Judita Vaičiūnaitė
| Judita Vaičiūnaitė | |
|---|---|
| Doğum | July 12, 1937 Kaunas, Litvanya |
| Ölüm | 11 Şubat 2001 (63 yaşında) Vilnius, Litvanya |
| Meslek | Şiir |
| Alma mater | Vilnius Üniversitesi |
| Konu | Mitoloji, Vilnius, kadınların hayatları |
Judita Vaičiūnaitė (12 Temmuz 1937 - 11 Şubat 2001), Litvanyalı yazardır. Kentsel ortamları ve mitolojik kadınları şiirsel araştırması ile tanınan, Litvanya'nın en ünlü 20. yüzyıl şairlerinden biridir.[1][2][3]
Hayatının erken dönemi ve eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Judita Vaičiūnaitė 1937'de Litvanya'nın Kaunas şehrinde doğdu.[4][5] Babası bir psikiyatri profesörüydü ve annesi bir hemşireydi. Özellikle kız kardeşi Dalia ile yakındı.[4]
II. Dünya Savaşı'ndan sonra ailesiyle birlikte Vilnius'a taşındı.[3] Vilnius Üniversitesi'nde okudu ve 1959'da üniversiteden mezun oldu.[6] Vaičiūnaitė, hayatının geri kalanını Vilnus'ta geçirdi ve şehri çalışmalarının merkezi konusu olarak kullandı.[1][4]
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Vaičiūnaitė'nin ilk şiir koleksiyonu, Pavasario akvarelės ("Bahar Suluboyaları") 1960 yılında yayımlandı.[2] Sık sık yeni koleksiyonlar yayınlamaya devam etti ve 20'den fazla şiir kitabı yazdı.[2][6] Ayrıca çocuklar için masallar ve şiirler yazdı.[2][4]
Vaičiūnaitė, Litvanya'daki çeşitli edebiyat dergilerinde editör olarak çalıştı.[6] Ayrıca diğer şairlerin, özellikle de Anna Akhmatova'nın eserlerinin Litvancaya çevirilerini tamamladı.[7][8] 1978'de Litvanya Poetry Spring Festivali ödülüne layık görüldü.[4]
1996 yılında, Žemynos vainikai ("Zemyna Çelenkleri") adlı koleksiyonuyla Baltık Meclisi Edebiyat, Sanat ve Bilim Ödülü'ne layık görüldü.[4] Aynı yıl, kendi hayatı hakkında bir dizi deneme olan Vaikystės veidrody anısını yayımladı.[4][9] 1997'de Litvanya Büyük Dükü Gediminas Nişanı ve 2000'de Litvanya Yazarlar Birliği Ödülü'nü aldı.[6]
Yazıları
[değiştir | kaynağı değiştir]Vaičiūnaitė'nin şiirlerinde, Litvanya ve Yunan mitolojisi, modern caz, tarih ve çağdaş şehir hayatı dahil olmak üzere çok çeşitli konu ve temaları ele alınmıştır.[1][3][10] Sıklıkla Vilnius'un Eski Kentinde geçen şehir merkezli şiirleri en tanınan şiirleri arasında yer almaktadır.[1][2] Diğer Litvanyalı şairlerin çoğunun kırsal kesimden olduğu ve çalışmalarında doğal dünyaya odaklandığı bir zamanda yazmıştır.[11][12] Ayrıca şiirlerinde şehrin çok kültürlü tarihinden de bahsetmiştir.[3][13]
Çalışmalarında sıklıkla tarihsel ve mitolojik kadın figürleri açısından dramatik monolog kullandı.[1][13] Şiirlerinde, önde gelen Litvanyalı kadın şair Salomėja Nėris'in neo-romantik çalışmasından etkilendi.[14] Marcelijus Martinaitis, Sigitas Geda ve diğerleriyle birlikte, Sovyet yönetiminden memnuniyetsizlik arttıkça Litvanya şiirinde sessizce devrim yaratan bir neslin parçasıydı, ancak neo-romantik akıma bağlı kalmaya devam etti.[3][4][9][13]
Vaičiūnaitė bağımsız bir bekar anneydi, aynı zamanda romantik aşkın önemine de inanıyordu. Şehirdeki bekar kadınların hayatlarını anlatan feminist bir gerçekçilikle yazdı.[3][4][11]
Ölümü ve mirası
[değiştir | kaynağı değiştir]Judita Vaičiūnaitė 2001 yılında Vilnius'ta öldü.[4][5][15] Kristalas: Poezijos Rinktinė adlı eserinin ölümünden sonra 2010 yılındaki derlemesi Litvanya Yazarlar Birliği tarafından yayımlandı.[6][13] 2018 yılında, İngilizce çeviri çalışmalarının bir koleksiyonu Vagabond Sun: Selected Poems olarak yayımlandı.[3]
Vilnius'taki St. Catherine Kilisesi'nin yanında onuruna dikilmiş bir heykel yer almaktadır.[4]
Seçili eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Şiir
[değiştir | kaynağı değiştir]- Pavasario akvarel's (1960)
- Kaip žalias vynas (1962)
- Per saulėtą gaublį (1964)
- Vėtrungės (1966)
- Po šiaurės herbais (1968)
- Žiemos lietus (1987)
- Žemynos vainikai (1995)
- Seno paveikslo šviesa (1998)
- Debeş arka (2000)
- Kristalas: Poezijos Rinktinė (ölümünden sonra, 2010)
Oyunlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Pavasario fleita (derleme, 1980)
Anı
[değiştir | kaynağı değiştir]- Vaikystės veidrody (1996)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e "Judita Vaiciunaite". All Poetry. Erişim tarihi: 15 Mart 2021.
- ^ a b c d e "Judita Vaičiūnaitė". Vilnius Review (İngilizce). 19 Haziran 2017. 15 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2021.
- ^ a b c d e f g "On 'Vagabond Sun: Selected Poems' by Judita Vaičiūnaitė, translated by Rimas Uzgiris (Shearsman, 2018)". Ambit. 2 Mart 2019. 30 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2021. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ a b c d e f g h i j k "Vaičiūnaitė". Šaltiniai (Litvanca). 14 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2021. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ a b The Baltic : a history. Kenneth Kronenberg. Cambridge. 2016. ISBN 978-0-674-42604-7. OCLC 1124433712. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ a b c d e "from Crystal by Judita Vaičiūnaitė". Asymptote (İngilizce). 18 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2021.
- ^ Urban semiotics : the city as a cultural-historical phenomenon. I. A. Pilʹshchikov. Tallinn. 2015. ISBN 978-9985-58-807-9. OCLC 951558037.
- ^ Venclova (2014). "Meetings with Anna Akhmatova". New England Review. 34 (3/4): 170-182, 383, 390. doi:10.1353/ner.2014.0039.
- ^ a b Transitions of Lithuanian postmodernism : Lithuanian literature in the post-Soviet period. Mindaugas Kvietkauskas. New York: Rodopi. 2011. ISBN 978-94-012-0728-7. OCLC 785782275. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2022.
- ^ "Lithuanian literature". The Columbia Dictionary of Modern European Literature. 2nd. New York: Columbia University Press. 1980. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ a b ""Unexpected Vistas": Rimas Uzgiris Translates Judita Vaičiūnaitė". AGNI Magazine. 18 Nisan 2016. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2021. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Debesu arka". World Literature Today. 76 (1): 170. Kış 2002. doi:10.2307/40157122. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ a b c d "To Gaze Through Clouds of Dust". Vilnius Review (İngilizce). 19 Haziran 2017. 28 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2021. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Translating Two Neo-Romantic Poems by Judita Vaičiūnaitė". World Literature Today (İngilizce). 15 Mart 2016. 28 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2021. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Lithuania : in her own words : an anthology of contemporary Lithuanian writing. Laima Sruoginis. Vilnius: Tyto alba. 1997. ISBN 9986-16-054-5. OCLC 40545537.
