Johan Galtung

Johan Galtung

Johan Galtung (24 Ekim 1930, Oslo - 17 Şubat 2024, Oslo), Norveçli sosyolog. 1959 yılında Oslo'da Uluslararası Barış Enstitüsü'nü kurmuş ve 1970 yılına dek yöneticiliğini yapmıştır. 1964 yılında Journal of Peace Research dergisini çıkarmaya başlamıştır. 1969 yılında dünyada ilk kez Oslo Üniversitesi'nde açılan barış ve savaş araştırmaları bölümünde başkan olarak görevlendirilmiştir. 1977 yılında bu görevinden ayrılmış ve o tarihten beri çok sayıda üniversitede profesörlük yapmıştır. Şu an Amerika ve Fransa'da yaşamaktadır.

Galtung 1950'li yıllarda sosyoloji ve matematik alanında, 1960'lı yıllarda politik bilimler alanında, 1970'li yıllarda ekonomi ve tarih alanında ve 1980'li yıllarda ise makro sosyoloji, antropoloji ve teoloji alanlarında gerçekleştirdiği çalışmalar ile tanındı. Yıllar içinde pozitif ve negatif barış, yapısal şiddet ile emperyalizm arasındaki bağlantılar üzerine çok sayıda teori geliştiren Galtung'un en dikkat çeken çalışmaları Amerika Birleşik Devletleri'nin aynı anda hem cumhuriyet hem de imparatorluk özelliklerine sahip bir devlet olduğunu anlattığı makale ve kitapları ve Orta Doğu üzerine yazdığı makalelerdir.

ABD teorisi

Galtung, ABD'nin aynı anda hem bir cumhuriyet hem de bir imparatorluk olduğunu ve ülkenin şu anki sisteminin 2020 yılına gelmeden çökeceğini ön görmektedir. Galtung'un makale ve kitaplarında ABD'nin cumhuriyetçi özellikleri yüzünden kendi halkı ve dünya tarafından sevilmesinin ve örnek gösterilmesinin yanı sıra aynı zamanda dış politikaları ve askeri hareketleri sebebiyle tüm dünyada nefret topladığı belirtilmektedir. Galtung ABD'nin ilk zamanlarında görülen etik, dinamizm, üretkenlik ve yaratıcılık, özgürlük ve öncülük anlayışının zamanla yerini işgalcilik, şiddet yanlılığı, riyakarlık ve merkezciliğe bıraktığını söylemekte; aynı zamanda ABD toplumunun diğer kültürlere karşı cahilliğinin ve uç noktada kendini gösteren metaryalizminin de ABD'nin sonunu hazırladığını savunmaktadır.

Kürdistan teorisi

Galtung, 2006 yılından beri yaptığı açıklamalarda Orta Doğu barışında Kürdistan modelinden bahsetmekte ve bu çözümü ön plana çıkarmaktadır. Galtung'a göre 3 aşamalı çözüm planında birinci aşamada Kürtler'in yaşadığı dört ülke Türkiye, Irak, İran ve Suriye'de, insan hakları iyileştirmeleri Kürtleri de içine alacak şekilde sağlanmalıdır. İkinci aşamada her dört ülkede Kürtler özerkliklerine kavuşturulmalı ve son aşamada ise dört Kürt özerk eyaleti bir araya gelerek Kürdistan konfederasyonu oluşturulmalıdır. Galtung, Kürt sorununun çözümü için 20 yıldır gizli bir şekilde özellikle Türkiye içinde aracılık yaptığını da belirtmektedir.

Eleştiriler

Galtung Norveç medyası tarafından antisemitizm ile suçlanmıştır. Araştırmacı, 2011 Norveç saldırılarında Anders Behring Breivik'in Yahudi asıllı gruplar ile bağlantısının olduğunun anlaşılmasından sonra olayda Mossad'ın parmağının olduğunun ve saldırıların özellikle 1946 yılında gerçekleştirilen Etzel Katliamı ile aynı günde (22 Temmuz) yapıldığının belirtmesinin ardından Norveç ve Yahudi dünyasından tepki çekmiştir.