İçeriğe atla

Katkı payı

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Katkı payı maliyet ve performans elde edilen gelirler (satışlar) ile değişken maliyetler arasındaki farktır. Bu nedenle sabit maliyetleri karşılamak için var olan miktardır. Katkı payı bir ürünün toplam miktarına (DB) ve bir ölçü birimine (db) (parça boyutu) bağlı olabilir.

Kesin olarak bir katkı payı hesaplamasından söz edilemez.[1] Aynı hedef için çalışan ancak farklı yolları izleyen birkaç farklı model vardır. Katkı payı hesaplamalarının temel amacı başarıyı belirlemek ve ikinci olarak bir fiyat belirleme teklifini hesaplamaktır.

Katkı payı hesaplama projesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Çoğunlukla Almanca konuşulan tam maliyet muhasebesinde kullanılan, doğrudan bir ödeyene atfedilebilir maliyetler (birim maliyetler ) arasındadır ve doğrudan maliyetler (genel giderler ) ayırt edilmez.[1] Genel giderler bir tahsis anahtarı kullanılarak ürünlere dağıtılır. Bu yöntemin tipik bir temsilcisi genel gider hesaplamasıdır. Vergi asla mükemmel olmayacaktır, böylece vergi arttıkça bir ürünün maliyet karşılama düzeyinde üretilip satılamayacağı giderek daha az şeffaf hale gelir.

Bu noktada bir yandan planlanan maliyet hesaplaması ve diğer yandan katkı marjı hesaplama sonucu olan alternatif kavramlar devreye girer.[1]

Matematiksel tanımı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Katkı payı formülle tanımlanır

,

DB:= E(x)-Kv=db. Miktar

içinde dönemin gelirleri ve dönemin değişken maliyetlerini ifade eder.

Ölçü birimi başına katkı payı (ayrıca parça katkı payı veya nadiren teminat marjı) şu şekilde hesaplanır:

,

burada birim fiyat (veya ölçü birimi başına gelir ) ve değişken birim maliyetlerdir.

Göreceli katkı payı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Göreceli katkı marjı (brüt kâr oranı dahil), katkı marjını oluşturmak için gereken faktör tüketimini içerir:

.

rDB= Katkı payı / Üretim faktörü tüketimi

Bir şirket içinde bir üretim faktörü için bir darboğaz varsa ve bu faktörden birkaç ürün üretilebiliyorsa göreceli katkı payı hangi ürünün faktörü en verimli şekilde kullandığını ve dolayısıyla üretilmesi gerektiğini belirlemek için kullanılabilir. Göreceli katkı marjı (burada darboğaza özgü katkı marjı olarak da anılır), ürünün üretilmesine karşı bir karar verilmesi durumunda fırsat maliyetlerini gösterir.

Bir örnek, üretim kapasitesinin kıtlığıdır bu da üretim için gerekli zamanın hesaplamaya belirleyici bir belirleyici olarak dahil edilmesi anlamına gelir. Bu durumda, göreceli katkı payı şunlardan kaynaklanır:

.

rDB= Katkı payı / Zaman birimi

Katkı payı hesaplama

[değiştir | kaynağı değiştir]

Katkı payı muhasebesi üretilen ürünlerin katkı paylarını kullanarak bir şirketin faaliyet sonucunu belirlemeye yönelik bir süreçtir. Tek seviyeli katkı marjı hesaplaması (doğrudan maliyetlendirme) ve çok seviyeli katkı marjı hesaplaması (sabit maliyet karşılama hesaplaması) arasında bir ayrım yapılır. Tek seviyeli katkı payı hesaplaması ile, önce toplanan katkı payları belirlenir ve ardından tüm sabit maliyetler bunlardan düşülür.

Çok seviyeli katkı payı hesaplaması sabit maliyetler blokunu daha da bölmeye ve maliyetleri bunlara neden olan kurumsal bölümlere atamaya çalışır. Tüm maliyet muhasebesi yöntemlerinde olduğu gibi katkı marjı muhasebesinin geriye dönük analizi devam eden ticari faaliyetlere kontrol edici bir müdahaleyi mümkün kılmak için halen işleyen süreçle bağlantılı olmadığı için uygun değildir. Kesinlikle 5 adımlı hatta bazen 13 adımlı veya hatta çok adımlı katkı payı muhasebesi kuran şirketler var.

Tek seviyeli katkı marjı hesaplaması örneği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıntılı bir tek düzey katkı marjı hesaplaması örneği:

Ürün A % Ürün B % Toplam %
Satış 300.000 € 100 500.000 € 100 800.000 € 100
Değişken fiyatlar 140.000 € 47 250.000 € 50 390.000 € 49
Katkı payı 160.000 € 53 250.000 € 50 410.000 € 51
Sabit maliyetler 260.000 € 32
Sonuç 150.000 € 19

A ürünü ve B ürünü için katkı marjı sonuçları. formülü:

DB= Ciro -değişken maliyetler

DB= Ciro -değişken maliyetler

Sabit maliyetleri katkı payından çıkarırsak sonucu alırız.

Çok seviyeli katkı marjı hesap örneği

[değiştir | kaynağı değiştir]

2 ürün grubuna birkaç alana ve ürünlere sahip bir üretim şirketi için çok seviyeli bir katkı payı hesabı T. Balaguer tarafından temel bir muhasebe kursunda sunulmuştur:[2]

Şirketler Toplam
Alan I.



<br /> (Örneğin. B. Ürün grubu 1)
Alan II



<br /> (Örneğin. B. Ürün serisi 2)
Grup A Grup B Grup A Grup B
Ürün IAa Ürün IAb Ürün IBa Ürün IIAa Ürün IIBa
gelir 5000 4000 3000 2000 1000 15.000
eksi var. Üretim maliyetleri 1200 1100 1000 700 600 4600
= Katkı payı I. 3800 2900 2000 1300 400 10400
eksi ürün sabit maliyetleri 700 600 500 300 200 2300
= Katkı marjı II 3100 2300 1500 1000 200 8100
eksi grup sabit maliyetleri 900 600 200 100 1800
= Katkı payı III 4500 900 800 100 6300
eksi alan sabit maliyetleri 3000 1200 4200
= Katkı marjı IV 2400 -300 2100
eksi şirket sabit maliyetleri 1500 1500
= İşletme başarısı (ürün başarısı) 600 600

Tablo anlaşılır görünse bile uygulamada aşağıdaki notlara uyulmalıdır. Değişken ve sabit maliyetlere bölünme, uygulamada örneklerin önerdiği kadar net değildir. Açıkça tayin edilemeyen kurulum maliyetleri gibi belirli maliyetler vardır. İlgili veriler, örneğin gelirler, ürünle elde edilen ayrı gelirler (veya maliyetler) olarak tanımlanabilir olmalıdır. Bu her zaman garanti edilmez ve farklılaşma sınırı, veri toplama doğruluğu ile sınırlıdır. Sonuçta, sabit maliyetlerin gruplara veya alanlara tahsisi bir dereceye kadar keyfidir örneğin belirli bir ürün için bir reklamın başka bir ürünün satışını da etkileyip etkilemediği kesin olarak belirlenemez.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c Hans-Dieter Torspecken (1999) Kapitel 3.8.4: Die Deckungsbeitragsrechnung in Lutz Irgel (Herausgeber) Gabler Handbuch für Kaufleute, 4. Auflage; Betriebswirtschaftlicher Verlag Dr. Th. Gabler GmbH, Wiesbaden; Seite 364–379.
  2. ^ T. Balaguer, Buchhaltungslehrgang Kapitel 49 Theorie Deckungsbeitrag; www.buechhaltig.ch; Online 4 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "BalaguerC49" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)

Kaynak hatası: <references> grubunda "" içinde tanımlanan "Irgel99" adlı <ref> etiketinin içeriği yok. (Bkz: Kaynak gösterme)

  • Adolf G. Coenenberg, Thomas M. Fischer, Thomas Günther: Maliyet muhasebesi ve maliyet analizi 8. Baskı, Schäffer-Poeschel, Stuttgart 2012, ISBN 978-3-7910-3188-0 .
  • Klaus Olfert: maliyet muhasebesi 17. Baskı, NWB - Kiehl, Herne 2013, ISBN 978-3-470-51107-8 (= pratik işletme yönetimi özeti).