Kalay(IV) klorür
| |||
| |||
| Adlandırmalar | |||
|---|---|---|---|
Tetraklorostannan Kalay tetraklorür Kalay(IV) klorür | |||
Diğer adlar Stannik klorür | |||
| Tanımlayıcılar | |||
| |||
3D model (JSmol)
|
| ||
| ChemSpider | |||
| ECHA InfoCard | 100.028.717 | ||
| EC Numarası |
| ||
PubChem CID
|
|||
| RTECS numarası |
| ||
| UNII | |||
| UN numarası | 1827 | ||
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|||
| |||
| |||
| Özellikler | |||
| Molekül formülü | SnCl4 | ||
| Molekül kütlesi | 260.50 g/mol | ||
| Görünüm | duman çıkaran renksiz sıvı | ||
| Koku | Acrid | ||
| Yoğunluk | 2.226 g/cm3 (susuz) 2.04 g/cm3 (pentaidrat) | ||
| Erime noktası | -3.407 °C (-6.101 °F; -3.134 K) (anhydrous) 56 °C (133 °F; 329 K) (pentahydrate) | ||
| Kaynama noktası | 11.415 °C (20.579 °F; 11.688 K) | ||
| Çözünürlük (su içinde) | hidrolize olur | ||
| Çözünürlük | soluble in alcohol, benzene, toluene, chloroform, acetone, kerosene, CCl4, methanol, gasoline, CS2 | ||
| Buhar basıncı | 2.4 kPa | ||
| −115·10−6 cm3/mol | |||
| Kırınım dizimi (nD) | 1.512 | ||
| Yapı | |||
| monoclinic (P21/c) | |||
| Tehlikeler | |||
| GHS etiketleme sistemi: | |||
| Piktogramlar | 
| ||
| İşaret sözcüğü | Danger | ||
| Tehlike ifadeleri | H314, H412 | ||
| Önlem ifadeleri | P260, P264, P273, P280, P301+P330+P331, P303+P361+P353, P304+P340, P305+P351+P338, P310, P321, P363, P405, P501 | ||
| NFPA 704 (yangın karosu) |
|||
| Güvenlik bilgi formu (SDS) | ICSC 0953 | ||
| Benzeyen bileşikler | |||
Diğer anyonlar
|
Tin(IV) fluoride Tin(IV) bromide Tin(IV) iodide | ||
Diğer katyonlar
|
Carbon tetrachloride Silicon tetrachloride Germanium tetrachloride Lead(IV) chloride | ||
Benzeyen bileşikler
|
Tin(II) chloride | ||
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
| |||
| Bilgi kutusu kaynakları | |||
_chloride.jpg)
_chloride_pentahydrate.jpg)
-chlorid.svg)
Kalay tetraklorür olarak da bilinen kalay(IV) klorür, inorganik bir kalay ve klor bileşiğidir. Havayla temas ettiğinde duman çıkaran, renksiz, higroskopik bir sıvıdır. Diğer kalay bileşiklerinin öncülü olarak kullanılır.[1] İlk olarak Andreas Libavius (1550–1616) tarafından keşfedildi ve Spiritus fumans libavii olarak biliniyordu.
Hazırlanması
[değiştir | kaynağı değiştir]Klor gazının 115 C'de kalay ile reaksiyonundan hazırlanır:
- Sn + 2Cl2 → SnCl4
Uygulamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Organokalay bileşiklerinin öncülü
[değiştir | kaynağı değiştir]Susuz kalay(IV) klorür, organokalay kimyasında önemli bir öncüdür. Grignard reaktifleri ile kalay(IV) klorür, tetraalkilkalay bileşiklerini verir:
- SnCl 4 + 4 RMgCl → SnR 4 + 4 MgCl 2
Susuz kalay(IV) klorür, tetraorganokalay bileşikleriyle reaksiyona girer:
- SnCl4 + SnR4 → 2 SnCl2R2
Bu organokalay halojenürler, katalizörler (örneğin, dibütilkalay dilaurat) ve polimer stabilizatörleri için yararlı öncüllerdir.[2]
Kalay(IV) klorür, Friedel-Crafts reaksiyonlarında Lewis asidi katalizörü olarak kullanılır.[1] Örneğin tiyofenin 2-asetiltiyofen verecek şekilde asetilasyonu kalay(IV) klorür tarafından desteklenir.[3] Benzer şekilde kalay(IV) klorür nitrasyonlar için faydalıdır.[4]
Güvenlik
[değiştir | kaynağı değiştir]Kalay(IV) klorür, havayla temas ettiğinde tahriş edici (ancak ölümcül olmayan) yoğun bir duman oluşturduğu için Birinci Dünya Savaşı'nda kimyasal silah olarak kullanıldı. Savaşın sonlarına doğru kalay kıtlığı nedeniyle yerini silisyum tetraklorür ve titanyum tetraklorür karışımı aldı.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Egon Wiberg, Nils Wiberg, Arnold Frederick Holleman (2001). Inorganic Chemistry. Elsevier. ISBN 0-12-352651-5.
- ^ G. G. Graf "Tin, Tin Alloys, and Tin Compounds" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, 2005 Wiley-VCH, Weinheim. DOI:10.1002/14356007.a27_049
- ^ John R. Johnson, G. E. May (1938). "2-Acetothienone". Organic Syntheses. 18: 1. doi:10.15227/orgsyn.018.0001.
- ^ Thurston, David E.; Murty, Varanasi S.; Langley, David R.; Jones, Gary B. (1990). "O-Debenzylation of a Pyrrolo[2,1-c][1,4]benzodiazepine in the Presence of a Carbinolamine Functionality: Synthesis of DC-81". Synthesis. 1990: 81–84. doi:10.1055/s-1990-26795.
- ^ Fries, Amos A. (2008). Chemical Warfare. Read. ss. 148-49, 407. ISBN 978-1-4437-3840-8..