İçeriğe atla

Klasik Sefe değişeni

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Farklı aydınlatma sınıflarının bir görüntüsü üzerine bindirilmiş birkaç değişen yıldız türünün konumunu gösteren Hertzsprung-Russell diyagramı.

Klasik Sefeler, bir Sefe değişeni yıldız türüdür. Birkaç gün ila birkaç hafta arasında değişen periyotlarla ve görsel genlikleri birkaç ondalık büyüklükten yaklaşık 2 büyüklüğe kadar düzenli radyal zonklamalar sergileyen genç, popülasyon I değişen yıldızlardır. Klasik Sefeler aynı zamanda Popülasyon I Sefeleri, Tip I Sefeler ve Delta Sefe değişenleri olarak da bilinirler.

Bir klasik Sefe değişeninin parlaklığı ile zonklama periyodu arasında iyi tanımlanmış bir ilişki vardır[1][2] ve bu, Sefelerin galaktik ve galaksi dışı mesafe ölçeklerini belirlemek için kullanılabilir standart mumlar (ayar yıldızları) olarak güvenilirdirler.[3][4][5][6] Klasik Sefe değişenlerinin Hubble Uzay Teleskobu (HST) gözlemleri, gözlemlenebilir evrenin genişleme hızını tanımlayan Hubble kanunu üzerinde daha sağlam sınırlamalar yapılmasını sağlamıştır.[3][4][6][7][8] Klasik Sefeler ayrıca yerel sarmal kol yapısı ve Güneş'in galaktik düzlemden uzaklığı gibi gökadamızın birçok özelliğinin açıklığa kavuşturulmasında da kullanılmışlardır.[5]

Samanyolu'nda 6.000'in üzerinde klasik Sefe beklenirken, yaklaşık 800 tanesi bilinmektedir. Macellan Bulutları'nda binlerce daha fazlası bilinir ve diğer gökadalarda keşfedilenler de vardır.[9] Hubble Uzay Teleskobu, 100 milyon ışık yılı uzaklıktaki NGC 4603'te bazılarını tespit etmiştir.[10]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Udalski, A.; Soszynski, I.; Szymanski, M.; Kubiak, M.; Pietrzynski, G.; Wozniak, P.; Zebrun, K. (1999). "The Optical Gravitational Lensing Experiment. Cepheids in the Magellanic Clouds. IV. Catalog of Cepheids from the Large Magellanic Cloud". Acta Astronomica. Cilt 49. ss. 223-317. arXiv:astro-ph/9908317 $2. Bibcode:1999AcA....49..223U. 
  2. ^ Soszynski, I.; Poleski, R.; Udalski, A.; Szymanski, M. K.; Kubiak, M.; Pietrzynski, G.; Wyrzykowski, L.; Szewczyk, O.; Ulaczyk, K. (2008). "The Optical Gravitational Lensing Experiment. The OGLE-III Catalog of Variable Stars. I. Classical Cepheids in the Large Magellanic Cloud". Acta Astronomica. Cilt 58. s. 163. arXiv:0808.2210 $2. Bibcode:2008AcA....58..163S. 
  3. ^ a b Freedman, Wendy L.; Madore, Barry F.; Gibson, Brad K.; Ferrarese, Laura; Kelson, Daniel D.; Sakai, Shoko; Mould, Jeremy R.; Kennicutt, Robert C.; Ford, Holland C.; Graham, John A.; Huchra, John P.; Hughes, Shaun M. G.; Illingworth, Garth D.; Macri, Lucas M.; Stetson, Peter B. (2001). "Final Results from the Hubble Space Telescope Key Project to Measure the Hubble Constant". The Astrophysical Journal. 553 (1). ss. 47-72. arXiv:astro-ph/0012376 $2. Bibcode:2001ApJ...553...47F. doi:10.1086/320638. 
  4. ^ a b Tammann, G. A.; Sandage, A.; Reindl, B. (2008). "The expansion field: The value of H 0". The Astronomy and Astrophysics Review. 15 (4). s. 289. arXiv:0806.3018 $2. Bibcode:2008A&ARv..15..289T. doi:10.1007/s00159-008-0012-y. 
  5. ^ a b Majaess, D. J.; Turner, D. G.; Lane, D. J. (2009). "Characteristics of the Galaxy according to Cepheids". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 398 (1). ss. 263-270. arXiv:0903.4206 $2. Bibcode:2009MNRAS.398..263M. doi:10.1111/j.1365-2966.2009.15096.x. 
  6. ^ a b Freedman, Wendy L.; Madore, Barry F. (2010). "The Hubble Constant". Annual Review of Astronomy and Astrophysics. Cilt 48. ss. 673-710. arXiv:1004.1856 $2. Bibcode:2010ARA&A..48..673F. doi:10.1146/annurev-astro-082708-101829. 
  7. ^ Ngeow, C.; Kanbur, S. M. (2006). "The Hubble Constant from Type Ia Supernovae Calibrated with the Linear and Nonlinear Cepheid Period-Luminosity Relations". The Astrophysical Journal. 642 (1). ss. L29-L32. arXiv:astro-ph/0603643 $2. Bibcode:2006ApJ...642L..29N. doi:10.1086/504478. 
  8. ^ Macri, Lucas M.; Riess, Adam G.; Guzik, Joyce Ann; Bradley, Paul A. (2009). The SH0ES Project: Observations of Cepheids in NGC 4258 and Type Ia SN Hosts. Stellar Pulsation: Challenges for Theory and Observation: Proceedings of the International Conference. AIP Conference Proceedings. 1170. ss. 23-25. Bibcode:2009AIPC.1170...23M. doi:10.1063/1.3246452. 
  9. ^ Szabados, L. (2003). "Cepheids: Observational properties, binarity and GAIA". GAIA Spectroscopy: Science and Technology. Cilt 298. s. 237. Bibcode:2003ASPC..298..237S. 
  10. ^ Newman, J. A.; Zepf, S. E.; Davis, M.; Freedman, W. L.; Madore, B. F.; Stetson, P. B.; Silbermann, N.; Phelps, R. (1999). "A Cepheid Distance to NGC 4603 in Centaurus". The Astrophysical Journal. 523 (2). s. 506. arXiv:astro-ph/9904368 $2. Bibcode:1999ApJ...523..506N. doi:10.1086/307764. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Klasik_Sefe_değişeni&oldid=34435074" sayfasından alınmıştır