İçeriğe atla

Kürdistan Bölgesel Yönetimi-Macaristan ilişkileri

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kürdistan Bölgesel Yönetimi-Macaristan ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Macaristan ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi

Macaristan
Kürdistan Bölgesel Yönetimi

Kürdistan Bölgesel Yönetimi-Macaristan ilişkileri, Macaristan ile Kürdistan Bölgesel Yönetimi arasındaki ikili ilişkilerdir. Macaristan, Kasım 2014'ten bu yana Kürdistan Bölgesi'nde başkonsolosluk aracılığıyla temsil edilirken,[1] Kürdistan Bölgesi'nin Macaristan'da temsilciliği bulunmamaktadır. İlişkiler, birkaç üst düzey görüşme ve yakın bağlarla şekilleniyor.[2] Kürt Cumhurbaşkanı Mesud Barzani, 2012 ve 2015 yıllarında resmi ziyaretlerle Macaristan'ı ziyaret etti.[3][4] Ayrıca, Macaristan Başbakanı Viktor Orbán'ın, 2015 yılında Kürdistan Bölgesi'nin Irak'tan bağımsızlığına verdiği desteği Irak İslam Devrim Konseyi'nde endişeye yol açtı.[5][6]

2014'ten 2018'e kadar, Macaristan'ın Kürdistan Bölgesi'ne gönderdiği askeri mühimmat, cephane de dahil 250-275 ton silahtı[7][8] ve Macar Genelkurmay Başkanı Ferenc Korom, Macar-Kürt askeri ilişkilerini tanımlamak için "sadakat" kelimesini kullandı.[9]

Tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Komünist Macaristan ve Kürt isyancılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Abdülkerim Kasım 1958'den 1963'e kadar Irak'ı yönettiğinde, Komünist Macaristan Halk Cumhuriyeti Iraklılara ve Kürt azınlığa eğitim konularında yardım etmeye başladı ve Kürt öğrencilerin Budapeşte'de okumasına izin verildi.[10][11] 1963'te Baasçıların iktidarı ele geçirmesinden sonra, Birinci Irak-Kürt Savaşı şiddetlendi ve Kürdistan Demokratik Partisi'nin birçok Kürt gerillası tedavi için Macaristan'a gönderildi. Bu yardım, İkinci Irak-Kürt Savaşı sırasında 1974'ten 1975'e kadar devam etti. Aynı on yılda, Kürdistan Yurtseverler Birliği kuruldu ve her ikisi de Sosyalist Enternasyonal üyesi olan Macar Sosyalist İşçi Partisi ile yakın diplomatik bağlar kuruldu.[10] İran-Irak Savaşı sırasında, Bağdat'taki Macar büyükelçileri, Kürt gerillalarının Saddam Hüseyin'e karşı durumuyla ilgili olarak ara sıra Budapeşte'ye rapor verdiler.[12][13][14]

Kürdistan Bölgesi ile Macaristan arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kürdistan Bölgesi'nin özerkliği 1992'de kurulmasına rağmen, Kürdistan Bölgesi ile Macaristan arasındaki bağlar 2012'deki Viktor Orbán hükûmetine kadar güçlendirilmedi. O yıl, Kürt Cumhurbaşkanı Mesud Barzani, çeşitli ülkelerle yatırım, tarım, eğitim ve enerji gibi sektörlerde işbirliğini geliştirmenin yollarını tartışmak üzere Başbakan Viktor Orbán, Cumhurbaşkanı László Kövér, Dışişleri Bakanı János Martonyi, Ekonomi Bakanı György Matolcsy ve Parlamento Başkan Yardımcısı István Jakab ile bir araya geldiği Macaristan ziyareti heyetine başkanlık etti. Görüşmenin ardından Cumhurbaşkanı Barzani, görüşmenin "güçlü ikili ilişkiler kurma yolunda önemli bir adım" olduğunu belirtirken, Martonyi bunu "tarihi öneme sahip" olarak nitelendirdi.[3][15] Ertesi yıl, Kürt Dışişleri Bakanı Falah Mustafa, siyasi, ekonomik, kültürel ve eğitimsel bağları görüşmek üzere Dışişleri Bakanlığı Devlet Bakanı Zsolt Németh ile görüşmek üzere Macaristan'ı ziyaret etti.[16] Macaristan'ın Küresel İşlerden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Péter Wintermantel, Nisan 2014'te[17] Erbil'i ziyaret ederken, iki taraf arasında Kasım 2014'te bir mutabakat zaptı imzalandı.[18]

Bu dönemde, Macar çokuluslu petrol ve gaz şirketi MOL Group, Kürt başkenti Erbil'de bir ofis açtı[19] ve o zamandan beri büyük bir petrol sahası geliştirdi ve Kürt petrolü satın aldı.[20] 2016 yılında MOL Group, Akri-Bijeel bloğundaki payından vazgeçmek için Kürdistan Bölgesi ile anlaşmaya vardı.[21]

Kültürel ilişkiler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Macaristan ile özerk bölge arasındaki bağları güçlendirmek için, Revandiz'deki ana caddenin adı Macar devrimci lider Lajos Kossuth'un adıyla değiştirildi. Kürt şiirlerinin bir antolojisi, devlet destekli Balassi Enstitüsü tarafından Macarca olarak da yayınlandı.[22] Ocak 2017'de Kürdistan Bölgesi, Macar öğrencilere burs verdi.[23] Macar arkeologlar, Erbil yakınlarındaki Dwin Kalesi'nin jeodezik araştırması ve 2018'de Ranya Ovası'ndaki Grd-i Tle'de bir kazı görevi ile Kürdistan'da keşifte bulundular.[24][25] Macaristan ayrıca 700.000 $ ile Kürdistan'daki Keldani Mariyama Özel İlkokulunun yeniden inşasına yardım etti. Macaristan İnsan Kaynakları Bakanı Zoltán Balog açılış için Kürdistan'ı ziyaret etti.[26][27][28] Aralık 2018'de, Macar yayıncı ATV Spirit ve Kürt yayıncı Rûdaw, işbirliği yapmak ve bölgeyle ilgili bilgileri paylaşmak için bir anlaşma imzaladı.[29]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Consulate General of the Republic of Hungary". 6 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  2. ^ "A successful Kurdistan is in Hungary's interest". Kormany.hu. 11 Mayıs 2015. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  3. ^ a b "President Barzani meets Hungary's leaders in Budapest". Kurdistan Regional Government. 11 Nisan 2012. 4 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  4. ^ "Barzanî çû Mecaristanê" (Kürtçe). 10 Mayıs 2015. 4 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  5. ^ "Hungary greets Barzani, supports independence". Rudaw. 11 Mayıs 2015. 4 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  6. ^ "Shiite party 'concerned' at Hungary's support for Kurdish independence". Rudaw. 12 Mayıs 2015. 5 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  7. ^ "Kurdistan Hungarian military chief commander, ambassador highlight ongoing support to Peshmerga". Kurdistan24. 10 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2019. 
  8. ^ "Hungarian Defence Minister arrives in Erbil to discuss ISIS war". Rudaw. 10 Mart 2016. 4 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  9. ^ "Ministry of Peshmerga: Opening ceremony of rock display symbolizing Kurdish-Hungarian Relations". Ministry of Peshmerga. 17 Aralık 2018. 10 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2019. 
  10. ^ a b "Magyarország és Kurdisztán közti kapcsolatok" (Macarca). Raouf Hallo. 7 Mayıs 2008. 1 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  11. ^ "East Europe". East Europe Publishing Company. 10: 15. 1961. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  12. ^ Csaba Békés, László J. Nagy & Dániel Vékony (5 Kasım 2015). "Bittersweet Friendships: Relations between Hungary and the Middle East, 1953–1988". Wilson Center. 21 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  13. ^ Zsigmond Kázmér (22 Mayıs 1987). "May 22, 1987 - Report of the Hungarian Ambassador in Iran on recent developments of the Iraq–Iran war". Wilson Center. 31 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  14. ^ Zoltán Pereszlényi (4 Ekim 1987). "October 04, 1987 - Report of the Hungarian Embassy in Iraq on the characteristics of the activity of the opposition forces in Iraq and the reaction of the Iraqi leadership". Wilson Center. 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  15. ^ "Az iraki Kurdisztáni Régió elnökének magyarországi látogatása". Kormany (Macarca). 2 Nisan 2012. 6 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  16. ^ "Kurdistan and Hungary Seek to Strengthen Relations". Kurdistan Regional Government. 16 Kasım 2013. 4 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  17. ^ "Hungarian Deputy State Secretary visits Kurdistan". Department of Foreign Relations. 1 Nisan 2014. 6 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  18. ^ "Hungary Opens Consulate General in Iraqi Kurdistan". DailyNews Hungary. 13 Kasım 2014. 4 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  19. ^ "MOL Opens its Regional Office in Erbil, Kurdistan Region of Iraq". Molgroup. 29 Haziran 2014. 4 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  20. ^ "Hungary deal boosts outlook for direct Kurdish oil sales". Rudaw. 30 Ekim 2014. 4 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  21. ^ "Hungary's MOL Group Expands Investment In Iraq's Kurdistan Region". Hungary Today. 12 Ocak 2016. 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2017. 
  22. ^ "Kurdish poetry anthology published in Hungarian". Daily News Hungary. 24 Şubat 2017. 4 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2017. 
  23. ^ "Ösztöndíjak várják a magyar hallgatókat Kurdisztánban". magyarhirlap.hu. 8 Ocak 2017. 4 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2017. 
  24. ^ Tamás Székely (13 Kasım 2013). "Hungarian Archeologists To Explore Kurdish Castle". 10 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2019. 
  25. ^ Attila KirályGábor KallaGábor Kalla, Kristóf Fülöp, Kristóf Fülöp. "ELTE Hungarian Archaeological Mission at Grd-i Tle (Iraqi Kurdistan)". Research Gate. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2019. 
  26. ^ "Extending aid to persecuted Christians, Hungary funds Syrian hospitals". Crux. 26 Ocak 2019. 10 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2019. 
  27. ^ "New school for displaced children opened by Hungary, Chaldean Church". Kurdistan24. 6 Mart 2019. 10 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2019. 
  28. ^ "Hungarian minister stresses education during Kurdistan visit". Rûdaw. 5 Mart 2018. 10 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2019. 
  29. ^ "Hungarian broadcaster expands coverage to Middle East through Rudaw". Rûdaw. 11 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2019. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kürdistan_Bölgesel_Yönetimi-Macaristan_ilişkileri&oldid=33690594" sayfasından alınmıştır