Kokoleti Harabeleri
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Durum | Harabe |
| Tür | Yerleşim kalıntıları |
| Mimari tarz | Gürcü mimarisi |
| Konum | Korucular, Murgul |
| Koordinatlar | 41°16′50″K 41°39′04″D / 41.28056°K 41.65111°D |
| Teknik ayrıntılar | |
| Malzeme | Moloz taş, kireç harcı |
Kokoleti Harabeleri (Gürcüce: კოკოლეთის ნაგებობები), Artvin ilinin Murgul ilçesine bağlı Korucular köyünün sınırları içinde bulunan yapı kalıntılarıdır. Bu yapı kalıntılarının ortadan kalkmış olan Kokoleti köyünden kaldığı tahmin edilmektedir.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Kokoleti köyünden kaldığı tahmin edilen kalıntılar, Korucular köyünün 2 kilometre güneyinde, Kokoleti Deresi'nin sağ kıyısında yer alır. Gürcüce bir yer adı olan Kokoleti (კოკოლეთი), "sivri tepe" anlamına gelen "kokola" (კოკოლა) kelimesinden türemiştir ve "sivri tepeler bölgesi" anlamına gelir.[2] Bu yerleşim tarihsel Klarceti bölgesinde yer alıyordu ve Klarceti Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde, 1886 ve 1922 nüfus tespitlerinde Kokoleti adıyla bir köyün veya mahallenin yer almaması, bu yerleşimin daha önce ortadan kalktığını ve harabe dönüştüğünü göstermektedir. Bugün Kokoleti harabelerinin bulunduğu Gevil köyü ile çevresindeki köylerin Gürcü yerleşimleri olması, ortadan kalkmış olan Kokoleti köyünün de bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir.[3][4]
Kalıntılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kokoleti Harabeleri bir ormanın içinde, insan eliyle düzlemiş bir yerde tespit edilmiştir. Bu harabeler bazı yapı kalıntılarından oluşmaktadır. Bu yapılardan birinin moloz taşlarla kireç harcı kullanılarak inşa edildiği günümüze ulaşan duvar parçalarından anlaşılmaktadır. Bu yapının bulunduğu yerde, toprağın 1,5 metre derinliğinde taşla inşa edilmiş ve içi sıvanmış yuvarlak bir depo kalıntısı belirlenmiştir. Bu deponun 30 metre doğusunda bir başka yapının yıkıntıları bulunmaktadır. Onun doğusunda ise, birbirine bitişik, kireç harcı kullanılarak moloz taşlarla inşa edilmiş iki odanın kalıntıları bulunmaktadır. Bitişik bu iki yapının doğu ve kuzey duvarları ile geleneksel Gürcü şarabının imalinde kullanılan ve kvevri denilen küp kalıntıları bugüne ulaşmıştır. Burada bulunan sıvanmış bir oda ise, diğer yapı kalıntılarına göre daha sağlamdır. Köylülerin verdiği bilgiye göre, 20. yüzyılın ikinci yarısında burada demir bir haç bulmuş, ancak bu haç günümüze ulaşmamıştır. Bu yapı kalıntılarının ortadan kalkmış olan Kokoleti köyüne ait olduğu tahmin edilmektedir.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 138. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ “კოკოლა” - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 21 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.ISBN 0-9535878-3-5
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 1334-1342". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2023.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Temmuz 2023.