İçeriğe atla

Kozmik arka plan ışınımı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
COBE verilerine dayalı kozmik arka plan radyasyon spektrumunun sıcaklığı: düzeltilmemiş (üstte); özel hızımızdan dolayı dipol terimi için düzeltildi (orta); galaksimizden gelen katkılar için ek olarak düzeltildi (altta).

Kozmik arka plan ışınımı, bütün uzayı dolduran elektromanyetik bir ışınımıdır. Bu ışınımın kaynağı, gözlemlenen spektrumun bölgesine bağlıdır. Bileşenlerden biri kozmik mikrodalga arka planıdır. Bu bileşen, Evrenin ilk kez ışınıma karşı şeffaf hale geldiği bir dönemden serbestçe akan kırmızıya kayan fotonlardır. Keşfi ve özelliklerinin ayrıntılı gözlemleri, Büyük Patlama'nın en önemli doğrulamalarından biri olarak kabul ediliyor. Kozmik arka plan ışınımının keşfi (1965'te tesadüfen), erken evrenin, son derece yüksek sıcaklık ve basınçtan oluşan bir radyasyon alanının hakimiyetinde olduğunu öne sürüyor.[1]

Sunyaev-Zel'dovich etkisi, radyasyonun spektrumunu bozan "elektron" bulutlarıyla etkileşime giren radyant kozmik arka plan ışınımı olgusunu gösterir.

Ayrıca kızılötesi, x-ışınları vb. farklı nedenlerle arka plan radyasyonu da vardır ve bunlar bazen ayrı bir kaynakta çözülebilir. Bakınız: Kozmik kızılötesi arka planı ve X-ışını arka planı. Ayrıca bakınız: kozmik nötrino arka planı ve ekstragalaktik arka plan ışığı.

Önemli olayların zaman dilimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

1896: Charles Édouard Guillaume "yıldızların radyasyonunun" 5,6 K olduğunu tahmin ediyor.[2]

1926: Sir Arthur Eddington, galaksideki yıldız ışığının termal olmayan radyasyonunun etkili sıcaklığının 3,2 K olduğunu tahmin ediyor.[3]

1930s: Erich Regener, galaksideki kozmik ışınların termal olmayan spektrumunun etkin sıcaklığının 2,8 K olduğunu hesaplıyor.[2]

1931: Mikrodalga terimi ilk kez baskıda ortaya çıktı: "18 cm'ye kadar düşük dalga boylarıyla yapılan denemeler duyurulduğunda, mikro dalga sorununun bu kadar kısa sürede çözülmüş olması gizlenmemiş bir sürprizdi." Telegraph & Telephone Journal XVII. 179/1"

1938: Walther Nernst kozmik ışın sıcaklığını 0,75 K olarak yeniden tahmin ediyor.[2]

1946: "Mikrodalga" terimi ilk kez Robert Dicke ve Robert Beringer'in "Güneş ve Aydan Gelen Mikrodalga Radyasyonu" başlıklı makalesinde astronomik bağlamda basılı olarak kullanıldı.

1946: Robert Dicke, 20 K'lik bir mikrodalga arka plan radyasyon sıcaklığı öngörüyor.[4]

1946: Robert Dicke, mikrodalga arka plan radyasyon sıcaklığının "20 K'den az" olduğunu tahmin ediyor ancak daha sonra 45 K'ye revize edildi.[5]

1946: George Gamow 50 K sıcaklık olarak tahmin ediyor.[2]

1948: Ralph Alpher ve Robert Herman, Gamow'un tahminini 5 bin olarak yeniden tahmin ediyor.[2]

1949: Ralph Alpher ve Robert Herman, Gamow'un tahminini 28 K olarak yeniden tahmin ediyor.

1960s: Robert Dicke, MBR (mikrodalga arka plan radyasyonu) sıcaklığını 40 K olarak yeniden tahmin ediyor [4]

1965: Arno Penzias ve Robert Woodrow Wilson, sıcaklığı yaklaşık 3 K olarak ölçtüler. Robert Dicke, P.J.E. Peebles, P.G. Roll ve D. T. Wilkinson, bu radyasyonu Büyük Patlama'nın bir imzası olarak yorumluyor.[2]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "First minutes of the Big Bang". What is USA News. 12 Mart 2014. 12 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2013. 
  2. ^ a b c d e f Assis, A. K. T.; Neves, M. C. D. (3 Temmuz 1995). "History of the 2.7 K Temperature Prior to Penzias and Wilson" (PDF). Apeiron. 2 (3). 24 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Ağustos 2024. 
  3. ^ Plaskett, H. H. (1 Temmuz 1927). "Scientific Books: The Internal Constitution of the Stars". Science. 66: 81-84. doi:10.1126/science.66.1699.81.a. ISSN 0036-8075. 5 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2024. 
  4. ^ a b Helge Kragh
  5. ^ Stephen G. Brush

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]