Klorobütanol
| |||
Adlandırmalar | |||
---|---|---|---|
1,1,1-Trichloro-2-methylpropan-2-ol | |||
Diğer adlar 1,1,1-Trikloro-2-metil-2-propanol; Klorbütol; Kloreton; Klortran; Trikloro-tert-bütil alkol; 1,1,1-Trikloro-tert-bütil alkol; 2-(Triklorometil)propan-2-ol; tert-Triklorobütil alkol; Trikloro-tert-bütanol; Trikloroizobütilalkol; 2,2,2-Trikloro-1,1-dimetiletanol | |||
Tanımlayıcılar | |||
3D model (JSmol)
|
|||
ChEMBL | |||
ChemSpider | |||
ECHA InfoCard | 100.000.288 | ||
EC Numarası |
| ||
KEGG | |||
PubChem CID
|
|||
UNII | |||
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|||
| |||
| |||
Özellikler | |||
Kimyasal formül | C4H7Cl3O | ||
Molekül kütlesi | 177,46 g mol−1 | ||
Görünüm | beyaz, parlayan kristal katı | ||
Koku | kâfur ya da mentol benzeri | ||
Erime noktası | 95–99 °C (203–210 °F; 368–372 K) | ||
Kaynama noktası | 167 °C (333 °F; 440 K) | ||
Çözünürlük (su içinde) | çok az | ||
Çözünürlük (aseton içinde) | çözünür | ||
Tehlikeler | |||
NFPA 704 (yangın karosu) |
|||
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
| |||
Bilgi kutusu kaynakları |
Klorobütanol (trikloro-2-metil-2-propanol), yapımından dolayı aseton-kloroform veya kısaca kloreton da denen, kloral hidrata benzeyen koruyucu, sakinleştirici, hipnotik ve zayıf bir lokal anesteziktir. Antibakteriyel ve antifungal özellikleri de vardır. Kâfur veya mentol benzeri bir kokuya sahip, parıldayan, beyaz, uçucu bir katıdır.
Elde edilişi
[değiştir | kaynağı değiştir]Klorobütanol ilk kez 1881'de Alman kimyager Conrad Willgerodt (1841–1930) tarafından sentezlendi.[1]
Klorobütanol, kloroform ve asetonun potasyum veya sodyum hidroksit varlığında reaksiyonuyla oluşur. Süblimleştirme veya yeniden kristalleştirme yoluyla saflaştırılabilir.[2]
Bu nedenle solventler atılırken aseton ve kloroformun mümkün olduğunca ayrı tutulmasına dikkat edilmelidir çünkü bu iki madde reaksiyona girebilir.
Kullanımları
[değiştir | kaynağı değiştir]Klorobütanol, tipik olarak %0,5'lik bir konsantrasyonda kullanılır ve burada çok bileşenli formülasyonlara uzun vadeli stabilite kazandırır. Ancak suda antimikrobiyal aktivitesini %0,05 oranında korur. Klorobütanol, omurgasızlar ve balıkların anestezi ve ötanazisinde kullanılmıştır.[3][4]
Klorobütanol, diş hekimliğinde ağrı kesici ve enjeksiyonlar için koruyucu olarak kullanılır.[5]
Farmakoloji ve toksisite
[değiştir | kaynağı değiştir]İzofluran ve halotan benzeri etkileri olan bir anesteziktir.[6]
Klorobütanol karaciğer için toksiktir, cildi tahriş eder ve gözleri ciddi şekilde tahriş eder.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ * Willgerodt, C. (1881). "Ueber die Einwirkung ätzender Alkalien auf halogenirte Verbindungen in Acetonlösungen". Berichte der Deutschen Chemischen Gesellschaft. 14 (2): 2451-2460. doi:10.1002/cber.188101402191.
- ^ "Chlorobutanol". Sciencemadness Wiki. 31 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2020.
- ^ W. N. McFarland & G. W. Klontz (1969). "Anesthesia in fishes". Federation Proceedings. 28 (4): 1535-1540. PMID 4894939.
- ^ John E. Cooper (2011). "Anesthesia, analgesia, and euthanasia of invertebrates". ILAR Journal. 52 (2): 196-204. doi:10.1093/ilar.52.2.196 . PMID 21709312.
- ^ Peter Reuter: Springer Lexikon Medizin. Springer, Berlin u. a. 2004, ISBN 3-540-20412-1, S. 365.
- ^ Nicholas P. Franks (2006). "Molecular targets underlying general anaesthesia". British Journal of Pharmacology. 147 Suppl 1 (Suppl 1): S72-S81. doi:10.1038/sj.bjp.0706441. PMC 1760740 $2. PMID 16402123.
- ^ MSDS