Kosova'nın uluslararası tanınması
17 Şubat 2008 tarihinde Kosova Meclisi'nde okunan bağımsızlık bildirgesinin ardından Sırbistan'dan ayrılarak bağımsızlığını ilan eden Kosova'yı tanıyan ve tanıma ya da tanımama emareleri gösteren ülkeler ve tepkileri. Yerel saat farkı nedeni ile ilk olarak Kosta Rika tarafından resmen tanınan Kosova'yı ilk olarak Afganistan resmen tanımıştır. ABD başkanı George W. Bush yaptığı açıklamada Kosova'nın artık bağımsız olduğunu belirtmiş ve ardından resmî açıklama gelmiştir. Türkiye tanıma belgesini Kosova makamlarına ileten ilk ülke olmuştur.[1] Sırbistan ve Rusya kararı yasa dışı olarak nitelemişlerdir.
Tepkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Avrupa Birliği 18 Şubat tarihinde resmî olarak Kosova'nın bağımsızlık bildirgesini not ettiğini açıkladı ve üye ülkeleri tanıyıp tanımama konusunda serbest bıraktı. İngiltere, Almanya, Fransa ve İtalya gibi birliğin büyük ülkeleri ve birçok üye tanıma eğilimi gösterdi ve tanıma kararını açıkladılar veya yakın zamanda açıklama yapacaklar. Buna karşın İspanya, Kıbrıs Cumhuriyeti, Yunanistan, Romanya ve Slovakya bu kararı tanımayacaklarını açıkladılar. İspanya kendi içerisindeki özerk Bask ve Katalonya bölgelerine örnek alabileceği ihtimali üzerinde dururken, Kıbrıs Cumhuriyeti ve en büyük destekçisi Yunanistan bu bağımsızlığın uluslararası toplum tarafından Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin de gelecekte tanınmasına yol açabileceği kanaati ile Sırbistan tanısa bile kendilerinin Kosova'yı kesinlikle tanımayacaklarını deklare ettiler. Romanya ve Slovakya da yine kendi içlerindeki azınlıklara emsal teşkil edebileceği düşüncesi ile karşı çıkmaktadır.
Amerika Birleşik Devletleri baştan beri Kosova'ya verdiği desteğin bir devamı olarak Kosova'yı ilk tanıyan ülkelerden olmuştur. Buna karşın Rusya kendine yakın bir devlet olan Sırbistan'ın tarafını tutmuş, tıpkı Kıbrıs Cumhuriyeti ve Yunanistan gibi bu kararın benzeri bölgelere emsal teşkil edebileceğini açıklamıştır. Hatta Rusya devlet başkanı Vladimir Putin, KKTC'nin neredeyse 40 yıldır bağımsız olduğunu ve tanınmadığını belirterek, batılı devletlerin Kosova'yı hemen bağımsız hale getirmelerini sağladıkları için batılı devletleri ikiyüzlü olarak nitelendirmiştir ve Bundan utanmalısınız... demiştir.
Kosova'yı tanıyan ülkeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Ülke | Tanıma tarihi | Notlar | |
---|---|---|---|
1 | Afganistan[2] | 18 Şubat 2008 | |
2 | Kosta Rika [3] | 17 Şubat 2008 | Yerel saat ile ilk tanıyan ülke Bağımsızlık ilan edildiği tarihte Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi geçici üyesi |
3 | ABD[4] | 18 Şubat 2008 | Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde veto hakkına sahip NATO üyesi |
4 | Fransa[5] | 18 Şubat 2008 | Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde veto hakkına sahip Avrupa Birliği üyesi NATO üyesi |
5 | Arnavutluk[6][7] | 18 Şubat 2008 | NATO üyesi |
6 | Türkiye[8] | 18 Şubat 2008 | Avrupa Birliği'ne aday ülke NATO üyesi Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi geçici üyesi |
7 | Birleşik Krallık | 18 Şubat 2008 | Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde veto hakkına sahip NATO üyesi |
* | Tayvan[9] | 18 Şubat 2008 | 23 ülke tarafından resmen tanınıyor |
8 | Avustralya[10] | 19 Şubat 2008 | |
9 | Senegal[11] | 19 Şubat 2008 | |
10 | Almanya[12] | 20 Şubat 2008 | Avrupa Birliği üyesi NATO üyesi |
11 | Letonya[13] | 20 Şubat 2008 | Avrupa Birliği üyesi NATO üyesi |
12 | Estonya[14] | 21 Şubat 2008 | Avrupa Birliği üyesi NATO üyesi |
13 | İtalya[15] | 21 Şubat 2008 | Avrupa Birliği üyesi Bağımsızlık ilan edildiği tarihte Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi geçici üyesi NATO üyesi |
14 | Danimarka[16] | 21 Şubat 2008 | Avrupa Birliği üyesi NATO üyesi |
15 | Lüksemburg[17] | 21 Şubat 2008 | Avrupa Birliği üyesi NATO üyesi |
16 | Peru[18] | 22 Şubat 2008 | |
17 | Belçika[19] | 25 Şubat 2008 | Avrupa Birliği üyesi Bağımsızlık ilan edildiği tarihte Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi geçici üyesi NATO üyesi |
18 | Polonya[20] | 26 Şubat 2008 | Avrupa Birliği üyesi NATO üyesi |
19 | İsviçre [21] | 27 Şubat 2008 | |
20 | Avusturya[22] | 28 Şubat 2008 | Avrupa Birliği üyesi |
21 | İrlanda[23] | 28 Şubat 2008 | Avrupa Birliği üyesi |
22 | İsveç[24] | 4 Mart 2008 | Avrupa Birliği üyesi |
23 | Hollanda [25] | 4 Mart 2008 | Avrupa Birliği üyesi NATO üyesi |
24 | İzlanda [26] | 5 Mart 2008 | NATO üyesi |
25 | Slovenya [27] | 5 Mart 2008 | Avrupa Birliği üyesi NATO üyesi |
26 | Finlandiya [28][29] | 7 Mart 2008 | Avrupa Birliği üyesi |
27 | Japonya[30] | 18 Mart 2008 | |
28 | Kanada[31] | 18 Mart 2008 | NATO üyesi |
29 | Monako[32] | 19 Mart 2008 | |
30 | Macaristan[33] | 19 Mart 2008 [1]23 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. | Avrupa Birliği üyesi NATO üyesi |
31 | Hırvatistan[34] | 19 Mart 2008 [2] 3 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. | Avrupa Birliği üyesi NATO ülkesi |
32 | Bulgaristan[35] | 20 Mart 2008 [3] 3 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. | Avrupa Birliği üyesi NATO üyesi |
33 | Lihtenştayn[36] | 25 Mart 2008 | |
34 | Güney Kore[37] | 28 Mart 2008 | |
35 | Norveç[38] | 28 Mart 2008 | NATO üyesi |
36 | Marşal Adaları[39] | 17 Nisan 2008 | |
37 | Nauru[40] | 23 Nisan 2008 | |
38 | Burkina Faso[41] | 24 Nisan 2008 | Bağımsızlık ilan edildiği tarihte Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi geçici üyesi |
39 | Litvanya[42] | 6 Mayıs 2008 | Avrupa Birliği üyesi NATO üyesi |
40 | San Marino[43] | 11 Mayıs 2008 | |
41 | Çekya[44] | 21 Mayıs 2008 | Avrupa Birliği üyesi NATO üyesi |
42 | Liberya[45] | 30 Mayıs 2008 | |
43 | Sierra Leone[46] | 13 Haziran 2008 | |
44 | Kolombiya[47] | 6 Ağustos 2008 | |
45 | Belize[48] | 7 Ağustos 2008 | |
46 | Malta[49] | 21 Ağustos 2008 | Avrupa Birliği üyesi |
47 | Samoa[50] | 15 Eylül 2008 | |
48 | Portekiz[51] | 7 Ekim 2008 | Avrupa Birliği üyesi NATO üyesi |
49 | Karadağ[52] | 9 Ekim 2008 | Avrupa Birliği aday ülkesi NATO üyesi |
50 | Kuzey Makedonya[53] | 9 Ekim 2008 | Avrupa Birliği aday ülkesi NATO üyesi |
51 | Birleşik Arap Emirlikleri[54] | 14 Ekim 2008 | |
52 | Malezya[55] | 31 Ekim 2008 | |
53 | Mikronezya Federal Devletleri[56] | 5 Aralık 2008 | |
54 | Panama[56] | 16 Ocak 2009 | |
55 | Maldivler[56] | 19 Şubat 2009 | |
56 | Palau[57] | 9 Mart 2009 | |
57 | Gambiya[58] | 7 Nisan 2009 | |
58 | Suudi Arabistan[59] | 20 Nisan 2009 | |
59 | Komorlar[60] | 14 Mayıs 2009 | |
60 | Bahreyn[61] | 19 Mayıs 2009 | |
61 | Ürdün[62] | 7 Temmuz 2009 | |
62 | Dominik Cumhuriyeti [63] | 10 Temmuz 2009 | |
63 | Yeni Zelanda [64] | 9 Kasım 2009 | |
64 | Malavi [65] | 14 Aralık 2009 | |
65 | Moritanya [66] | 12 Ocak 2010 | |
66 | Esvatini [67] | 12 Nisan 2010 | |
67 | Vanuatu [68] | 28 Nisan 2010 | |
68 | Cibuti [69] | 8 Mayıs 2010 | |
69 | Somali[70] | 19 Mayıs 2010 | |
70 | Honduras | 3 Eylül 2010 | |
71 | Kiribati | 21 Ekim 2010 | |
72 | Tuvalu | 18 Kasım 2010 | |
73 | Katar | 4 Ocak 2011 | |
74 | Gine-Bissau | 10 Ocak 2011 | |
75 | Umman | 4 Şubat 2011 | |
76 | Andorra | 8 Haziran 2011 | |
77 | Orta Afrika Cumhuriyeti | 22 Eylül 2011 | |
78 | Gine | 12 Ağustos 2011 | |
79 | Nijer | 16 Ağustos 2011 | |
80 | Benin | 18 Ağustos 2011 | |
81 | Saint Lucia | 19 Ağustos 2011 | |
82 | Nijerya | 12 Eylül 2011 | |
83 | Gabon | 9 Eylül 2011 | |
84 | Fildişi Sahili | 20 Eylül 2011 | |
85 | Kuveyt | 11 Ekim 2011 | |
86 | Uganda | 5 Aralık 2011 | |
87 | Gana | 23 Ocak 2012 | |
88 | Haiti | 10 Şubat 2012 | |
89 | São Tomé ve Príncipe | 13 Mart 2012 | |
90 | Brunei | 25 Nisan 2012 | |
91 | Çad | 2 Haziran 2012 | |
92 | Doğu Timor | 20 Eylül 2012 | |
93 | Papua Yeni Gine | 3 Ekim 2012 | |
94 | Burundi | 16 Ekim 2012 | |
95 | Fiji | 19 Kasım 2012 | |
96 | Saint Kitts ve Nevis | 28 Kasım 2012 | |
97 | Dominika | 11 Aralık 2012 | |
98 | Pakistan | 24 Aralık 2012 | |
99 | Guyana | 16 Nisan 2013 | |
100 | Tanzanya[71] | 29 Mayıs 2013 | |
101 | Yemen[72] | 11 Haziran 2013 | |
102 | Mısır[73] | 26 Haziran 2013 | |
103 | El Salvador[74][75][76] | 29 Haziran 2013 | |
104 | Tayland[77][78] | 24 Eylül 2013 | |
105 | Grenada[79] | 25 Eylül 2013 | |
106 | Libya[80][81] | 25 Eylül 2013 | |
107 | Tonga[82] | 15 Ocak 2014 | |
108 | Lesotho[83][84] | 11 Şubat 2014 | |
109 | Togo[85][86] | 2 Temmuz 2014 | |
110 | Solomon Adaları [85][86] | 13 Ağustos 2014 | |
111 | Antigua ve Barbuda [87] | 20 Mayıs 2015 | |
112 | Surinam[88] | 22 Temmuz 2016 | |
113 | Singapur[89][90] | 1 Aralık 2016 | |
114 | Bangladeş[91] | 27 Şubat 2017 | |
115 | Madagaskar[92] | 26 Kasım 2017 | |
116 | Barbados[93] | 15 Şubat 2018 | |
117 | İsrail[94] | 4 Eylül 2020 |
Kosova'yı tanımayı planlayan ülkeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Kosova'yı tanıma kararı henüz belirsiz olan ülkeler[kaynak belirtilmeli]
[değiştir | kaynağı değiştir]2 Mart 2020'ye kadar Kosova Cumhuriyeti'nin tanınmasını geri çeken ülkeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Kosova'yı tanımayı planlamayan ülkeler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Angola
- Arjantin
- Azerbaycan (Karabağ Meselesinden Dolayı)
- Belarus
- Bolivya
- Bosna-Hersek (Boşnak ve Hırvat meclis üyeleri Kosova'nın bağımsızlığından yana, Sırp meclis üyeleri ise karşı)
- Brezilya
- Cezayir
- Çin (Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde veto hakkına sahip) (Tayvan Sorunu Nedeniyle)
- Endonezya (karışık)
- Ermenistan
- Fas (Batı Sahra sorunu nedeniyle)
- Güney Afrika Cumhuriyeti (karışık)
- Gürcistan (Abhazya ve Güney Osetya sorunu nedeniyle)
- Hindistan
- İran (İddialara göre İran, Kosova'nın bağımsızlığını Kosova'da Amerika Birleşik Devletleri askeri üssü olduğu için şimdiye kadar tanımamıştır.)
- İspanya (Bask ve Katalan sorunu nedeniyle)
- Jamaika
- Kazakistan (hiçbir yeni devleti tanımamakta kararlı)
- Kıbrıs Cumhuriyeti (Kıbrıs sorunu nedeniyle)
- Kırgızistan
- Kongo Demokratik Cumhuriyeti
- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti[95] (Kıbrıs sorunu nedeniyle)
- Laos
- Moldova
- Namibya
- Romanya
- Rusya (Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde veto hakkına sahip)
- Sırbistan (Kosova'nın kendi toprağı olduğunu savunuyor.)
- Slovakya (kararlarının yakında değişebileceğini, yakın zamanda taraf değiştirebileceklerini söylemektedirler)
- Sri Lanka
- Suriye (Esad yönetimi)
- Tacikistan
- Ukrayna (hiçbir yeni devleti tanımamakta kararlı)
- Uruguay
- Venezuela
- Vietnam
- Yunanistan
Tablo
[değiştir | kaynağı değiştir]BM Üyesi Ülkeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Ülke | Taraf | İlgili uluslararası üyelik |
---|---|---|
Jamaika | Nisan 2010'da Jamaikalı yetkililerle yapılan toplantılar sonucunda, Sırbistan Başbakanı Vuk Jeremić, Jamaika'nın, Sırbistan'ın egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün korunmasına sürekli destek vereceğine güveneceğini belirtti. | |
Polonya | Polonya halkı, hükûmetlerinin Kosova'yı tanıma kararlarına kızgın bulunmaktadır. Halk Kosova'yı desteklememesine rağmen, hükûmet tanımıştır. [kaynak belirtilmeli] | |
Tayland | Şubat 2008'de Tayland, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin kararını bekliyordu. | |
Türkmenistan | Arnavutluk Başbakanı Sali Berisha ile olan, Eylül 2010'da düzenlenen bir toplantıda, Türkmenistan Başkanı Gurbangulu Berdimuhamedov, ülkesinin Kosova'nın tanınmasını doğru zamanda düşüneceklerini söyledi. |
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kosova'yı tanıyan ülkeler listesi "Kosova thanks you"22 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır.Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) ( |
- ^ Tanıma belgesini ilk sunan ülke Türkiye[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Afganistan İslam Cumhuriyeti Kosova'nın bağımsızlığını tanıdı". 13 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2008.
- ^ "Kosta Rika Cumhuriyeti Kosova'nın bağımsızlığını tanıdı". 26 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2008.
- ^ Kosova'yı tanıyan ilk ülke ABD[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2008.
- ^ "Albania: US, EU states first to recognise Kosovo". Balkan Insight. 17 Şubat 2008. 20 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2008.
- ^ "Albania recognizes independent Kosovo". Reuters. 18 Şubat 2008. 26 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2008.
- ^ "Dışişleri bakanı Ali Babacan'ın Türkiye'nin Kosova'nın bağımsızlığını tanıdığına dair açıklama". 20 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2008.
- ^ "The Government of the Republic of China (Taiwan) Congratulates Kosovo on Gaining Independence". 26 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2008.
- ^ "Avustralya Cumhuriyeti Kosova'nın bağımsızlığını tanıdı". 19 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2008.
- ^ "Senegal Kosova'nın bağımsızlığını tanıdı". 27 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2008.
- ^ Almanya Kosova'nın bağımsızlığını tanıdı[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Litvanya Kosova'nın bağımsızlığını tanıdı". 30 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2008.
- ^ "Estonia recognises Republic of Kosovo" (İngilizce). Estonian Ministry of Foreign Affairs. 21 Şubat 2008. 4 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2009.
- ^ "L'Italia riconosce il Kosovo". 23 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2008.
- ^ "Danimarka Kosova'nın bağımsızlığını tanıdı". 24 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2008.
- ^ "Lüksemburg Kosova'nın bağımsızlığını tanıdı". 26 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2008.
- ^ "Peru Kosova'nın bağımsızlığını tanıdı". 26 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2008.
- ^ "Belçika Kosova'nın bağımsızlığını tanıdı". 21 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2008.
- ^ "Rząd uznał niepodległość Kosowa". TVN24 Agency. 26 Şubat 2008. 5 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2008.
- ^ "Bundesrat anerkennt Kosovo" (Almanca). Tages-Anzeiger. 27 Şubat 2008. 3 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2008.
- ^ "Plassnik: "Letter on Kosovo's recognition signed"" (Basın açıklaması). Austrian Foreign Ministry. 28 Şubat 2008. Erişim tarihi: 29 Şubat 2008.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Minister for Foreign Affairs Dermot Ahern TD Announces Ireland's recognition of the Republic of Kosovo" (Basın açıklaması). Department of Foreign Affairs. 29 Şubat 2008. 5 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2008.
- ^ "Sweden recognises the Republic of Kosovo" (Basın açıklaması). Swedish Ministry for Foreign Affairs. 4 Mart 2008. 5 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2008.
- ^ "The Netherlands recognises Kosovo" (Basın açıklaması). Dutch Ministry of Foreign Affairs. 4 Mart 2008. 30 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2008.
- ^ "Íslensk stjórnvöld viðurkenna formlega sjálfstæði Kósóvó" (İzlandaca). Iceland Foreign ministry. 5 Mart 2008. 17 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2008.
- ^ "Slovenia Recognizes Kosovo". Slovenian Press Agency. 5 Mart 2008. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2008.
- ^ "Finland recognised the Republic of Kosovo (Press release 80/2008)" (Basın açıklaması). Ministry for Foreign Affairs of Finland. 7 Mart 2008. Erişim tarihi: 7 Mart 2008.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Finland recognises Kosovo". NewsRoom Finland. Helsinki: Ministry for Foreign Affairs of Finland. 7 Mart 2008. 24 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2008.
- ^ ""Statement by Foreign Minister Masahiko Koumura on the Recognition of the Republic of Kosovo"". Ministry of Foreign Affairs of Japan. 18 Mart 2008. 21 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2008.
- ^ ""Canada joins international recognition of Kosovo"". Canadian Foreign Ministry. 18 Mart 2008. 20 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2008.
- ^ "Principata e Monakos njohu Republikën e Kosovës". 11 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2008.
- ^ ""Hungary recognizes Kosovo's Independence"". Ministry for Foreign Affairs of Hungary. 19 Mart 2008. 2 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2008.
- ^ ""Joint statement of Bulgaria, Hungary and Croatia on forthcoming recognition of Kosovo". 19 Mart 2008. 19 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2008.
- ^ ""Joint statement by the Governments of Bulgaria, Hungary and Croatia"". Ministry of Foreign Affairs, Bulgaria. 19 Mart 2008. Erişim tarihi: 19 Mart 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 17 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 13 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Ağustos 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2008.
- ^ "UAE recognises Kosovo". 17 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2008.
- ^ "Mektup vasıtası ile tanıdı". 29 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2008.
- ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 22 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2008.
- ^ "Presidenti i Republikës së Palausë, z. Toribiong i dërgoi Presidentit Sejdiu letrën e njohjes". 15 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Gambia njeh pavarësinë e Kosovës". 27 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Saudi Arabia Recognizes Kosovo". 25 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Comoros Recognizes Kosovo". 9 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Bahrain Recognizes Kosovo". 26 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Jordan recognized the Republic of Kosovo". Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo. 8 Temmuz 2009. 31 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2009.
- ^ "Dominican Republic recognized the Republic of Kosovo". 31 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "New Zealand recognized the Republic of Kosovo". 15 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Malawi recognized the Republic of Kosovo". 30 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Mauritania recognized the Republic of Kosovo".[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Swaziland recognizes Kosovo Independence". 15 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Vanuatu recognizes Kosovo Independence". 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Xhibuti-Shteti i 68te qe e njeh Kosoven". 2 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2010.
- ^ CKA 699/755/01 16 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ministry of Foreign Affairs and International Cooperation of the United Republic of Tanzania, 2013-06-05
- ^ "Yemen".
- ^ قرار حكومة جمهورية مصر العربية الاعتراف بجمهورية كوسوفو كدولة مستقلة وذات سيادة 30 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ministry of Foreign Affairs of Egypt, 2013-06-26 (in Arabic)
- ^ El Salvador njeh Kosovën 23 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Telegrafi, 2013-06-29
- ^ June, month of record recognitions 5 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Kosovo's New Diplomat, Ministry of Foreign Affairs of Republic of Kosovo, June/August 2013
- ^ Arrin nota verbale nga El Salvadori 12 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2013-10-04 (in Albanian)
- ^ Prime Minister Thaçi officially receives Thailand recognition of Kosovo in a meeting with Thailand Deputy Prime Minister Dr. Surapong Tovichakchaikul 18 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Prime Minister of Kosovo, 2013-09-26
- ^ การรับรองโคโซโวโดยการสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตกับโคโซโว 25 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ข่าวออนไลน์ RYT9, 2013-09-25 (in Thai)
- ^ Prime Minister Thaçi meets the Foreign Minister of Grenada, Nickolas Steele – he officially accepts recognition of Kosovo by Grenada 14 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Prime Minister of Kosovo, 2013-09-25
- ^ Today, in New York, the Prime Minister of the Republic of Kosovo, Hashim Thaçi met the Prime Minister of Libya, Ali Zeidan in a private meeting 18 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Prime Minister of Kosovo, 2013-09-25
- ^ Libya officially recognises Kosovo 20 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Libya Herald, 2013-09-26
- ^ Arrin nota verbale e njohjes nga Mbretëria e Tongës 20 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2014-01-20 (in Albanian)
- ^ Mbretëria e Lesotos e ka njohur Kosovën shtet të pavarur 12 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Koha.net, 2014-02-11 (in Albanian)
- ^ Kosovo: Lesotho riconosce indipendenza 21 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 106/mo Paese a farlo, ansa.it, 24-02-11 (in Italian)
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2014.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2014.
- ^ Antigua and Barbuda recognizes the independence of Kosovo 9 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2015-05-20
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016.
- ^ Singapore Recognizes Kosovo as an Independent State and Diplomatic Relations are Established 20 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2016-12-01
- ^ The Government of the Republic of Singapore and the Government of the Republic of Kosovo have established diplomatic relations with effect from 1 December 2016. 20 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ministry of Foreign Affairs of Singapore, 2016-12-01
- ^ Bangladesh Officially Recognizes Independence of Kosovo - Cabinet Secretary 27 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sputnik International, 27 Şubat 2017
- ^ "Madagaskar Kosova'yı tanıdı". 15 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2017.
- ^ "Barbados Kosova'yı tanıdı". 16 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2018.
- ^ "İsrail, Kosova'yı bağımsız ülke olarak tanıdı". Sözcü. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2015.