Kıyı (dergi)
| Kategoriler | Kültür, sanat, edebiyat |
|---|---|
| Sıklık | Üç ayda bir |
| İlk sayı | 1961 |
| Ülke |  Türkiye |
| Dil | Türkçe |
Kıyı, Trabzon'da 1961 yılından beri yayımlanan bir edebiyat dergisidir.
Türkiye'de yayınlanan en eski edebiyat dergilerindendir. Üç ayda bir yayımlanır. Dergi, ilk defa 1961'de Ahmet Selim Teymur öncülüğünde şehrin sanatsever aydınları tarafından çıkarılmaya başladı. Başlangıçta yerel bir dergi olarak çıkan dergi zamanla ulusal çapta tanındı; okur ve yazar ağı, ele aldığı konular genişledi.[1] Çeşitli dönemlerde beş kez yayınlarına ara veren Kıyı Dergisi, altıncı dönemine 2022'de 311. sayı ile başlamıştır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]1. dönem
[değiştir | kaynağı değiştir]Kıyı, 1961 yılında Trabzon'da kentin sanatsever aydınlarının Ganita adlı sahil çay bahçesinde toplandıkları bir gün, dergi çıkarma fikrini ortaya atıp geliştirmeleri ile kurulmuştur.[1] Derginin kurucusu hâkim, yazar ve müzisyen Ahmet Selim Teymur'dur.[1]
Ekim 1961 ile Ağustos 1962 tarihleri arasında 11 sayı yayımlanan ilk dönem Kıyı’nın sahibi Ziyad Nemli, sorumlu yönetmeni Necmi Duman idi. Çekirdek kadroda Ahmet Selim Teymur, Gündoğdu Sanımer, Rasim Şimşek, Mustafa Beşgen gibi sanatçılar yer almaktaydı.[2] Dört sayfa olarak aylık yayımlanan derginin ilk sayısı Trabzon Matbaası’nda diğer sayıları ise İnkılâp Matbaası’nda basıldı. İlk 11 sayının ardından derginin yayımı yedi yıl süreyle durdu.
2. dönem
[değiştir | kaynağı değiştir]Dergi, 1969'da Fatih Eğitim Enstitüsü Öğrenci Derneği tarafından Rasim Şimşek yönetiminde yeniden yayınlanmaya başladı. Mayıs 1969 ile Kasım 1970 tarihleri arasında 16 sayfalık aylık bir dergi olarak 19 sayı yayımladı. İlk dönem Kıyı’da yer alan Ziyad Nemli, Gündoğdu Sanımer ile Ahmet Selim Teymur bu dönemde de katkıda bulundu.[1] Dergiyi çıkaran öğrencilerin mezun olmasının da etkisiyle kısa süre sonra kapandı.
3. dönem
[değiştir | kaynağı değiştir]1981'de Kıyı’nın yeniden yayımlanması için Ahmet Selim Teymur’un öncülüğünde Gündoğdu Sanımer, Ziyad Nemli, Raif Özben ve Rasim Şimşek bir araya geldi. 16 sayfalık aylık bir dergi idi. Bu dönemde gittikçe yurdun dört bir yanından sanatçılara ve okurlara ulaşmaya başladı.[1] Derginin yayınlanması, Haziran-Temmuz 1983'teki 21. sayısından sonra sonlandı.
4. dönem
[değiştir | kaynağı değiştir]Teymur'u 1985'te ölümünün ardında dergi 1986 Nisan'ında Teymur'un arkadaşı Ahmet Özer’in sanat yönetmenliğinde dördüncü kez yayınlanmaya başladı ve kesintisiz 16 yıl boyunca yayımlanmaya devam etti. Dergi bu dönemde imece usulü çalışma ile ortaya çıkmaktaydı.[2] Ulusal çapta giderek tanınan dergi, yurdun her yerinden yazarları sayfalarında konuk etti. 16 sayfalık dergi, 54. sayıdan sonra derginin özgün bir bölümü olan "Atardamar" bölümümün eklenmesi ile 32 sayfa çıkmaya başladı.[1] Bu bölümde edebiyat ve sanat dünyasından önemli kişiler, dergiler ve farklı temaları gündeme getirerek bilgi ve belge aktarımı sağlamıştır.[3] Derginin dördüncü dönemi 2001 yılındaki ekonomik krizin etkisiyle 2002'de sonlandı.
5. dönem
[değiştir | kaynağı değiştir]Dergi 2007'de 46 sayfa olarak yeniden çıkmaya başladı. Zamanla sayfa sayısı 64'e ve 72'ye çıktı. Derginin sanat yönetmeni yine Ahmet Özer'di. Özer, Trabzon'da çıkan dergiyi Ankara'dan yönetti.[1] Derginin yayın yönetmeni,se İstanbul’da yaşayan Ali Mustafa idi. 2014'te derginin yayımına ekonomik nedenlerle yeniden ara verildi.
6. dönem
[değiştir | kaynağı değiştir]Kıyı, 2022'de geniş bir yayın kurulu tarafından çıkarılmaya başladı ve 311. sayı ile yayımlanmaya devam etti.[4][5]
Yarışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kıyı dergisi edebiyatın gelişmesi, canlanması, Kıyı için değer teşkil eden isimlerin hatırlanması ve genç sanatçıların desteklenmesi adında bazı yarışmalar düzenlemiştir.Verilen ödüleler ve ödüle değer görülenler aşağıdadır:[1]
- Ahmet Selim Teymur Köşe Yazısı Ödülü - Mehmet Atilla
- İlhan Demiraslan Şiir Ödülü - Özkan Mert
- Nabi Üçüncüoğlu Şiir Ödülü - Osman Bolulu, Abdülkadir Paksoy, Ali Coşkun Hirik
- Şükrü Gümüş Roman Ödülü -Murat Tuncel
- 2007 Gündoğdu Sanımer Şiir Ödülü - Olcay Özmen
- 2011 Ruhi Türkyılmaz Şiir Ödülü - Taner Cindoruk (Şehri Terk Eden Çocuklar adlı dosyası ile=
- 2012 Ruhi Türkyılmaz Şiir Ödülü - Hüseyin Köse (Unutma Mesafesi adlı kitabı ile)
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h Köşker, Ceylan (2019). "Yerelden ulusala bir dergicilik örneği: "Kıyı dergisi". Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi.
- ^ a b Kalyoncu, Özgür (15 Aralık 2024). "Trabzon'un 'Kıyı'sı, edebiyatın limanı". Gazete Duvar. Erişim tarihi: 16 Aralık 2024.
- ^ "Anadolu'nun dergi hazinesi - 3". Evrensel.net. 25 Eylül 2008. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2024.
- ^ "Kıyı Dergisi 61. Yılında Yeniden Yayında". Vira Trabzon. 23 Şubat 2022. 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2024.
- ^ "Kıyı dergisi 311. sayısıyla 'Viya' dedi". Haberci Gazete. 28 Şubat 2022. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.