Jack Tramiel
Jack Tramiel | |
|---|---|
 Tramiel, 2007 | |
| Doğum | Idek Trzmiel 13 Aralık 1928 Łódź, İkinci Polonya Cumhuriyeti |
| Ölüm | 8 Nisan 2012 (83 yaşında)[1] Stanford, Kaliforniya, ABD[2] |
| Tanınma nedeni |
|
| Evlilik | Helen (e. 1947) |
| Çocuk(lar) | 3 |
Jack Tramiel (doğum adıyla Idek Trzmiel; 13 Aralık 1928 - 8 Nisan 2012), Commodore International'ı kurmasıyla tanınan Polonya kökenli Amerikalı iş insanı ve Holokost'tan sağ kurtulan kişilerden biriydi.[3] Şirketin başındayken üretilen [[Commodore 64, bilgisayar tarihinin en önemli ürünlerinden biridir. Tramiel kendi kurduğu Commodore şirketinden kovulduktan sonra en büyük rakiplerinden olan Atari'nin kalıntılarını satın aldı ve Atari Corporation'ı kurdu.
İlk yıllar
[değiştir | kaynağı değiştir]Abram Josef Trzmiel ve Rifka Bentkowska'nın oğlu olarak Yahudi bir ailede Idek Trzmiel[4][5] ismiyle doğmuştur.
1939'da Almanya'nın Polonya'yı işgalinden sonra, ailesi Alman işgal güçleri tarafından bir hazır giyim fabrikasında çalışmak üzere Łódź'daki Yahudi gettosuna nakledildi. Gettolar tasfiye edildiğinde ailesi Auschwitz toplama kampına gönderildi. Josef Mengele tarafından muayene edildi ve işgücü olarak seçildi, ardından annesi Auschwitz'de kalırken [6] kendisi ve babası Hannover yakınlarındaki Ahlem çalışma kampına gönderildi. Diğer birçok mahkûm gibi, babasının da çalışma kampında tifüsten öldüğü bildirildi; ancak Tramiel, benzin enjeksiyonu sonucu öldürüldüğüne inanıyordu. Tramiel, Nisan 1945'te ABD Ordusu'nun 84. Piyade Tümeni tarafından çalışma kampından kurtarıldı.
10 Kasım 1947'de [7] Tramiel Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti. Kısa süre sonra, daktilolar da dahil olmak üzere ofis ekipmanlarını nasıl tamir edeceğini öğrendiği ABD Ordusuna katıldı.[6]
Commodore
[değiştir | kaynağı değiştir]Daktilolar ve hesap makineleri
[değiştir | kaynağı değiştir]1953'te bir taksi şoförü olarak çalışırken, Tramiel, ofis makinelerini onarmak için Bronx'ta bir dükkân satın aldı ve [8], şirket için ABD Ordusundan 25.000 dolarlık bir kredi aldı.[9] Bu şirkete Commodore Taşınabilir Daktilo adını verdi. Tramiel, şirketi için askeri tarzda bir isim istiyordu, ancak Amiral ve General gibi isimler çoktan alınmıştı, bu yüzden Commodore ismine karar verdi.[10]
1956'da Tramiel, Çekoslovak daktilo üreticisi Zbrojovka Brno NP ile daktilolarını Kuzey Amerika'da satmak için bir anlaşma imzaladı. Fakat, Çekoslovakya Varşova Paktı'nın bir parçası olduğu için, doğrudan ABD'ye ithal edilmeleri yasaktı, bu nedenle Tramiel, Zbrojovka'nın Consul daktilolarından parçalar kullandı ve Toronto, Kanada'da Commodore Business Machines'ı kurdu.[8] Zbrojovka kendi donanımını geliştirmeye başladıktan sonra Commodore, 1962'de Rheinmetall-Borsig AG ile bir anlaşma imzaladı ve eski Rheinmetall-Borsig daktilolarının parçalarından yapılmış Commodore taşınabilir daktiloları satmaya başladı.[11] 1962'de Commodore halka açıldı, ancak Japon daktiloların ABD pazarına girmesi Çekoslovak daktiloların satışını kârsız hale getirdi. Finansman arayan şirket, hisselerinin %17'sini Kanadalı iş insanı Irving Gould'a sattı, 400.000 $ ve parayı, daha önce bir süre kârlı olan toplama makinesi işinde şirketi yeniden başlatmak için kullandı.[12] Japonlar da o alana girdi. Aynı kaynaktan iki kez sersemletilen Gould, Tramiel'in neden Kuzey Amerikalıları kendi yerel pazarlarında geride bırakabildiklerini öğrenmek için Japonya'ya gitmesini önerdi. Bu gezi sırasında Tramiel ilk dijital hesap makinelerini gördü ve mekanik hesaplama makinesinin çıkmaz bir yol olduğuna karar verdi.[13]
Commodore, Bowmar'ın LED ekranını ve Texas Instruments'ın (TI) entegre devresini birleştiren ilk hesap makinesini piyasaya sürdüğünde, hazır bir pazar buldu. Ancak, pazarın büyüklüğünü yavaş yavaş fark ettikten sonra, Texas Instruments Commodore'u ortadan kaldırmaya karar verdi ve kendi hesap makinelerini, Commodore'un çok altında bir fiyattan piyasaya sürdü. Gould bir kez daha şirketi kurtarmak için 3 milyon dolar daha nakit sağladı ve Commodore'un bir devre ve yarı iletken üreticisi olan MOS Technology, Inc.'i satın almasına izin verdi, bu da Commodore hesap makinesi entegreleri tedarik eden bir şirketti.[13] Baş tasarımcısı Chuck Peddle, Tramiel'e hesap makinelerinin çıkmaz sokak olduğunu ve bilgisayarların geleceğin olduğunu söylediğinde, Tramiel ona bu noktayı kanıtlamak için bir tane yapmasını söyledi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Computer Legend and Gaming Pioneer Jack Tramiel Dies at Age 83 24 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2012/04/09, By Dave Thier, Forbes
- ^ "Commodore founder Jack Tramiel dead at 83 2 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. from Computerworld
- ^ "Woz, meet Jack Tramiel". CNET Networks, Inc. 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2008.
- ^ "Jack Tramiel: Birth Details". Jack and the Machine: An Interactive Documentary. 26 Nisan 2016. 30 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2016.
- ^ "Poland 2004 Page 6". tramiel.org. 14 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "Jack Tramiel". The Daily Telegraph. Londra. 15 Nisan 2012. 16 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2020.
- ^ "Jack Tramiel: American Immigration". Jack and the Machine: An Interactive Documentary. 13 Haziran 2016. 30 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2016.
- ^ a b "Chronological History of Commodore Computer". Up & Running Technologies Incorporated. 20 Temmuz 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2008.
- ^ "You Don't Know Jack!". Running. 23 Temmuz 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2008.
- ^ Del Conte (29 Mart 1994). "As Commodore 64 Turns 25, Founders Reminisce". PC Magazine. 13 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2007.
- ^ "oz.Typewriter: Rheinmetall Portable Typewriters". oz.Typewriter. 3 Mayıs 2013. 3 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2016.
- ^ In 1962, he bought Feiler, a German company producing adding machines (see Early history of Jack Tramiels-Commodore 23 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ a b "Early Commodore History!". Running. 23 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2010.
