Kazane Höyük
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Kazane Höyük |
| il: | Şanlıurfa |
| İlçe: | Merkez |
| Köy: | Konuklu |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | Yapılaşma[1] |
| Tescil durumu: | Tescilli[1] |
| Tescil No ve derece: | 2682 |
| Tescil tarihi: | 19.10.2001 |
| Araştırma yöntemi: | Kazı |
Kazane Höyük, Şanlıurfa ili'nin yaklaşık 4 km. güneydoğusunda yer alan bir höyüktür. Bölgede topraktaki organik kalıntılar üzerinde yapılan araştırmalara göre MÖ 3. binyılın ortalarında ovada kamış, saz ve ot türleri yönünden yoğun bir bitki örtüsü olduğu anlaşılmaktadır. İklim, daha yağışlı bir iklim olmalıdır. Çevredeki tepeler muhtemelen ormanlıktı.[2]
Kazılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Höyükteki kazılar 1992 yılında Virginia Üniversitesi'nden Patricia Wattenmaker başkanlığında başlamıştır. Kazılarda amaç, Güneydoğu Anadolu Projesi kapsamında yapılacak kanalların yerleşmenin güneyinde ve doğusunda, aşağı ve dış şehir alanlarında yapacağı tahribattır. Bu kazılarda tabakalanmayı anlayabilmek için höyüğü batısında, MÖ 4. binyıl yerleşmesi, doğusunda aşağı şehir ve güneyde dış şehir olmak üzere üç açma üzerinde çalışılmıştır. Höyükte 1996-98 yıllarında Reinhard Bernbeck, Susan Polock ve C. Coursey tarafından, Erken Halaf ve Halaf yerleşmeleri üzerinde ikinci dönem kazıları yapılmıştır.[2]
Tabakalanma
[değiştir | kaynağı değiştir]Kazılardan ortaya çıkan sonuçlara göre höyüğün Neolitik Çağ, Halaf Dönemi, Geç Kalkolitik Çağ, Erken Tunç Çağı ve Orta Tunç Çağı'nda yerleşim gördüğü anlaşılmaktadır.[2]
Buluntular
[değiştir | kaynağı değiştir]Aşağı şehirde yer alan Halaf yerleşiminin 20 hektarlık bir alana yayılmış olduğu belirtilmektedir. Obeyd yerleşiminin de geniş bir alana yayıldığı anlaşılmaktadır.[3] Halaf tabakalarından birindeki açma, Kuzey Suriye'deki Tell Sabi Abyad'dan bilinen Halaf Geçiş malzemesi verirken diğer açmalardan Orta ve Geç Halaf buluntuları elde edilmiştir.[4]
Mimari açıdan en zengin buluntular yerleşmenin Erken Tunç Çağı I. evreye göre hızla büyüdüğü Erken Tunç Çağı'nın II. ve III. evrelerinde görülmektedir. Aşağı şehirde anıtsal boyutta taş temelli bir surla çevrili en az 900 metrekarelik kerpiç bir yapı açığa çıkarılmıştır. Binanın 1 metre kalınlıktaki taş temellinde çamur harç kullanılmıştır. Surdan iç kısma 13 metrelik dar bir koridordan girilmektedir. Yapıda açığa çıkarılan, birbirine geçit vermeyen iki mekan vardır.[2]
Değerlendirme
[değiştir | kaynağı değiştir]Erken Tunç çağı yerleşiminin yaklaşık 40 hektarlık bir yayılma alanıyla Güneydoğu Anadolu'da bilinen en büyük yerleşim olduğu belirtilmektedir. Yapılardaki özenli işçilik ve anıtsal yapılar, yerleşimin bir kent olduğunu doğrulamaktadır. İşbölümüne dayalı bir ekonomi olduğu, yöneticinin iç kalede ikamet ettiği anlaşılmaktadır.[2]
Halay yerleşimi tabakalarından sağlanan materyal üzerinden yapılan, hata payından arındırılmış radyokarbon tarihleme yöntemi sonucu yerleşmenin MÖ 6000 – 5500 tarihlerinde başlamış olduğu yönündedir.[5]
Tahribat durumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Atatürk Barajı'ndan Harran Ovası'na ulaşan su kanallarından birinin, Kazane Höyük Halaf yerleşiminin tam ortasından geçtiği görülmektedir.[6]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yakın plan kroki
- Fotoğraflar 4 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "TAY – Yerleşme Ayrıntıları". 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2012.
- ^ a b c d e "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2012.
- ^ Current Archaeology In Turkey 6 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türkçe
- ^ Binghamton University[ölü/kırık bağlantı] İngilizce
- ^ Burçin Erdoğu, Karşılaştırmalı Tablolara Göre Anadolu Kronolojisi 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ NTV