Kayabeyi Barajı ve Hidroelektrik Santrali
 | Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir. Daha fazla bilgi için tartışma sayfasına bakınız. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Kayabeyi Barajı | |
|---|---|
 | |
| Havza | |
| Konum | Çıldır, Ardahan, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°10′05″K 42°57′21″D / 41.16806°K 42.95583°D |
| Genel bilgiler | |
| Amaç | Enerji, sulama |
| Durum | Kullanımda |
| Yapım süresi | 1990-2008 |
| Açılış | 2008) |
| İşletme | Devlet Su İşleri |
| Tür | Dolgu baraj |
| Gövde dolgu tipi | Beton |
| Gövde hacmi | 1.000.000 m3 (1.300.000 cu yd) |
| Uzunluk | 230 m (750 ft) |
| Genişlik | 8 m (26 ft) |
| Oluşturduğu Göl | Kayabeyi Baraj Gölü |
| Akarsu (gelen) | Kura nehri |
| Akarsu (giden) | Kura nehri |
| Su hacmi | 147 hm3 (147.000.000 m3) |
| Göl alanı | 3,143 km2 (1,214 sq mi) |
| Sulama alanı | 18.000 ha (44.000 akre) |
| Wikimedia Commons | |
Kayabeyi Barajı ve Akıncı HES, Ardahan ili sınırları içinde Kura nehri üzerinde olup, enerji ve sulama amaçlı bir projedir. 6446 sayılı kanun çerçevesinde yapılmıştır. 159m yüksekliği ile Türkiye’nin ikinci en yüksek RCC barajı olma özelliğini taşıyor.[1][2]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]2008 yılında lisans çalışmaları tamamlanan projenin inşaatına 2010 yılında başlanmıştır. Kasım 2014'te derivasyon kapakları kapatılarak su tutma aşamasına geçilen proje, Şubat 2015'te tamamlanarak üretime başlayacaktır.[3]
Kayabeyi Barajı ve Akıncı HES’in önemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkiye Ekonomisi, 1990-2008 arasındaki 18 yıllık ölçekte ortalama %4 büyüme gösterdi. Hükûmet tahminleri, önümüzdeki 10 yıl içinse yıllık %4 civarında bir artış öngörülüyor. Hızlı büyümeye bağlı olarak, Türkiye'nin enerji ihtiyacı giderek artmaktadır. Buna karşın, mevcut yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam elektrik üretimindeki payı oldukça düşüktür ve enerji tedariki asıl olarak fosil yakıtlı termik santrallerle yapılmaktadır. bu tesislerin çevreye olan etkileri ve dışa bağımlı enerji kaynakları kullanıyor olması Kayabeyi Barajı gibi yenilenebilir enerji tesislerinin önemini artırmaktadır. Türkiye ekonomisindeki büyüme ve enerji kullanım oranları göz önüne alındığında önümüzdeki 20 yıl içerisinde enerji sektörünün 3 katı kadar büyümesi bekleniyor. Hükümet, yenilenebilir enerjinin elektrik üretimindeki payını 2023’e kadar artırmayı hedefliyor.[4]
Baraj Yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Ardahan-Göle'de doğan ve Ardahan'ı ortadan geçtikten sonra Çıldır ilçesinin sınırlarından Türkiye'yi terk eden Kura (Kür) nehri üzerinde inşası tamamlanan bir barajdır, 159 metre yüksekliği ile Türkiye'nin bu kategorideki sayılı barajlarından biridir.
Kayabeyi Barajı, 780.000m³ hacminde ve silindirle sıkıştırılmış beton (RCC Beton) ile inşa edilmiş bir gövdeye sahiptir. Gövdenin kret uzunluğu 230 metre ve kret genişliği 8 metredir. Göl hacmi normal su kotunda 147,00 hm³’iken normal su kotunda gölalanı ise 3,143 km²'dir. Proje genelinde, 780.000 m³ RCC ve 200.000 m³ kovansiyonel beton olmak üzere yaklaşık bir milyon metreküp beton kullanılmıştır. Sindirle Sıkıştırılmış Beton (RCC) üretimi 195 m³/s kapasiteli Meka RCC Sabit Santral ile gerçekleştirilirken yapısal beton ise 120m3/s kapasiteli Meka Beton Santrali ile üretilmiştir.
Proje kapsamında ayrıca 6 metre çapında ve 360 metre uzunluğunda derivasyon tüneli inşa edildi. Dairesel kesitli enerji tüneli ise 2.650 metre uzunluğunda ve 4m çapında.[5]
-
-
-
-
-
Kayabeyi barajı bakım tüneli -
195RCC Meka Sabit Beton Santrali
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
Elektrik Santralleri
[değiştir | kaynağı değiştir]| Akıncı HES Santral Binası | |
| Boyutları : | 24.50 x 47.40 m |
| Kurulu Güç : | 75.08 MW |
| Etek HES Santral Binası | |
| Boyutları : | 19.30 x 32.60 m |
| Kurulu Güç : | 10.37 MW |
| Enerji Üretimi (Mevcut Durum) | |
| Firm Enerji Üretimi : | 175.37 GWh / yıl |
| Sekonder Enerji Üretimi : | 125.80 GWh / yıl |
| Toplam Enerji Üretimi : | 301.17 GWh / yıl |
| TÜRBİN (AKINCI/ETEK) | |
| Adedi : | İki (2) takım / İki (2) takım |
| Tipi : | Düşey Francis türbini/Yatay Francis T. |
| Normal Gücü : | 2 x 37540 kW / 2 x 5185 kW |
| Tasarım Debisi : | 2 x 25.00 m³/s / 2 x 3.90 m³/s |
| Brüt Düşü : | 177.00 m |
| Senkron Hızı : | 600 d/dak |
Kayabeyi projenin ana tesisi olan Akıncı Hidroelektrik Santrali, iki adet dikey Francis tip türbine sahiptir ve toplam kurulu gücü 76 megawat'tır. Proje kapsamında yer alan diğer santral ise baraj gövdesinin mansap tarafına yerleştirilmiş olan ve nehir yatağına bırakılacak can suyunu enerji üretiminde kullanacak olan 10 MW kurulu güce sahip ekolojik santraldir.
Projenin yıllık toplam üretiminin 300 GWh olması planlanmaktadır.
-
Kayabeyi barajı HES binası -
Kayabeyi barajı HES binası -
-
-
HES türbin odası
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
Hidrolojik Veriler
[değiştir | kaynağı değiştir]Projenin su kaynağı Aras nehrinin kolu olan Kura Nehri ve yan kollarıdır. Kura Nehri Kayabeyi baraj yerinde 4180,13 km²’lik yağış alanına sahiptir. Maksimum su seviyesi 1577,00 kotunda Kayabeyi Barajı rezervuar hacmi 147,867 hm³’tür. Kura nehri üzerindeki akım gözlem istasyonlarından alınan verilere göre yıllık akım ortalaması 1004,846 hm³’tür. Buna göre, Kayabeyi Barajı rezervuar hacmi (147,867 hm³), yıllık ortalama akımın (1004,846 hm³) yaklaşık %14,7’si kadardır.
Kayabeyi barajı 18.000 hektarlık bir alana sulama hizmeti de vererek bölgede tarımsal kalkınmayı da beraberinde getirecektir. Barajın depolama kapasitesi 147.867 m³’dür.
Proje Finansmanı
[değiştir | kaynağı değiştir]Proje toplam yatırım tutarı 146 milyon dolar olarak değerlendirilmiştir.[6]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "https://fabo.com.tr/". 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2015.
|başlık=dış bağlantı (yardım) - ^ "DSİ Haberler 2014". 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2015.
- ^ "Türkerler İnşaat Kataloğu" (PDF). 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2015.
- ^ "www.ardahanhaber.com.tr". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2015.
- ^ [1] 6 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [meka haberler]
- ^ "www.cumhuriyet.com.tr". 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2015.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Video- Kayabeyi Köyü Barajı 12 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Kayabeyi Köyü Derneği
- Kayabeyi Barajında Teknoloji 12 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sosyal Medya