John Bevis
John Bevis | |
|---|---|
| Doğum | 10 Kasım 1695 Salisbury, Wiltshire |
| Ölüm | 6 Kasım 1771 (75 yaşında) |
| Milliyet | İngiliz |
| Meslek | doktor, elektrik araştırmacısı ve astronom |
| Tanınma nedeni | 1731 yılında Yengeç Nebulası'nı keşfetmesi |
John Bevis (10 Kasım 1695, Salisbury, Wiltshire - 6 Kasım 1771), İngiliz doktor, elektrik araştırmacısı ve astronomdu. En çok 1731 yılında Yengeç Nebulası'nı keşfetmesiyle tanınır. Oxford'daki Christ Church'te eğitim görmüş, 1715'te lisans ve 1718'de yüksek lisans derecelerini almıştır.[1]
Bevis 1757'de Londra'da Depremlerin Tarihi ve Felsefesi üzerine bir kitap yayınladı ve bu kitapta 1755 Lizbon depremine ilişkin çeşitli otantik kaynaklardan derlemeler yaptı. Türünün ilk örneği olan araştırması daha sonra John Michell (1761) tarafından kullanılmıştır.[2]
1757'de Bevis, tütüncü Thomas Hughes'tan Londra'daki 61-63 King's Cross Road civarında bulunan Bagnigge House'daki bahçesinde neden çiçek yetişmediğini araştırmasını istedi. Alandaki kuyudan gelen suyun demirle dolu olduğunu tespit etti. Bu araştırma üzerine ikinci bir kuyu kazıldı ve bu kuyunun suyunun iyi bir müshil olduğu anlaşıldı. Bu, ertesi yıl 18. yüzyılın en popüler kaplıcalarından biri olan Bagnigge Wells'in kurulmasına yol açtı.[3] Kasım 1765'te Kraliyet Cemiyeti'nin üyesi seçildi.[4]
Elektrik araştırması
[değiştir | kaynağı değiştir]Leyden kavanozu İngiltere'ye ilk geldiğinde (1746), Bevis onu rafine etmek için William Watson ile birlikte çalıştı. Suyu çıkarıp yerine kurşun saçma koydular ve daha sonra camın içini ve dışını kurşunla kapladılar. Ayrıca elektriğin hızını belirlemek için yaklaşık dört kilometrelik bir tel kullanarak deneyler yaptılar ve tele girerken çıkan kıvılcımı ve telden çıkarken çıkan kıvılcımı gözlemlediler: herhangi bir zaman gecikmesi tespit edemediler ve bunun neredeyse anlık olması gerektiği sonucuna vardılar.
Watson ve Bevis, Benjamin Franklin ve onun Philadelphia'daki deneyci grubuyla yoğun bir şekilde yazıştılar ve birlikte Leyden kavanozunun içini ve dışını kalay folyo ile kaplayarak rafine ettiler; Leyden kavanozlarını birleştirerek bir "pil" oluşturdular; seri bağlı Leyden kavanozlarındaki yük ile paralel bağlı Leyden kavanozlarındaki yükü birbirinden ayırdılar; Kavanoz pilinin düz bir cam plaka ve kalay folyo versiyonunu (ilk düz plaka kondansatör) oluşturdular; bir tarafta fazla, diğer tarafta eksik sıvı olduğunu vurgulayan tek sıvı elektrik teorisini geliştirdiler; pozitif ve negatif yük kavramını ortaya attılar.
Astronomluğu
[değiştir | kaynağı değiştir]Yengeç Bulutsusu'nu (M1, Messier'in kataloğunda on yıllar sonra listelendiğinde) keşfetmenin yanı sıra, Bevis ayrıca 28 Mayıs 1737 NS'de (17 Mayıs 1737 OS) Venüs'ün Merkür'ü okültasyonunu gözlemledi ve Jüpiter'in uydularının tutulmaları için bir tahmin kuralı buldu.[5][6][7][8]
Bevis, Yengeç Bulutsusu'nu keşfetmesinin yanı sıra, modern bir İngiliz yıldız atlası olan Uranographia Britannica'yı derleme önerisiyle de tanınır. İlk kez 11 Nisan 1748 tarihli Northampton Mercury'de yer alan bir ilanda, abonelerin atlasın kopyalarını tamamlandığında edinebilecekleri bildiriliyordu.
Uranographia, Flamsteed'in ölümünden sonra 1725'te Historia Coelestis Britannica adıyla yayınlanan ve 2.935 yıldızdan oluşan bir katalog ile Bevis'in 1738-1739 yılları arasında Stoke Newington'da yaptığı gözlemlerden elde ettiği ilave yıldızlara dayanıyordu. 1731 yılında Bevis, bugün Yengeç Bulutsusu (Messier 1) olarak adlandırdığımız şeyi ilk fark eden kişi olmuştu. Uranographia Britannica, "klasik" yıldız atlasları arasında yıldız olmayan cisimleri içeren ilk atlastır.
1750 yılında, atlas henüz derlenme aşamasındayken, Bevis'in yayıncısı John Neale'in iflas ettiği ilan edildi, bakır levhalar Londra Mahkemeleri tarafından haczedildi ve proje sonlandırıldı. Uranographia Britannica hiçbir zaman yayınlanmadı. 1785 yılında, Neale ve Bevis'in ölümünden çok sonra, Bevis'in kütüphanesi vasisinin dul eşi James Horsfall F.R.S. tarafından açık artırmaya çıkarıldı. Müzayede kataloğuna göre, neredeyse tamamlanmış üç atlas, daha sonra bilinmeyen sayıda atlasta derlenen ve 1786 yılında Atlas Celeste adıyla isimsiz olarak satışa sunulan, esasen önceden basılmış yıldız haritalarının mevcut stokunu tüketmek için bilinmeyen sayıda yıldız haritasıyla birlikte satıldı. Halihazırda tanımlanmış Bevis atlaslarının büyük bir kısmını oluşturan bu atlastır, ancak Bevis'in açıklayıcı notlar ve kataloglar içermesini amaçladığı Uranographia Britannica nın aksine Atlas Celeste de bu notlar yoktur.
Neredeyse tamamlanmış olan üç Uranographia Britannica'dan biri 21 Ocak 1856'da Londra'daki Sotheby & Wilkinson satışında Philadelphia'daki American Philosophical Society tarafından satın alınmıştır. Bu APS kopyası Ashworth'un 1981 tarihli ufuk açıcı tanımlamasını dayandırdığı atlastır. Bir diğeri St John's College, Cambridge'de bulunmaktadır. Kötü durumda ve kirli olan bu atlas APS atlası kadar eksiksiz değildir. 1785'te müzayedede satılan üçüncü ve son atlas, Kasım 2011'de [Kilburn tarafından] Derbyshire'daki Chatsworth House'da Devonshire Dükü Koleksiyonu'nda tespit edilmiştir. İyi durumda olan bu atlas, APS atlasından sonra ikinci sırada yer almakta olup, yıldız haritalarına eşlik eden daha az sayıda açıklayıcı nota sahiptir.
Bevis'in tasarladığı Uranographia'nın üç kopyası da artık tespit edilmiştir. Ayrıca Atlas Celeste'nin tanımlanan yirmi dokuz nüshasından yirmi yedisinin nerede olduğunu [2022] biliyoruz; çoğu İngiltere veya ABD'de. İki tanesi kayıptır ve özel koleksiyonlarda olduğu tahmin edilmektedir. Halihazırda bilinen ve 51 yıldız haritasından oluşan tam setin bulunmadığı Atlas Celeste'lerin incelenmesi, derleyicinin elindeki haritaların tükenmekte olduğunu düşündürmektedir. İsveç'teki Lund Üniversitesi kütüphanesinde bulunan nüsha dışında, kıta Avrupası'nda başka bir yerde henüz hiçbir nüsha tespit edilememiştir. Avustralya'da iki kopyası bulunmaktadır.
Manchester Astronomi Topluluğu'nun (İngiltere; amatör bir topluluk) Bevis yıldız haritaları için https://www.manastro.org/bevis.html adresinde bir web sitesi vardır. Üye Kevin Kilburn, https://www.manastro.org/bevis/IDENTIFIED_Uranographia_sets_SEPTEMBER_2020.pdf adresinde ciltli ve ciltsiz Bevis levha ve atlaslarının güncel bir listesini tutmaktadır.
Kişisel
[değiştir | kaynağı değiştir]Bevis 1771 yılında teleskopundan düşmesi sonucu hayatını kaybetti.[9]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dictionary of National Biography, 1885-1900, Volume 04, Bevis, John
- Short biography at SEDS
- List of fellows of the RAS
- The story of Bagnigge Wells
- Full digital facsimile at the Linda Hall Library.
Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Weinreb, B; Hibbert, C, (Ed.) (1983). The London Encyclopaedia. Macmillan London Ltd. ISBN 0-333-45817-6.
- ^ Hockey, Thomas (2009). The Biographical Encyclopedia of Astronomers. Springer Publishing. ISBN 978-0-387-31022-0. 17 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2012.
- ^ Ben-Menahem, Ari (August 1995). "'A Concise History of Mainstream Seismology: Origins, Legacy, and Perspectives'" (PDF). Bulletin of the Seismological Society of America Vol. 85, No. 4. ss. 1202-1225. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Ocak 2013.
- ^ The London Encyclopaedia p. 32.
- ^ "Library and Archive catalogue". Royal Society. 2 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2010.
- ^ Ashworth, William B. (1981). "John Bevis and his Uranographia (ca. 1750)". Proceedings of the American Philosophical Society. 125 (1): 52-73. Bibcode:1981PAPhS.125...52A.
- ^ Kilburn, Kevin J., Jay M. Pasachoff, and Owen Gingerich 2003, "The Forgotten Star Atlas: John Bevis's Uranographia Britannica", Journal for the History of Astronomy xxxiv, 125-144.
- ^ Pasachoff, Jay M., and Kevin Kilburn, 2015, "John Bevis's 18th-century Atlas Celeste: An Oft-Overlooked Treasure," Ninth Meeting on the Inspiration of Astronomical Phenomena, INSAP IX.
- ^ Pasachoff, Jay M., and Kevin J. Kilburn, 2016, "John Bevis's 18th-century Atlas Celeste: An Oft-Overlooked Treasure," Proceedings of the Ninth meeting on the Inspiration of Astronomical Phenomena, INSAPIX (insapix.org), London, held in 2015: Campion, Nicholas and Chris Impey (eds.), Dreams of Other Worlds, Papers from the Ninth Conference on the Inspiration of Astronomical Phenomena (Lampeter: Sophia Centre Press, 2017).
- ^ Barrow, John D. (2008). Cosmic Imagery: Key Images in the History of Science. Random House. p. 45. ISBN 978-0-224-07523-7.
