu yayınladı. Bentham'ın düzenlemesinde, tanınan Banksia türlerinin sayısı 60'tan 46'ya düşürüldü. Bentham, Brown'ın B. australis, B. depressa, B. patula ve B. insularis'i tanımlamak için kullandığı özelliklerin ayrı formları daha fazla ayırt edemediğini gözlemlendi. Örnekler gün ışığına çıktı ve bu nedenle onları B. marginata ile eş anlamlı olarak ilan etti. Meissner'ın dört serisi, yaprak, stil ve polen sunan karakterlere dayalı olarak dört bölümle değiştirildi. B. marginata, B. integrifolia ve B. dentata ile birlikte Eubanksia kesitine yerleştirildi.[23]

Banksia'da Yerleştirme

[değiştir | kaynağı değiştir]

Banksia cinsinin mevcut taksonomik düzenlemesi, botanikçi Alex George'un Avustralya Flora kitap serisi için 1999 tarihli monografisine dayanmaktadır.[24] Bu düzenlemede B. marginata, Banksia alt cinsi Banksia'ya yerleştirilmiştir, çünkü çiçek salkımları Banksia'nın karakteristik çiçek sivri uçları, düz stilleri nedeniyle Banksia bölümü ve çiçek salkımları silindirik olduğu için Salicinae serisi şeklini almıştır. 1994'te yayınlanan morfolojik kladistik bir analizde Kevin Thiele, onu Salicinae serisi içinde yeni tanımlanan bir alt dizi Integrifoliae'nin en temel üyesi olarak yerleştirdi.[25] Ancak, Salicinae'nin bu alt grubu George tarafından desteklenmedi. George, kendi aralığı boyunca çok yüksek derecede değişkenlik gösteren Banksia marginata üzerinde büyük bir çalışma yapılması gerektiğini kabul etti.

Banksia marginata'nın kanatlı tohumlara karşı yuvalanmış tohum ayırıcısı

B. marginata'nın Banksia'daki yerleşimi şu şekilde özetlenebilir:

Cins Banksia
Alt Cins Isostylis
Alt Cins Banksia
Bölüm Oncostylis
Bölüm Coccinea
Bölüm Banksia
Seri Grandes
Seri Banksia
Seri Crocinae
Seri Prostratae
Seri Cyrtostylis
Seri Tetragonae
Seri Bauerinae
Seri Quercinae
Seri Salicinae
B. dentata – B. aquilonia – B. integrifolia – B. plagiocarpa – B. oblongifolia – B. robur – B. conferta – B. paludosa – B. marginata – B. canei – B. saxicola

1998'den beri Amerikalı botanikçi Austin Mast ve ortak yazarlar, Banksia ve Dryandra cinslerini içeren Banksiinae alt grubu için DNA dizisi verilerinin devam eden kladistik analizlerinin sonuçlarını yayınlıyorlar. Analizleri, George'un taksonomik düzenlemesinden büyük ölçüde farklı bir soyoluşa işaret ediyor. Banksia marginata, B. paludosa ve B. integrifolia'nın üç alt türünü içeren daha büyük bir grubun iki takson parçası olan B. saxicola'ya en yakın akraba veya "kardeş" diyebiliriz.[26] 2007'nin başlarında, Mast ve Thiele, Dryandra'yı içine katarak Banksia cinsini yeniden düzenledi ve B. subg'yi yayınladı. Kaşık şeklinde kotiledonlara sahip taksonlar için spathulatae; B. subg ve Banksia, kaşık şeklindeki kotiledonlardan yoksun, kuşatıcı taksonlar olarak yeniden tanımlandı. Dryandra'nın DNA örneklemesi tamamlandıktan sonra tam bir düzenleme yayınlayacaklarının habercisi oldular.

Diğer türlerle melezler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu bitki, mavi Dağlar'da Newnes ve Clarence arasındaki eski terk edilmiş bir demiryolunun yerinde penisilata kaydedildi; tek bir B. marginata bitkisi, ara özelliklere sahip ancak B. conferta bitkisi daha fazla özelliklere sahiptir. B. marginata, birlikte bulundukları yerde B. paludosa ile de çiftleşebilir.[27] Ayrıca banksia'da, Atlas projesi sırasında Mount William'dan B. saxicola ile bir melez'de kaydedildi.[28]

Victoria'nın güney kıyısındaki Cape Paterson'dan geldiği düşünülen B. integrifolia ile iddia edilen bir melez ilk olarak Alf Salkin tarafından tanımlanmış ve ticari olarak'da küçük miktarlarda mevcuttur. 1 m'ye (3,3 ft) kadar çekici, dayanıklı, düşük büyüyen bir bitki oluşturur.[29] Salkin, Banksia marginata ve B. integrifolia'nın bir arada bulunduğu kıyı bölgelerinde meydana gelen bir ara form gözlemlemiştir. Buna Wilsons Burnu topodemi adını vererek, kum tepelerini kolonileştirdiğini, integrifolia'ya benzer ancak daha dar yapraklara sahip olduğunu ve eski sivri uçlarda çiçeklerin devam ettiğini ancak marginata kadar kalıcı olmadığını belirtmiştir. Bu formu New South Wales'deki Revesby'den ve Cape Paterson'dan almış ve Marlo ve Bemm Nehirlerindeki benzer bitkiler hakkında raporlar almıştı. Doğu Gippsland'daki Mallacoota yakınlarında B. integrifolia ve B. marginata arasında ara bitki meşcereleri'de kaydedilmiştir.[30]

Dağılım ve yaşam alanı

[değiştir | kaynağı değiştir]
B. marginata'nın güneydoğu Avustralya'da dağılımı

Banksia marginata, Yeni Güney Gallerin kuzeyindeki Baradine ve Gibraltar Range Milli Parkı'nda güneyde Victoria ve Güney Avustralya'da ve Tazmanya'da bulunur. King, Flinders ve Cape Barren Adaları da dahil olmak üzere Bass Strait'in büyük adalarında bulunur.[31] Queensland'in güneydoğusundaki Southport'un güneybatısındaki Springbrook Dağları'ndan koleksiyonun bir raporu vardır.[28] Güneybatı Yeni Güney Galler'de oldukça nadirdir. Victoria'da, ağırlıklı olarak kıyı veya Traralgon'un doğusundaki kıyıya yakın konumdadır, ancak Yeni Güney Galler'de Sidney bölgesindeki kıyı bölgelerinde yoktur.[28] Banksia marginata, genellikle Melbourne'un batısındaki bazalt düzlüklerinde büyük bir ağaç olarak büyümüş, ancak neredeyse sonradan yok olmuştur.[11] Adelaide civarında, batı banliyölerinde plaj ön tepelerinin arkasındaki eski kum tepelerinde yaygındı. Ayrıca Adelaide eteklerinde de yaygındır. Dağılımı üzerinden yıllık yağış 400 ila 1.000 mm (16 ila 39 inç) arasında değişmektedir.

Cebelitarık Sıradağları Milli Parkı'nda, çoğunlukla sazlarla ilişkili bataklık sağlığında bulunan baskın bir açık fundalık çalı ve baskın olmayan bir kapalı çalıdır.[32][33] Buradaki bitkiler bir dereceye kadar kendi kendilerine uyumluluğa sahiptir.[3] Sidney bölgesinde, fundalıklarda sağlık bankaları (Banksia ericifolia), yaşlı adam bankaları (B. serrata), dağ şeytanı (Lambertia formosa), mızrak yapraklı geebung (Persoonia lanceolata) ve cüce elma (Angophora hispida) ile birlikte büyür. Ayrıca, Silvertop külü (Eucalyptus sieberi), Blue Mountains külü (E. oreades), Sydney nane (E. piperita), karalanmış sakız (E. haemastoma), Blue Mountains mallee külü (E. stricta), gevrek sakız (E. mannifera), ormanlık alanlarda kar sakızı (E. pauciflora) ve kırmızı kan odunu (Corymbia gummifera) ilede büyümektedir.

Victoria çapındaki orta yağışlı okaliptüs ormanlarında, manna sakızı (Eucalyptus viminalis), dar yapraklı nane (E. radiata), messmate (E. obliqua), bataklık sakızı (E. ovata) ile bağlantılı olarak ortaya çıkan, yetersiz bir tür olarak yaygındır. Yaygın bir çalı, bazen küçük ağaç, çalılık ve ormanlarda olduğu kadar, kıyı çalıları ve menzilinin bir kısmında çalılıktır. Güney Gippsland'da, genellikle orman yangınından sonra bir lignotuber veya vantuzdan yenilenen ve çok az tohum oluşturan bir çalıdır. Doğu Gippsland'daki Croajingolong Ulusal Parkı'nda düşük yayılan bir çalı olarak kaydedilmiştir. Melbourne'un batısındaki Wombat Eyalet Ormanı'nda, daha az verimli topraklarda 1 ila 2 m (3,3 ila 6,6 ft) yüksekliğinde bir çalı olarak ve daha verimli topraklarda 8 m'ye (26 ft) kadar büyük bir ağaç olarak büyür. Bölgede tarım veya yakıt için açılmış çok az ağaç kalmıştır. Benzer şekilde, Corangamite bölgesinde daha batıda, ya bir ağaç ya da emici bir çalıdır.[34]

Tazmanya'da Banksia marginata, karma ormanlarda (burada küçük bir ağaç olarak yetişir), düğme otlu bozkırlarda, Loddon, Franklin ve Huon Nehirlerinin taşkın ovalarında ve kıyı bölgelerinde çok çeşitli habitatları kaplar. Tazmanya'nın batı ve güneybatısının bazı kısımlarında, bu tür Banksia marginata ıslak çalılık olarak bilinen tehdit altındaki yerel bitki örtüsü topluluğu içinde baskındır.[35] Türler için herhangi bir makrofosil kaydı yoktur, bu nedenle anakaradan yeni bir giriş mi olduğu yoksa yakın zamanda mı geliştiği belirsizdir, ancak hem ana karada hem de Tazmanya'da varlığı Pleistosen'den beri var olduğunu öne sürmektedir.[36] Ana karada Banksia integrifolia tarafından işgal edilecek kıyı habitatlarında yetişir.

Banksia marginata, killi tınlılar, şist ve turbalı tınlardan kuvarsit, kumtaşı, kireçtaşı veya granitten oluşan kumlu veya kayalık topraklara kadar çeşitli toprak türlerinde yetişir, ancak en çok kumlu topraklar hakimdir.[2] Adelaide bölgesinde kumlu topraklarla sınırlıdır. Toprak türleri, Grampians'taki yüksek asidik topraklardan Güney Avustralya'daki alkali topraklara kadar geniş bir pH aralığına sahiptir. Bitkiler, Mount Field Milli Parkı'nda deniz seviyesinden 1.200 m (3.900 ft) AHD'ye kadar değişen yüksekliklerde kaydedilmiştir.[37]

Ekoloji

[değiştir | kaynağı değiştir]
Tabandaki tek tek çiçekler açılmış ve sivri uçtan daha yukarıdakiler hala kapalıyken, kısmen anez yoluyla çiçeklenme olmuş.

Çiçeklerde yiyecek arayan ve beslenen çok sayıda kuş türü gözlemlenmiştir; bunlar arasında gökkuşağı lorikeet (Trichoglossus haematodus), misk lorikeet (Glossopsitta concinna), mor taçlı lorikeet (G. porphyrocephala), çift gözlü incir-papağan (Cyclopsitta diophthalma), kırmızı karaçalı (Anthochaera carunculata), küçük çakal kuşu (A. ), sarı karaçalı kuş (A. paradoxa), dikenli yanaklı kuş tüyü (Acanthagenys rufogularis), sarı yüzlü kuş tüyü (Lichenostomus chrysops), şarkı söyleyen kuş tüyü (Lichenostomus virescens), beyaz tüylü kuş tüyü (L. penicillatus), siyah çeneli (Melithreptus gularis), kahverengi başlı honeyeater (M. brevirostris), beyaz naped honeyeater (M. lunatus), crescent honeyeater (Phylidonyris pyrrhoptera), New Holland honeyeater (P. novaehollandiae), sarımsı taçlı honeyeater (Gliciphila melanops) omurga gagası (Acanthorhynchus tenuirostris), gürültülü madenci (Manorina melanocephala), silvereye (Zosterops lateralis) ve dikenli gagalar (Acanthiza türleri) bulunmaktadır. Ayrıca sarı kuyruklu kara kakadu (Calyptorhynchus funereus) tohumla beslenir.

Çevik antechinus (Antechinus agilis), çalı sıçanı (Rattus fuscipes), tüy kuyruklu planör (Acrobates pygmaeus),[38] ve şeker planörünün (Petaurus breviceps) çiçek dikenlerini gözlemlediği kaydedildi.[28] Hem polen hem de nektar güneybatıdaki pigme keseli sıçan (Cercarteus concinnus) tarafından tüketilmektedir. Karıncalar, arılar (hem yerli hem de Avrupa bal arıları), sinek böcekleri ve kahverengi kelebekler çiçek sivri uçlarına ziyaretçi olarak kaydedilmiştir.[39] Braconidae ailesindeki Mesostoinae alt ailesinin yaban arısı Mesostoa kerri güneydoğu Avustralya'da B. marginata'da kök safralarına neden olur. Safralar ya 3,3 cm (1,3 inç) çapında yuvarlak ya da 15 cm (5,9 inç) puro şeklindedir. Bitki üzerindeki etkileri belirsizdir.[40] B. marginata, buprestid böceği Cyrioides imperialis'in larva ve yetişkin dönemleri için konakçı bir bitkidir. Çok daha patolojik, Banksia bitkilerinin tabanında delikler açan Banksia longicorn böceği (Paroplites australis), daha sonra zayıflayıp düşerek veya rüzgarla uçup ölmektedir.[41][42] Acrospermum gaubae, Argopericonia elegans, Asterina systema-solare, Botryosphaeria banksiae, bir Cladosporium türü, Cooksonomyces bankiae, Dimerium banksiae, Episphaerella bankiae, bir Periconmiella türü, Satchloisbulidesustrallais, Satchloerella Banksiae gibi çeşitli mantar türlerinin yeşillik üzerinde büyüdüğü'de kaydedilmiştir.

Tüm marginata'lar, Avustralya topraklarının besin açısından fakir koşullarına (özellikle fosfor eksikliği) yanıt olarak proteoid veya küme kökleri geliştirmiştir.[43] Victoria ve Güney Avustralya'daki Banksia marginata'nın emici formlarının kök sistemi, derin bir musluk kökü ile karakteristik bir modele ve yüzeyin 7,5-15 cm (3,0-5,9 inç) altında kalın yanal köklerden oluşan geniş bir sisteme sahiptir. Kış aylarında, yaklaşık 30 cm (0,98 ft) uzunluğundaki segmentler, emiciler oluşturabilen vejetatif tomurcuklar geliştirir.[44] Bu lateral köklerden 15 cm (5.9 inç) uzunluğa kadar ince proteoid kök kümeleri ortaya çıkar.[45]

Wombat Eyalet Ormanı'nda büyüyen bir fide, yetişkinlerden daha büyük ve daha geniş olan tırtıklı genç yaprakları gösteriyor.

Banksia marginata'nın yangına tepkisi değişkendir. Cebelitarık Sıradağları ve Sidney bölgelerinde bitkiler ateşle ölür ve tohumdan yeniden oluşur.[46] Serotinözdürler, tohumlarını eski kozalaklarda depolarlar ve gölgeliklerinde orman yangınından sonra salınan bir tohum oluştururlar. Bir saha çalışması, tohumların kısa mesafelerde (genellikle 8 m [26 ft] veya daha az) dağıldığını ve ana bitkiye en yakın olanların en iyisi olduğunu bulmuştur. Kuzeybatı Victoria'daki Little Desert Ulusal Parkı'nda ve ayrıca doğu Güney Avustralya'da, ateşten sonra emici (yanal köklerden sürgünlerle büyüyen) alçak bir çalı olarak büyür. Bitkiler 25 yıldan daha uzun yaşamamakla beraber;[46][47] bu süreden sonra yaşlanan bitkiler ölmeye başlar ve yerini ebeveynin etrafındaki vantuzlardan kaynaklanan genç bitkiler alır. Gippsland'de yapılan bir saha çalışmasına göre, Banksia marginata bitkilerinin düğümlerini saymanın, son yangından bu yana 21 yıla kadar olan bir yıl içinde yaşı göstermede doğru olduğunu bulmuştur. Bu bölgede 150 yaşına ulaşan bitkilerin anekdot kanıtı vardır.[48] Ateşe bağımlı topluluklardan bitki türlerinin daha yanıcı olarak kendi kendilerine seçtikleri düşünülmektedir. Tazmanya'nın güneydoğusundaki kuru bir sklerofil topluluğundan test edilen Banksia marginata'nın kolayca yandığı ve yangının oradan kolayca yayılabildiği'de görülmüştür.[49]

Tazmanya formları yılın herhangi bir zamanında dona dayanıklıdır, bu da adanın farklı habitatlarında yayılma ve büyüme konusundaki başarılarının bir kısmını açıklayabilir. Bu özellik, Pleistosen döneminde Tazmanya'daki soğuk dönemlerde hayatta kalmalarına izin vermiş olabilir.

Batı Avustralya'da yapılan bir araştırma, Banksia marginata'nın Phytophthora cinnamomi'nin ölümüne karşı hafif duyarlı olduğunu gösterdi.[50] 1970'lerde Phytophthora cinnamomi büyük bir alana yayıldığı zaman Melbourne'un batısındaki Brisbane Ranges Ulusal Parkı'nda Banksia marginata (Grevillea steiglitziana gibi türlerle birlikte), çimen ve sazlar gibi daha dirençli çalılar büyüdükten sonra alttaki türlerin ikincil yeniden büyümesinin bir parçası oldu.[51]

Kullanımlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aborijin'in Avustralya'da kullanımı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bitki, Avustralya'nın doğu kıyısındaki birçok yerli ve kabile tarafından sıklıkla kullanılıyordu. Çiçeklerden elde edilen tatlı nektar, suya batırılarak emilir veya süzülür. Bazı durumlarda tatlı bir şeker yapmak için biraz sakız ile karıştırılır. Odun ayrıca iğneler yapmak için'de kullanılmış ve kurutulmuş çiçeklerin suları içmesi için'de süzülerek kullanılmıştır.[52]

Kereste

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kırmızı renkli, iri taneli ve yumuşaktır.[53] Bazen tornalama için kullanılır, ancak bükülmeyi önlemek için kullanmadan önce dikkatli bir kurutma gerektirir.[54] Hükümet botanikçi Ferdinand von Mueller'in yönetimindeki yerel kereste türlerinin koleksiyonunun bir parçası olarak 1885'te Victoria'da bir örnek hazırlandı. Koleksiyon, 1889'da Paris'teki Exposition Universelle de dahil olmak üzere çeşitli sergilerde sergilendi ve Melbourne Müzesi'nde sergilenmeye'de devam ediliyor.[55]

Yetiştirme

[değiştir | kaynağı değiştir]
Çeşitler; 'Mini Marg' (solda) ve 'Mallacoota Cüce' (sağda)

Banksia marginata ilk olarak 1802'de İngiltere'de yetiştirildi (ve ayrıca B. australis, B. insularis ve B. marcescens olarak listelendi). Kew, Cambridge Botanik Bahçeleri, Woburn Manastırı ve Chelsea, Hackney ve Haringay House'daki özel bahçelerde yetiştirildi. Kew'deki bir serada yetiştirilen bir örnek, 40 yaşında iki fit (60 cm) gövde çevresi ile 24 fit (7.3 m) yüksekliğinde bir ağaç olarak tanımlandı.[56]

B. marginata'nın genellikle bahçede iyi drene edilmiş güneşli veya kısmen gölgeli bir konumda yetiştirilmesi oldukça kolaydır. Daha gölgeli pozisyonlarda uzun bacaklı (gövdeli) veya tam güneşte daha kompakt gür bir çalı olabilir. Daha kuru bölgelerden gelen bazı çeşitler, yazın nemli bölgelerde kötü performans göstermektedir. Ayrıca, Çiçekler çok olmadıkça öne çıkmazlar. Yerleşik bitkiler kuraklığa, kıyı maruziyetine ve -10 ° C (14 ° F) kadar düşük sıcaklıklara dayanabilir.[57] Bitkilerin çoğalması tohum veya kesimler yoluyla olabilir. Ayrıca, belirli alışkanlıklara sahip bitkileri (cüce örnekleri gibi) kopyalamaya çalışırken çok önemlidir.[58] Subalpin kökenli bazı Banksia marginata tohumları, filizlenmenin 6 ila 25 gün içinde gerçekleşmesinden önce 60 gün boyunca 5 ° C'de (41 ° F) tutulması, tabakalaşmayı gerektirir. Salkin, bunun gerekli olduğunu ileri sürmüş, böylelikle bir yaz veya sonbahar orman yangınında salınan tohum, ilkbaharda filizlenmeden önce kış aylarında uykuda kalmıştır. Banksia saxicola ve Banksia canei seed de bu özelliği paylaşmaktadır.

Bazı cüce biçimleri ticari olarak Avustralya'daki fidanlıklarda mevcuttur, ancak bazı seçimler yetiştiriciliğinde cüce statülerini korumaz.[59] Banksia 'Mini Marg', 30 cm (12 inç) yüksekliğe ve 1 m (3.3 ft) genişliğe ulaşan, Tazmanya'nın kuzeydoğu kıyılarından seçilen küçük bir formdur.[60] "Mallacoota Cüce", Mallacoota, Victoria'daki doğal bir popülasyondan seçilmiştir. Alf Salkin, Victoria'daki Cape Liptrap'tan bir formunun yanı sıra bahçecilik potansiyeline sahip şeftali rengi bir uzvu olan Kanangra Walls'tan bir form bildirdi. Banksia marginata ve cüce çeşidi 'Mini Marg' da bonsai'de kullanıldı.[61][62]

Dipnotlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Vascular Plants". biodiversity.org.au. Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  2. ^ a b "Alex George - Wikipedia". en.m.wikipedia.org (İngilizce). Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  3. ^ a b c d "Wayback Machine". web.archive.org. 2012-04-02. Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  4. ^ "Alex George - Wikipedia". en.m.wikipedia.org (İngilizce). Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  5. ^ George, Alex S. (1981). "The genus Banksia L.f. (Proteaceae)". Nuytsia. 3 (3). ISSN 0085-4417. 
  6. ^ Edwards, Cheryl; Sanson, Gordon D.; Aranwela, Nuvan; Read, Jennifer (2000-01-01). "Relationships between sclerophylly, leaf biomechanical properties and leaf anatomy in some Australian heath and forest species". Plant Biosystems - An International Journal Dealing with all Aspects of Plant Biology. 134 (3): 261–277. doi:10.1080/11263500012331350445. ISSN 1126-3504. 
  7. ^ George, Alex S. (1981). "The genus Banksia L.f. (Proteaceae)". Nuytsia. 3 (3). ISSN 0085-4417. 
  8. ^ George, Alex S. (1981). "The genus Banksia L.f. (Proteaceae)". Nuytsia. 3 (3). ISSN 0085-4417. 
  9. ^ "Australian Native Plants Society - Wikipedia". en.m.wikipedia.org (İngilizce). Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  10. ^ George, Alex S. (1981). "The genus Banksia L.f. (Proteaceae)". Nuytsia. 3 (3). ISSN 0085-4417. 
  11. ^ a b Society for Growing Australian Plants; Banksia Study Group (1973). "Banksia study". Banksia study (English). ISSN 0728-2893. OCLC 220190336. 
  12. ^ "Australian Native Plants Society - Wikipedia". en.m.wikipedia.org (İngilizce). Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  13. ^ a b "Wayback Machine" (PDF). web.archive.org. 2006-08-20. Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  14. ^ Cook, James; King, James; Britain, Great (1784). A voyage to the Pacific ocean. Undertaken, by the command of His Majesty, for making discoveries in the Northern hemisphere, to determine the position and extent of the west side of North America; its distance from Asia; and the practicability of a northern passage to Europe. Performed under the direction of Captains Cook, Clerke, and Gore, in His Majesty's ships the Resolution and Discovery, in the years 1776, 1777, 1778, 1779, and 1780. 1. London,: Printed by W. and A. Strahan, for G. Nicol, & T. Cadell,. 
  15. ^ "Banksia integrifolia L.f. | Plants of the World Online | Kew Science". Plants of the World Online (İngilizce). Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  16. ^ "Vascular Plants". biodiversity.org.au. Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  17. ^ Anales de historia natural. 1. Madrid :: Imprenta Real por P.J. Pereyra,. 1799. 
  18. ^ Australian National Botanic Gardens, Parks Australia. "Banksia marginata - Growing Native Plants". www.anbg.gov.au (İngilizce). Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  19. ^ "Prodromus Florae Novae Hollandiae et Insulae Van Diemen - Wikipedia". en.m.wikipedia.org (İngilizce). Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  20. ^ Salkin, A.; Hallam, N. D. (1978). "The topodemes of Banksia canei J.H. Willis (Proteaceae)". Australian Journal of Botany (İngilizce). 26 (5): 707–721. doi:10.1071/bt9780707. ISSN 1444-9862. 
  21. ^ "Vascular Plants". biodiversity.org.au. Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  22. ^ "Prodromus Systematis Naturalis Regni Vegetabilis - Wikipedia". en.m.wikipedia.org (İngilizce). Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  23. ^ Bentham, George. Flora Australiensis. 
  24. ^ "Flora of Australia (series) - Wikipedia". en.m.wikipedia.org (İngilizce). Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  25. ^ "Banksia marginata - Wikipedia". en.m.wikipedia.org (İngilizce). Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  26. ^ Mast, Austin R.; Jones, Eric H.; Havery, Shawn P. (2005-03-29). "An assessment of old and new DNA sequence evidence for the paraphyly of Banksia with respect to Dryandra (Proteaceae)". Australian Systematic Botany (İngilizce). 18 (1): 75–88. doi:10.1071/SB04015. ISSN 1446-5701. 
  27. ^ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/978-0-86840-156-0
  28. ^ a b c d https://en.m.wikipedia.org/wiki/The_Banksia_Atlas
  29. ^ Society for Growing Australian Plants; Banksia Study Group (1973). "Banksia study". Banksia study (English). ISSN 0728-2893. OCLC 220190336. 
  30. ^ https://doi.org/10.7751%2Ftelopea20075741
  31. ^ "The Banksia Atlas - Wikipedia". en.m.wikipedia.org (İngilizce). Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  32. ^ Williams, Paul R.; Clarke, Peter J. (1997). "Habitat Segregation by Serotinous Shrubs in Heaths: Post-fire Emergence and Seedling Survival". Australian Journal of Botany (İngilizce). 45 (1): 31–39. doi:10.1071/bt96076. ISSN 1444-9862. 
  33. ^ Linnean Society of London (1848). "Proceedings of the Linnean Society of London". Proceedings of the Linnean Society of London. (English). ISSN 0370-047X. OCLC 639919492. 
  34. ^ "Native Seed Services". Greening Australia (İngilizce). Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  35. ^ "Wayback Machine" (PDF). web.archive.org. 2011-04-06. Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  36. ^ Blake, J.; Hill, R. S. (1996). "An Examination of the Drought and Frost Tolerance of Banksia marginata (Proteaceae) as an Explanation of Its Current Widespread Occurrence in Tasmania". Australian Journal of Botany (İngilizce). 44 (3): 265–281. doi:10.1071/bt9960265. ISSN 1444-9862. 
  37. ^ http://www.dpiw.tas.gov.au/inter.nsf/Attachments/LJEM-7CV6CA?open
  38. ^ "Native Seed Services". Greening Australia (İngilizce). Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  39. ^ "The Banksia Atlas - Wikipedia". en.m.wikipedia.org (İngilizce). Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  40. ^ Dangerfield, P. C.; Austin, A. D. (1998). "Biology of Mesostoa kerri (Insecta: Hymenoptera: Braconidae: Mesostoinae), an Endemic Australian Wasp that Causes Stem Galls on Banksia marginata". Australian Journal of Botany (İngilizce). 46 (4): 559–569. doi:10.1071/bt97042. ISSN 1444-9862. 
  41. ^ "Wayback Machine" (PDF). web.archive.org. 2011-02-27. Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  42. ^ "Australian Entomologist - Wikipedia". en.m.wikipedia.org (İngilizce). Erişim tarihi: 2021-04-14. 
  43. ^ Livermore, J. F. (1968-09-XX). "Some aspects of salinity in the South Australian Upper Murray". Australian Geographer. 10 (6): 520–522. doi:10.1080/00049186808702524. ISSN 0004-9182.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  44. ^ Specht, R. L.; Rayson, P. (1957). "Dark Island heath (Ninety-mile Plain, South Australia). III. The root systems". Australian Journal of Botany (İngilizce). 5 (1): 103–114. doi:10.1071/bt9570103. ISSN 1444-9862. 
  45. ^ Purnell, H. M. (1960). "Studies of the family Proteaceae. I. Anatomy and morphology of the roots of some Victorian species". Australian Journal of Botany (İngilizce). 8 (1): 38–50. doi:10.1071/bt9600038. ISSN 1444-9862. 
  46. ^ a b Williams, Paul R.; Clarke, Peter J. (1997). "Habitat Segregation by Serotinous Shrubs in Heaths: Post-fire Emergence and Seedling Survival". Australian Journal of Botany (İngilizce). 45 (1): 31–39. doi:10.1071/bt96076. ISSN 1444-9862. 
  47. ^ Groves, R. H.; Hocking, P. J.; Mcmahon, A. (1986). "Distribution of Biomass, Nitrogen, Phosphorus and Other Nutrients in Banksia marginata and B. ornata Shoots of Different Ages After Fire". Australian Journal of Botany (İngilizce). 34 (6): 709–725. doi:10.1071/bt9860709. ISSN 1444-9862. 
  48. ^ Wills, Timothy J. (2003). "Using Banksia (Proteaceae) node counts to estimate time since fire". Australian Journal of Botany (İngilizce). 51 (3): 239–242. doi:10.1071/bt01074. ISSN 1444-9862. 
  49. ^ Dickinson, K. J. M.; Kirkpatrick, J. B. (1985). "The Flammability and Energy Content of Some Important Plant Species and Fuel Components in the Forests of Southeastern Tasmania". Journal of Biogeography. 12 (2): 121–134. doi:10.2307/2844836. ISSN 0305-0270. 
  50. ^ Mccredie, T. A.; Dixon, K. W.; Sivasithamparam, K. (1985). "Variability in the Resistance of Banksia L.f. Species to Phytophthora cinnamomi Rands". Australian Journal of Botany (İngilizce). 33 (6): 629–637. doi:10.1071/bt9850629. ISSN 1444-9862. 
  51. ^ Weste, G.; Ashton, D. H. (1994). "Regeneration and Survival of Indigenous Dry Sclerophyll Species in the Brisbane Ranges, Victoria, After a Phytophthora cinnamomi Epidemic". Australian Journal of Botany (İngilizce). 42 (2): 239–253. doi:10.1071/bt9940239. ISSN 1444-9862. 
  52. ^ Ngario Plant Use in The Snowy River Catchment Page 14
  53. ^ Boomsma, C.D. (1972). Native Trees of South Australia. Woods and Forest Department, South Australia. p. 55.
  54. ^ http://www.csu.edu.au/faculty/science/herbarium/sws/species/banksia-marginata.html
  55. ^ http://museumvictoria.com.au/collections/items/396983/timber-sample-silver-banksia-banksia-marginata-victoria-1885
  56. ^ https://www.worldcat.org/issn/0728-2893
  57. ^ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/978-0-906720-33-2
  58. ^ Collins, Kevin; Collins, Kathy; George, Alex S. (2008). Banksias. Melbourne, Victoria: Bloomings Books. p. 117.
  59. ^ Elliot, Rodger W.; Jones, David L.; Blake, Trevor (1994). Supplement to Encyclopaedia of Australian Plants Suitable for Cultivation. 1. Port Melbourne: Lothian Press. p. B-52
  60. ^ https://web.archive.org/web/20110102012735/http://www.abc.net.au/gardening/stories/s314642.htm
  61. ^ http://www.anbg.gov.au/bonsai/bonsai-anbg-2005.html
  62. ^ http://www.anbg.gov.au/bonsai/bonsai-anbg-2006.html
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kullanıcı:TheFraxdeS/deneme_tahtası&oldid=27867007" sayfasından alınmıştır