Johann Strauss I
Johann Strauss I | |
|---|---|
.jpg) Johann Strauss I, 1835 yılından bir gravür. | |
| Doğum | 14 Mart 1804 Viyana, Avusturya |
| Ölüm | 25 Eylül 1849 Viyana, Avusturya |
| Diğer ad(lar)ı | Johann Baptist Strauß, Johann Strauss (Vater), Johann Baptist Strauss, Johann Strauss (Sr., the Elder, the Father) |
| Meslek | Müzisyen, Besteci |
| İmza | |
 | |
Johann Strauss I, (Almanca: Johann Baptist Strauß, Johann Strauss (Vater); ayrıca Johann Baptist Strauss, Johann Strauss, Sr., Baba) (d. 14 Mart 1804; Viyana – ö. 25 Eylül 1849), Avusturyalı romantik akımın bestecilerindendir. Özellikle de valsleriyle ünlüdür. En ünlü valsi, "Lorelei Rhine Klänge op. 154."tür. En ünlü eserinin adı "Radetzky Marşı"dır ve Josef Wenzel Radetzky von Radetz'e ithafen yazılmıştır; bu marş, Viyana Filarmoni Orkestrası'nın geleneksel olarak düzenlediği Yılbaşı Konserinin kapanış eseridir.
.jpg)
Hector Berlioz, Strauss'un ölümünün ardından O'nu "Viyana tarzı vals'in babası" olarak nitelemiş ve "Strauss'suz bir Viyana tıpkı Tuna Nehri'nin olmadığı bir Avusturya gibidir." diyerek saygısını göstermiştir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Johann Strauss I, 1804'te Leopoldstadt'ta (günümüzde Viyana) doğmuştur. Strauss, üçü de besteci olan Johann Strauss II, Josef Strauss ve Eduard Strauss'un babasıdır. Ayrıca Anna (doğumu, 1829) ve Therese (doğumu, 1831) adında iki kızı vardır. Üçüncü oğlu olan Ferdinand henüz on aylıkken ölmüştür. Strauss'un ebeveynleri, Franz Borgias Strauss (10 Ekim 1764 – 5 Nisan 1816) ve Barbara Dollmann (3 Aralık 1770 – 28 Ağustos 1811) hancılıkla uğraşmışlardır. Büyükbabası Johann Michael Strauss, (1720–1800) dinini değiştirerek Katolik olmuş bir Avusturyalı Yahudi'dir.[1]
Strauss, annesini yedi yaşındayken hastalık sebebiyle, babasını ise on iki yaşındayken Tuna Nehri'nde boğulması sebebiyle kaybetmiştir. Babasının ölüm sebebi intihar olduğu sanılmaktadır. Ailesinin ölümünden sonra sorumluluğu altına girdiği vasisi, terzi Anton Müller, genç Strauss'u ciltçi Johann Lichtscheidl'in yanına çırak olarak vermiştir. Strauss, ciltçilikle uğraştığı bu dönemde Johann Polischansky gibi isimlerden keman ve viyola dersleri almıştır.[2]
Strauss, Michael Pamer'in kurduğu yerel bir orkestraya katılmış ve bu orkestradan dönemin ünlü bir grubu olan Lanner Quartet'e katılmak için ayrılmıştır. Grup, bir süre sadece Viyana 27 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. valsleri ve Alman dans müzikleri çalmış ve 1824 yılında genişleyerek küçük bir orkestra halini almıştır. Strauss, bu dönemde önce orkestra'nın kurucusu Joseph Lanner'ın yardımcı orkestra şefi, sonra da bu topluluğun başarısıyla kurulan ikinci bir orkestranın şefi olmuştur. 1825'te maddi sıkıntılarından kurtulmak ve Lanner'ın başarısını yakalayabileceği inancıyla orkestradan ayrılan Strauss, kendi orkestrasını kurmaya karar vermiştir. Bunun sonucunda Lanner ve Strauss arasında ortaya çıkan rekabet, ikiliyi sıkça karşı karşıya getirmiş ve Viyana 27 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. valsinin gelişmesine önemli katkıda bulunmuştur.[3]
1826'da Avusturya'daki bir festivalde orkestrasını halka tanıtma fırsatını yakalayan Strauss, kısa sürede büyük bir üne kavuşmuş ve Almanya, Hollanda, Belçika ve İngiltere gibi ülkelerde sıkça konserler vermeye başlamıştır. Strauss, 1825'te Maria Anna Streim'la evlenmiştir, ancak evlilikleri, Strauss'un sıkça turneye çıkması sebebiyle, ilerleyen dönemlerde mutsuzlukla sonuçlanmıştır ve daha sonra da çiftin boşanmasıyla sonlanmıştır. Strauss, oğullarını disiplinli bir şekilde yetiştiriyor ve askerlik, bankacılık ve siyaset gibi mesleklere yönelmelerini istiyor olsa da, üç oğlu da kendisi gibi besteciliğe yönelmişlerdir. Özellikle oğlu Johann Strauss II ile aralarında büyük bir rekabet oluştuğu bilinmektedir, ancak Strauss II, babasının bestelerine olan hayranlığını da sıkça dile getirmiştir. Strauss I, İmparator I. Ferdinand tarafından K.K. Hofballmusikdirektor rütbesi ile ödüllendirilmiştir.
Strauss, 1849'da henüz 45 yaşındayken kızıl hastalığı sebebiyle Viyana'da ölmüştür. Döblinger mezarlığında arkadaşı ve en önemli rakibi Joseph Lanner'in yanındaki mezarlığa defnedilmiştir. İkili'nin tabutları 1900'lerin başında daha merkezi bir konuma sahip Zentralfriedhof'a taşınmıştır ve Döblinger mezarlığı, ikilinin anısına Strauss-Lanner Parkı olarak yeniden adlandırılmıştır.[4]
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Marşları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Radetzky March, Op. 228 (1848)
- Jelačić-March, Op. 244
Valsleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Täuberln-Walzer, Op. 1 Küçük Kuğular (1827)
- Döblinger Réunion-Walzer]], Op. 2 Dobling Buluşması Valsi
- Wiener Carneval]], Op. 3 Viyana Karnavalı (1828)
- Kettenbrücke-Walzer, Op. 4 (1828)
- Gesellschafts-Walzer, Op. 5
- Wiener Launen-Walzer, Op. 6
- Tivoli-Rutsch Walzer, Op. 39 (1830)
- Das Leben ein Tanz oder Der Tanz ein Leben! Walzer, Op. 49 Hayat bir danstır
- Elisabethen-Walzer, Op. 71
- Philomelen-Walzer, Op. 82
- Paris-Walzer, Op. 101 (1838)
- Huldigung der Königin Victoria von Grossbritannien, Op. 103 Birleşik Krallık Kraliçesi Viktorya Anısına
- Wiener Gemüths-Walzer, Op. 116 Viennese Sentiments (1840)
- Lorelei Rhein Klänge, Op. 154 Renli Loreley'in yankıları (1843)
Polkaları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Seufzer-Galopp, Op. 9
- Chineser-Galopp, Op. 20
- Einzugs-galopp, Op. 35 '
- Sperl-Galopp, Op. 42
- Fortuna-Galopp, Op. 69
- Jugendfeuer-Galopp, Op. 90
- Cachucha-Galopp, Op. 97
- Indianer-Galopp, Op. 111
- Sperl-Polka, Op. 133
- Beliebte Annen-Polka, Op. 137
- Piefke und Pufke Polka, Op. 235
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ The Wedding of Johann Michael Strauss in 1762, Vienna Institute for Strauss Research (İngilizce) http://www.johann-strauss.at/wissen/faelschung_e.shtml 7 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Johann Strauss Society: Johann Strauss I". Johann Strauss Society, 19 Ekim 2008 (İngilizce) http://www.johann-strauss.org.uk/strauss.php?id=121 4 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Norbert Rubey: Johann Strauss (Vater) — "ein Musiker von Gottes Gnaden"?, Viyana Üniversitesi (Almanca) http://bibliothek.univie.ac.at/ausstellungen/002337.html 6 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Martin Bjelik: "Biographien von Johann Strauß Vater und Sohn", Wiener Institut für Strauss-Forschung (Almanca) http://www.johann-strauss.at/biographie/biographie.shtml 27 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
