Karl August Varnhagen von Ense
| Karl Varnhagen | |
|---|---|
 Karl August Varnhagen von Ense'nin Samuel Friedrich Diez tarafından 1839'da yapılan portresi | |
| Doğum | Karl August Varnhagen von Ense 21 Şubat 1785 Düsseldorf, Berg Dükalığı |
| Ölüm | 10 Ekim 1858 (73 yaşında) Berlin, Prusya Krallığı |
| Defin yeri | Friedhof I der Dreifaltigkeitsgemeinde, Berlin-Kreuzberg |
| Meslek | Yazar, Diplomat, Asker |
| Dil | Almanca |
| İkamet | Berlin |
| Milliyet | Prusyalı |
| Alma mater | Berlin Cerrahi Okulu Tübingen Üniversitesi Martin Luther Üniversitesi Halle-Wittenberg |
| Edebî akım | Alman Romantizmi |
| Evlilik | Rahel Varnhagen, 1771-1833 (e. 1814–1833) |
| Akrabalar | Rosa Maria Assing (kardeşi) |
| İmza |  |
Karl August Varnhagen von Ense 1826'dan itibaren resmi olarak Varnhagen von Ense[1] (21 Şubat 1785, Düsseldorf - 10 Ekim 1858, Berlin) Alman biyografi yazarı, diplomat ve asker.
Hayatı ve kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
Karl August Varnhagen von Ense, 1785 yılında doktor Johann Andreas Jacob Varnhagen (1756–1799) ve eşi Anna Maria (kızlık soyadı Kuntz)'un (1755–1826) oğlu olarak olarak Berg Dükalığı'nın başkenti Düsseldorf'ta doğdu. Ünlü şair, yazar ve eğitimci Rosa Maria Varnhagen'in küçük kardeşiydi. Çocukluğunda, Ren Nehri'nde, Strazburg'da, Brüksel'de ve Hamburg'da kaldığı süre boyunca Fransız Devrimi ile tanıştı. Siyasete meraklı olan babası Karl 14 yaşında iken Hamburg'da öldü. Berlin'deki tıp akademisi Pépinière'de,[a] Halle ve Tübingen'de üç yıl eğitim gördü, ancak zamanının çoğunu Halle ve Tübingen'de daha ayrıntılı olarak çalıştığı felsefe ve edebiyatı üzerine çalışarak geçirdi. Edebiyat kariyerine 1804 yılında Adelbert von Chamisso ile birlikte Berliner Musen-almanach[b] için çalışarak başladı.
1809'da Arşidük Charles komutasındaki Avusturya ordusuna katıldı ve Wagram Muharebesi'nde IR47 Vogelsang alayında görev yaptı ve buradaki ilk günü olan 5 Temmuz'da yaralandı.[2] Daha sonra Paris'e kadar eşlik ettiği Prens Bentheim'in emir subayı oldu ve burada çalışmalarına devam etti. 1812'de Berlin'de Prusya kamu hizmetine girdi ancak kısa süre sonra yüzbaşı olarak Rusya hizmetine girmek üzere ayrıldı. Hamburg ve Paris gezilerinde Tettenborn'un birliğinde Tettenborn'un yaveri olarak görev yaptı. Deneyimlerini Geschichte der Hamburger Ereignisse (Hamburg'daki olayların tarihi; Londra, 1813) ve Geschichte der Kriegszüge Tettenborns (Tettenborn'un Seferlerinin Tarihi, 1814) adlı çalışmalarında kaydetti. Zengin Yahudi burjuvazisine mensup birçok ailenin evinde eğitmen ve yardımcı olarak çalıştı. Bu, onun zamanının, bazıları zaten ünlü olan Adelbert von Chamisso, Gustav Schwab, Justinus Kerner, Friedrich de la Motte Fouqué ve Ludwig Uhland gibi birçok genç romantizm şairinden erken yaşlardan etkilenmesine olanak sağladı.
1814'te Viyana Kongresi'nde Prens Hardenberg'e eşlik etti ve 1815 ile 1819 yılları arasında Carlsruhe'de Prusya Bakan-Mukimi olarak görev yaptı. 1819'dan sonra esas olarak Berlin'de ikamet etti ve "Geheimer Legationsrat" unvanını taşıdı. Sabit bir resmî görevi yoktu ancak sıklıkla önemli siyasi işlerde çalışıyordu.
Alexander von Humboldt'la kapsamlı bir yazışma yürüttü ve Humboldt'un ona yazdığı mektupların iki cildi yayınlandı.[3][4]
Karl August Varnhagen von Ense, 10 Ekim 1858'de yeğeniyle satranç oynarken bilinmeyen nedenlerden dolayı öldü. Ölümünden hemen önceki son sözleri "Kaybettim" oldu.[5]
Yazıları[değiştir | kaynağı değiştir]
Her ne kadar yaratıcı ve eleştirel bir yazar olarak ün kazanmış olsa da, en çok biyografi yazarı olarak tanınır. Gerçekleri bir araya getirme ve onların temel önemini ortaya çıkarma konusunda dikkate değer bir yeteneğe sahipti. Onun tarzı gücü, zarafeti ve saflığıyla öne çıkar. Başlıca eserleri arasında şunlar yer almaktadır:
- Goethe in den Zeugnissen der Mitlebenden (1824)
- Biographische Denkmäler (5 cilt, 1824–30; 3. baskı, 1872)
- General von Seydlitz'in (1834), Waterloo'da Napolyon'a galip gelen Mareşal Gebhard Leberecht von Blücher'in, Prusya Kraliçesi Sophia Charlotte'un (1837), Mareşal Schwerin'in (1841), Mareşal Keith'in (1844) ve Genel Bülow von Dennewitz'in (1853) biyografileri.
Denkwürdigkeiten und vermischte Schriften adlı eseri 1843-59'da dokuz cilt halinde yayımlandı; son iki cilt onun ölümünden sonra yayımlanmıştır. Yeğeni Ludmilla Assing, 1860 ile 1867 yılları arasında, onun seçkin kişilerle olan yazışmalarını ve Tagebücher'ine ait (14 cilt, 1861-70) birkaç cildini düzenledi. Blätter aus der preussischen Geschichte beş cilt halinde yayınlandı (1868–69); karısı Rahel Varnhagen ile yazışmaları 1874-75'te altı cilt halinde ve İskoç asıllı, deneme ve hiciv yazarı Thomas Carlyle ile olanları da 1892'de yayınlandı
Seçilmiş yazıları 1871-76'da 19 cilt halinde yayımlandı.
Ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]
27 Eylül 1814'te Yahudilikten Hıristiyanlığa geçtikten sonra kendisinden 14 yaş büyük olan ve yıllardır kendisine Robert-Tornow diyen sanatçı Rahel Levin ile evlendi. Varnhagen ona sadık bir şekilde bağlıydı. Bir yazar olarak ilhamının ana kaynaklarından biriydi. 1833'teki ölümünün şokunu hiçbir zaman tam olarak atlatamadı ama eşinin mektuplarından seçmeler içeren anı ciltleri yayınladı: Rahel, ein Buch des Andenkens für ihre Freunde (Rahel, arkadaşları için bir anma kitabı, 3 cilt, 1834) ve Galerie von Bildnissen aus Rahels Umgang (Rahel'in çevresinden portreler galerisi, 2 cilt, 1836).
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Pépinière [pe.pi.njɛʁ] (Fransızca: “ağaç fidanlığı” veya “bitki fidanlığı”) veya Surgical Pépinière, 2 Ağustos 1795'te Prusya Krallığı'ndaki askeri doktorların eğitimi ve ileri eğitimi için bir kurum olarak kuruldu. Charité'den sonra Berlin'deki ikinci cerrahi okuldu. Kurucusu ve ilk yöneticisi Johann Goercke'ydi. Tesis daha sonra Kaiser Wilhelm Akademisi'ne dönüştü. İkinci Dünya Savaşı'nın bitiminden sonra Invalidenstrasse ile Scharnhorststrasse'nin köşesinde bulunan bina, çeşitli devlet idarelerinin genel merkezi olarak hizmet verdi ve halen bu şekilde kullanılıyor.
- ^ Musen-Almanach ("İlham Perileri Almanağı"), 1770'den 19. yüzyılın ortalarına kadar Almanya'da popüler olan bir tür yıllık edebiyat dergisi
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Maximilian Gritzner: Chronologische Matrikel der Brandenburgisch-Preußischen Standeserhöhungen und Gnadenacte von 1600–1873. Berlin 1874, S. 91 (Digitalisat 28 Mayıs 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.).
- ^ Von Ense ‘’Die Schlacht Von Deutsch-Wagram am 5. und 6. July 1809’’ (Vienna) (1909)
- ^ Letters of Alexander von Humboldt to Varnhagen von Ense. From 1827 to 1858. With extracts from Varnhagen's diaries, and letters of Varnhagen and others to Humboldt. Tr. from the 2d German by Friedrich Kapp (ed) 27 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., biodiversitylibrary.org
- ^ Letters of Alexander von Humboldt written between the years 1827 and 1858 to Varnhagen von Ense together with extracts from Varnhagen's diaries, and letters of Varnhagen and others to Humboldt/ authorized translation from the German (with explanatory notes and a full index of names) 27 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., biodiversitylibrary.org
- ^ Egbert, Walter Raimee (1898). Last Words of Famous Men and Women (İngilizce). Herald Printing. 28 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2024.
Yukarıdaki metinlerin bir veya birden fazla yerinde şu anda belirtilen kamu malı kaynaktan metinler bulunmaktadır: |}}Rines, George Edwin, (Ed.) (1920). "Varnhagen von Ense, Karl August". Encyclopedia Americana.- Yukarıdaki metinlerin bir veya birden fazla yerinde şu anda belirtilen kamu malı kaynaktan metinler bulunmaktadır: |}}Rines, George Edwin, (Ed.) (1920). "Varnhagen von Ense, Rahel". Encyclopedia Americana.
| Romantizm | |
|---|---|
| 18. yüzyıl - 19. yüzyıl | |
| Romantik Müzik: Alkan - Beethoven - Berlioz - Brahms - Chopin - Dvořák - Grieg - Liszt - Mahler - Mendelssohn - Puccini - Schubert - Schumann - Çaykovski - The Five - Verdi - Wagner | |
| Romantik Edebiyat: Blake - Burns - Byron - Coleridge - Goethe - Hölderlin - Hugo - Keats - Krasiński - Lamartine - Leopardi - Lermontov - Manzoni - Mickiewicz - Nerval - Novalis - Pushkin - Shelley - Słowacki - Wordsworth | |
| Sanat ve Mimarlık: Briullov - Constable - Corot - Delacroix - Friedrich - Géricault - Neogotik mimari - Goya - Hudson Nehri Ekolü - Leutze - Nazarene movement - Palmer - Turner - Thomas Cole | |
| Romantik kültürü: Bohemizm - Romantizm milliyetçiliği | |
| << Aydınlanma Çağı | Realizm >> |
