Katalonya'ya Selâm
 | Bu madde veya bölüm Katalonya'ya Selam adlı maddeye çok benzemektedir ve bu iki maddenin tek başlık altında birleştirilmesi önerilmektedir. Birleştirme işlemi yapıldıktan sonra sayfaya {{Geçmiş birleştir}} şablonunu ekleyiniz. |
| Homage to Catalonia | ||||
 | ||||
| Yazar | George Orwell | |||
|---|---|---|---|---|
| Ülke | Birleşik Krallık | |||
| Dil | İngilizce | |||
| Konu | İspanyol İç Savaşı | |||
| Tür | Politik | |||
| Yayım | Birleşik Krallık (ilk kez) | |||
| Yayımcı | Secker and Warburg | |||
| Sayfa | 368 (orijinal) | |||
| Seri | ||||
| ||||
Katolonya'ya Selâm (İngilizce: Homage to Catalonia), George Orwell'in 1938 yılında yayımladığı ve İspanyol İç Savaşı ile ilgili gözlemlerini paylaştığı bir anı.[1]
1937-38 arası Orwell, Katalonya'da iken Barselona eğitimleri sırasındaki devrimci arzularını, Aragon'da ön saflarda savaşmasını, boğazından vurulmasını ve İspanyol Marksist Birleşim İşçi Partisi'nin yasadışı ilan edilişinden sonra Fransa'ya kaçışını anlatır.
İç Savaş, ayrıca Orwell'ın siyasi bakış açısını da etkilemiştir. Bu etkiyi Orwell, "1936'dan beri yazdığım her eser, doğrudan ya da dolaylı bir şekilde totalitarizm ve demokratik sosyalizm'e karşı olarak yazılmıştır." sözüyle açıklar.[2]
İlk değerlendirmeler genel olarak karışıktı. Övgüler genel olarak cephedeki yaşamı doğrudan tarif etmesiylen ilgiliyken eleştiriler genellikle Cumhuriyetçiler ve POUM ile ilgili suçlamalarıyla ilgiliydi. Orwell'in Hayvan Çiftliği ve Bin Dokuz Yüz Seksen Dört kitaplarının ünlü olmasından sonra başka bir popülerlik dalgası yaşamıştı.
İspanya'da demokrasiye geçiş sürecinde kaynağın birinci ellik durumu tartışılır hale gelmişti. Örneğin İngiliz Tarihçi Tom Buchanan, kitabın taraflı bakış açısından dolayı güvenilirliğini sorgulamıştı.[3]
Arka Plan
[değiştir | kaynağı değiştir].svg)
1931'de İkinci İspanya Cumhuriyeti kurulduğunda,[4] Avrupa'da o zamanlar Faşizm, Aşırı Sağcılık, Nasyonal Sosyalizm ve benzeri fikirler yükselişteydi.[5] 1936'da İç savaş çıktığında, Milliyetçi İspanyollar halk tarafından seçilmiş yönetime bir darbe girişiminde bulundu.[6]
Cumhuriyetçi hükûmet başlangıçta darbeyle tepkisiz kalması, ülke genelindeki şehirlerde genel nüfus tarafından darbeye karşı direniş örgütleri kuruldu ve bu direniş, anarşist ve sosyalist işçilerin İspanya'nın endüstriyel ekonomisini toplumsal mülkiyetle değişmesine neden olan bir toplumsal devrimle sonuçlandı.[7] 1936'nın sonlarına doğru, Cumhuriyetçi milisler Madrid, Barselona ve farklı yerlerde Milliyetçileri yenmeyi başardı ve Aragon ile Yeni Kastilya'nın arasından geçen, Cumhuriyetçiler ile Milliyetçileri ayıran bir cephe hattı oluşturuldu.[8]Cumhuriyetçilerin içinde bir sürü farklı grup vardı. Bunlardan bazıları Ulusal Emek Konfederasyonu, POUM ve Katalonya birleşik Sosyalist partisidir.[9]
Fransız ve İngiliz hükûmetleri devrim hırsının başka yerlere sıcramaması gibi sebepler nedeniyle iç savaşa müdahale etmeme kararı etmeme kararı almıştı.[10]
Milliyetçi cephe genel olarak Nazi Almanyası ve İtalya Krallığı tarafından desteklenirken, Cumhuriyetçiler izole haldeydi ve sadece SSCB'den silah satın alabiliyorlardı.[8] Faşizm'in yükselmesine karşı çıkmak ve meşru hükûmeti desteklemek için Cumhuriyetçilerin safında birçok gönüllü savaşmıştı.[5]
Biyografik Bağlam
[değiştir | kaynağı değiştir]
George Orwell, 1903'te Britanya Hindistanı'nda doğmuştu. Kendisi uzun süre boyunca annesi tarafından İngiltere'de okumuştu 19 yaşında Burma İmparatorluk Polisliği'nde çalışmıştı. O zamanlarda ilk çıkardığı Burma Günleri adlı romanında Emperyalizm eleştirisinde bulunmuştu.[11] Avrupadan döndüğünde Londra ve Paris'te fakirliklerle boğuşmuştu. Bu durum, başka bir romanı Paris ve Londra'da Beş Parasız isimli romanını yazmasına yardımcı olmuştur.[12] Orwell, İspanya İç Savaşı'nın patlak vermesinden önce de Anti-Kapitalist bir bakış açısına sahipti.[11]
Orwell, 1930'lardaki Avrupa'da yükselen faşizm dalgasından endişeliydi ve buna karşı harekete geçmek istiyordu.[13] Savaşın ilk zamanlarında bu konuyla ilgili herhangi bir şey yazmamıştı.[13] 1936'nın sonlarında İspanya'ya gitmeye karar verdi.
Wigan İskelesine Giden Yol isimli kitabını bitirdikten hemen sonra, Aralık 1936'da çıkmaya başladı.[13] Arkadaşı Henry Miller ile Paris'te biraz kaldıktan sonra tren ile yolculuk yaparak Fransa-İspanya yolunu geçti.[12]
Bölüm Özetleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Birinci Bölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]Orwell, Barcelona'daki atmosferi şu sözlerle anlatmaktadır:
| “ | Anarşistler Katalonya'nın fiili kontrolünü hâlâ ellerinde tutuyorlardı ve devrim hâlâ tüm hızıyla devam ediyordu... İlk kez işçi sınıfının iş başında olduğu bir kasabaya gidiyordum... Gördüğüm her duvar orak ve çekiçle çizilmişti... her dükkan ve kafede kolektifleştirildiğini belirten bir yazı vardı. | ” |
Buna ek olarak, Anarşistler -yani Ulusal Emek Konfederasyonu ve Federación Anarquista Ibérica- bölgede tam kontroldeydi. "Señor" ve "Don" gibi kölelik bildiren sözcükler artık kaldırılmıştı. Orwell, askerlere kışlada " eski ve aptalca tatbikatlar" öğretildiğini söylüyordu.[14]
Orwell, POUM işçi milislerinin eksikliklerini, silah yokluğunu, askere alınanların çoğunluğunun savaşın anlamından habersiz olan on altı veya on yedi yaşındaki erkek çocukları olduğunu anlatır, İspanyolların bazen sinir bozucu olan tembelliklerinden şikayet ediyor, İspanyolcayla (veya daha genel olarak Katalancanın yerel kullanımıyla) mücadelelerini belirtiyor. Katalan işçi sınıfının cömertliğini övüyor. Orwell, Aragon cephesine gönderildiği sırada milislerin deneyimlediği "büyük kahramanlık olaylarını" (sokaklarda yürüyüşler ve tezahürat yapan kalabalıklar) anlatarak bir sonraki bölüme geçiyor.
İkinci bölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]Ocak 1937'de, Orwell'in bulunduğu gerillalar Alcubierre'ye varırlar. Vardıkları 3. Gün komutanları onlara tüfekler dağıtır. Bölüm, yüzbaşılarının Zaragoza yakınlarındaki siperlere varması ve bir kurşunun onu boğazından sıyırıp geçmesiyle neredeyse ona isabet etmesiyle sona erer.
Üçüncü bölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]Orwell, Zaragoza'da "siper savaşının rahatsız ediciliğine" tanık olur. Bu bölümde Cumhuriyetçi gerillaları toplumsal eşitlikçilikleri nedeniyle över.[15]
Orwell ayrıca bölümde yiyecek, içecek, mühimmat, tütün eksikliğini ve kışın donduruculuğunu anlatır[15] ve bölüm orda sona erer.
Dördüncü Bölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]Cephede yaklaşık üç hafta geçirdikten sonra Orwell ve birimindeki diğer İngiliz gönüllü Williams, Bağımsız İşçi Partisi tarafından Zaragoza'nın görüş alanı içindeki Monte Oscuro'daki bir mevziye gönderilen İngiliz dostlarından oluşan bir birliğe katıldı. "Belki de grubun en iyisi, daha sonra Valensiya'da çok kötü ve anlamsız bir şekilde ölen ünlü madenci liderinin torunu Bob Smillie'ydi."[16]
Şubatta ise, Williams ile 50 mil uzaktaki Huesca'ya gitmek zorunda kalmışlardı.
Beşinci bölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]Orwell, bulunduğu Huesca'da hiçbir şey olmamasından şikayetçiydi. Mart 1937'de elindeki zehirlenmeden dolayı 10 gündür hastanedeydi. Orada gördüğü farelerin kedilerlen aynı boyda olduğunu söylüyordu. Bölümün son kısmı, Orwell'in katıldığı çeşitli operasyonları kısaca anlatıyor: örneğin, geceleri kimsenin olmadığı cephe hattına sessizce ilerlemek.
Altıncı bölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]Orwell, burada "Jaca yolu"ndaki olası bir baskına karşı koruma sağladığını anlatır.
Yedinci bölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]Orwell, 115 gün boyunca cephe hattındaki anılarını ve siyasi bakış açısındaki etkisini paylaşmaktadır. İspanya'yı terk ettiğinde "inançlı bir demokratik Sosyalist" haline gelmişti. Bölüm, Orwell'in 26 Nisan 1937 öğleden sonra Barselona'ya gelişiyle sona erir.
Sekizinci bölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]Orwell, cephede geçirdiği 4 ayın ardından geri döndüğünde Barselona'nın sosyal ve politik atmosferindeki dikkate değer değişiklikleri ayrıntılarıyla anlatıyor. Devrimci atmosferin eksikliğini ve yeniden ortaya çıkmayacağını düşündüğü sınıf ayrımını, yani zengin ile fakir arasındaki gözle görülür bölünmeyi ve köle dilinin geri dönüşünü anlatıyor. Orwell POUM'dan ayrılmaya kararlıydı ve burada "Anarşistlere katılmak istediğini" ama bunun yerine Madrid kuşatmasına katılabilmek istediğini itiraf ediyor.
Dokuzuncu bölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]Orwell, bu bölümde Barselona'daki sokak savaşlarına ve Mayıs Olaylarına nasıl katıldığını anlatıyor.[17]
Onuncu Bölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]Orwell, savaş sonrası hükûmetin faşist eğilimlere sahip olacağını düşünmektedir. Ön cephedeyken bir keskin nişancı tarafından boğazından vurulur ve savaşın dışında kalmak zorunda olur.[18]
Onbirinci Bölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]Orwell, tıbbi olarak uygun olmadığı ilan edildikten sonra taburcu belgelerini damgalatmak için Siétamo, Barbastro ve Monzón'daki hastaneler arasındaki çeşitli hareketlerini anlatır . Barselona'ya döndüğünde karısından POUM'un dağildığını öğrenir. Taburcu belgelerini almak için ayrıldığı gün, POUM yasadışı ilan edilmişti ve POUM üyeleri suçlama olmaksızın tutuklanmaktaydı. Karısı otele geri dönerken, o gece bir kilisenin yıkıntıları arasında uyur; tutuklanma tehlikesi nedeniyle oteline geri dönemez.[19]
Onikinci bölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu bölümde, Kopp İspanyol derme çatma bir hapishanede -"aslında bir dükkanın zemin katında"- tutulurken ILP Birliğinin birim komutanı Georges Kopp'a eşiyle birlikte yaptığı ziyaretler anlatılıyor. Kopp'u serbest bırakmak için elinden geleni yapan Orwell, etkisiz bir şekilde ve büyük kişisel risk alarak İspanya'dan ayrılmaya karar verir. Pireneler sınırını geçerek o ve karısı "olaysız" Fransa'ya varırlar.
Sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]George Orwell üzerinde etkisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Sağlık
[değiştir | kaynağı değiştir]Orwell, yaşadığı tüberkiloz hastalığınin sebebini hayatının hiçbir zamanında öğrenememişti. 2018 yılında yapılan bir araştırma Orwell'ın İspanya'da kaldığı bir hastaneden kapmış olabileceğini söylüyor.[20]
Siyaset
[değiştir | kaynağı değiştir]Orwell, bu anısında "sosyalizmin gerçekte nasıl olabileceğini" hisseder.[21] Cyril Connoly'e gönderdiği bir mektupta, "sosyalizme hiçbir zaman inanmadığı kadar inandığını" söylemiştir.[22] 10 sene sonra, kendisi "1936'dan beri yazdığım her eser, doğrudan ya da dolaylı bir şekilde totalitarizm ve demokratik sosyalizm'e karşı olarak yazılmıştır." der.[2][23]
Basım
[değiştir | kaynağı değiştir]Birinci Baskı
[değiştir | kaynağı değiştir]Orwell, 1937'de Birleşik Krallık'a geri döndüğünde, kendi anti-faşizm davasına zarar vereceğinden korktuğu için yayımcı Victor Gollanzz tarafından reddedilir.[24] Kendisine Secker & Warburg önerildiğinde kitabını bu yayınevinde basar. Kitap, Ocak 1938'de tam olarak biter ve 25 Nisan 1938'de özgün adı Homage to Catalonia adıyla satışa çıkar.[24] Kitap ilk başlarda başarısızdı[25] ve hatta Orwell'in kendisi kitabın İngiliz Hükûmetince boykota uğratıldığını düşünmüştü.[26] Yayımcı Fredric Warburg, kitabın "başarısızlığa mahkum olduğunu" düşünüyordu.[24] Orwell 1938'de bunla ilgili "On yıl önce Komünizm lehine bir şey basmak neredeyse imkansızdı; bugün ise Anarşizm veya ' Troçkizm' lehine bir şey basmak neredeyse imkansız" diye yazmıştı.[27]
Sonraki baskılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Orwell'in sonraki kitapları olan Hayvan Çiftliği ile Bin Dokuz Yüz Seksen Dört'ün popülerliğini ardından, yazarın ölümünün ardından "kayıp bir klasik" diye nitelendirilmişti.[28] Kitabın, ilk Amerikan baskısının 1952'de Harcourt Brace Yayınevi'nin edebiyat eleştirmeni Lionel Trilling'in bir önsözüyle yayınlamasının ardından ABD'de büyük bir pöpülerlik dalgası oldu. Secker & Warburg kitabın başka bir baskısını 1951'de yayımladı ve 1962'de Penguin Books, kitabın basım haklarını satın alıp yeni bir baskı yayımlandı, ardından kitabın hiç bir zaman basımı bitmedi.[25] 1960'ların sonlarında Yeni Sol'un destegiyle kitap 3. kez bir pöpülerlik dalgası aldı.[29] Tarihçi Paul Heterson, Katalonya'ya Selâm'ın bir iç savaş ile ilgili en çok okunmuş kitap olduğunu speküle etti.[30]
Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bowker, Gordon (2004) [2003]. "The Road to Morocco". George Orwell. Abacus. ss. 228-252. ISBN 0-349-11551-6.
- Buchanan, Tom (2002). "Three Lives of Homage to Catalonia". The Library. 3 (3). ss. 302-314. doi:10.1093/library/3.3.302. ISSN 0024-2160. Erişim tarihi: 17 Ekim 2021.
- Caballero Aceituno, Yolanda (2005). "Homage to Catalonia revisited. From Vulnerability to resistance". Odisea: Revista de Estudios Ingleses, 6. doi:10.25115/odisea.v0i6.171. hdl:10835/1313. ISSN 1578-3820. Geçersiz
|hdl-access=free(yardım) - Martín Moruno, Dolores (2011). "Revisiting Spanish Memory: George Orwell's Homage to Catalonia" (PDF). Journal of Alternative Perspectives in the Social Sciences. 3 (1). ss. 34-56. ISSN 1944-1088. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- Preston, Paul (2017). "Lights and Shadows in George Orwell's Homage to Catalonia". Bulletin of Spanish Studies. ss. 1-29. doi:10.1080/14753820.2018.1388550. ISSN 1475-3820 – Taylor & Francis vasıtasıyla.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Homage to Catalonia, via Encyclopedia Britannica.
- ^ a b "Why I Write | The Orwell Foundation". orwellfoundation.com. 3 June 2011. Archived from the original on 21 October 2018. Retrieved 16 October 2021.
- ^ Buchanan 2002.
- ^ Martin Molono 2011.
- ^ a b Caballero Aceituno 2005, s. 31.
- ^ Martin Molono 2011, s. 35.
- ^ Martin Molono 2011, s. 39.
- ^ a b Martin Molono 2011, s. 41.
- ^ Martin Molono 2011, s. 43.
- ^ Martin Molono 2011, s. 41-42.
- ^ a b Martin Moruno 2011, s. 40.
- ^ a b Martin Moruno 2011, s. 42.
- ^ a b c Buchanan 2002, s. 303.
- ^ George Orwell, Homage to Catalonia. Penguin Books 2013. p. 8.
- ^ a b George Orwell Homage to Catalonia. Penguin Books 2013. p. 29.
- ^ George Orwell, Homage to Catalonia. Penguin Books 2013. p. 48.
- ^ George Orwell Homage to Catalonia. Penguin Books 2013. p. 135.
- ^ "Harry Milton – The Man Who Saved Orwell"
- ^ George Orwell Homage to Catalonia. Penguin Books 2013. p. 170.
- ^ "Traces on George Orwell letter suggest he caught TB from Spanish hospital". The Guardian. 31 July 2018.
- ^ The World of George Orwell, p.72 Weidenfeld & Nicolson, 1971
- ^ Das, Satyabrata (1996). George Orwell: The Man who Saw Tomorrow. Atlantic Publishers & Dist. p. 32.
- ^ Rodden, John (2007). The Cambridge Companion to George Orwell. Cambridge University Press. p. 133.
- ^ a b c Buchanan 2002, s. 304.
- ^ a b Buchanan 2002, s. 302.
- ^ Buchanan 2002, s. 304-305.
- ^ Bowker 2004, s. 230.
- ^ Buchanan 2002, s. 304-308.
- ^ Buchanan 2002, s. 311.
- ^ Preston 2017, s. 1.