İçeriğe atla

Józef Beck

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Józef Beck, 1939'dan önce

Józef Beck (4 Ekim 1894 - 5 Haziran 1944), İkinci Polonya Cumhuriyeti'nde diplomat ve askeri subay olarak görev yapan Polonyalı bir devlet adamıydı. Józef Piłsudski'nin yakın bir arkadaşı olan Beck, en çok 1930'larda Polonya dışişleri bakanı olması ve büyük ölçüde Polonya dış politikasını belirlemesiyle ünlüdür.

Piłsudski'nin Polonya'yı bölgesel bir koalisyonun lideri yapma hayalini gerçekleştirmeye çalıştı, ancak diğer hükûmetler tarafından büyük ölçüde beğenilmedi ve ona güvenilmedi.[1][2] Litvanya ve Çekoslovakya ile bölgesel anlaşmazlıklara karıştı Ulusu iki büyük düşman güç (Almanya ve Sovyetler Birliği) arasında sıkışıp kalmışken, Beck bazen onlarla uzlaşma peşinde koştu ve bazen de onlara meydan okudu Karşılıklı husumetlerinden yararlanmaya çalıştı ama ardından İngiltere ve Fransa ile ittifak kurdu. Her ikisi de 1939'da Polonya'yı işgal ettikten sonra Almanya'ya savaş ilan etti. Sovyetler Birliği'nin Polonya'yı da işgal etmesinden sonra, Beck ve hükûmetinin geri kalanı Romanya'ya çekildi.

Beck, 1926–1930'da Polonya Askeri İşler Bakanı'nın kurmay başkanı olarak görev yaptı ve 1930–1932'de Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı.[1] Piłsudski tarafından Polonya'nın dış politikasını uygulamak üzere yetiştirildi, 1932'de Dışişleri Bakanı olarak göreve başladı,[3][1][4] bu görevi II. Dünya Savaşı patlak verene kadar sürdürdü.[5]

Dışişleri Bakanı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Beck'in eli zayıftı. Tarihçi David G. Williamson, 35 milyonluk Polonya'nın büyük bir nüfusa sahip olduğunu ancak zayıf bir sanayi tabanına sahip olduğunu savunuyor. Dahası, 283.000 kişilik ordusu yetersiz teçhizatlıydı, topçu eksikliği vardı ve yetersiz eğitimliydi ve yeterli mekanizasyondan yoksun olduğu için büyük ölçüde süvarilere güveniyordu.[6] Sonunda iki güçlü diktatörlükle, Hitler'in Almanya'sı ve Stalin'in Sovyetler Birliği ile uzun sınırlarla karşı karşıya kaldı Tarihçi Richard Overy, Avrupa'daki tüm yeni devletler hakkında şunları yazdı:

Polonya neredeyse kesinlikle en sevilmeyen ve Dışişleri Bakanı en güvenilmeyen ülkeydi. Polonya'nın bağımsız bir çizgi arayışı, 1938'in sonunda onu herhangi bir yakın arkadaşından yoksun bıraktı ... Batılı güçler, Polonya'yı açgözlü bir revizyonist güç, illiberal, Yahudi karşıtı, Alman yanlısı olarak gördüler; Beck bir 'tehdit'ti, kibirli ve haindi.[7]

Sovyetler Birliği ziyareti, 1934. Sağdan: Maxim Litvinov, Avel Yenukidze, Mikhail Kalinin, Józef Beck, Juliusz Łukasiewicz .

Beck, uluslararası diplomaside Polonya'nın iki güçlü komşusuyla olan ilişkilerinde hassas bir denge sağlamaya çalıştı Temmuz 1932'de Sovyet-Polonya Saldırmazlık Paktı'nı ve Ocak 1934'te Almanya-Polonya saldırmazlık beyannamesini imzaladı[4][8]

Hermann Göring ile, 1935

Beck, Polonya ve Çekoslovakya'nın ilgili Alman azınlıklarının haklarına saygı göstermek için yasal olarak antlaşmalarla bağlı olmasına rağmen, Almanya ve Sovyetler Birliği'ndeki Polonyalı azınlıkların o kadar korunmadığından şikayet etti.[9] Ayrıca, Almanya gibi ülkelerin Azınlıklar Antlaşması'nı baskı uygulamak ve Polonya'nın iç işlerine karışmak için kullanmasına kızdı.[10] Eylül 1934'te, Sovyetler Birliği'nin Milletler Cemiyeti'ne kabul edilmesinin ardından Azınlıklar Antlaşması'ndan vazgeçti[11]

Mayıs 1935'te Piłsudski'nin ölümünden sonra, General (daha sonra Mareşal) Edward Rydz-Śmigły, Başkan Ignacy Mościcki ve Beck'in liderliğindeki çeşitli Piłsudskiite grupları tarafından bir güç paylaşımı anlaşması imzalandı. Üç kişi, Sanacja'ya (Sanation) etkili bir şekilde hakim oldu ve İkinci Dünya Savaşı'nın patlak vermesine kadar Polonya'yı toplu olarak yönetti. Beck, Polonya'nın dış politikasını formüle etmede aşağı yukarı özgürdü[4] Yönetici grubun istikrarı, kişisel çatışmalar nedeniyle zayıfladı ve üç kişiden hiçbiri 1930'ların sonlarında egemenliğini tam olarak ilan edemedi. 1935'ten 1939'a kadar olan oligarşi, tarihçiler tarafından genellikle "diktatörü olmayan bir diktatörlük" olarak tanımlanır.

Stratejik fikirleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Beck , Milletler Cemiyeti'ne düşmandı ve Polonya'ya yardım edebileceğini düşünmüyordu Fransa, Polonya ile bazı anlaşmalar yapmak istedi ancak Beck'e güvenmedi ve bu nedenle Beck yeni yönlere baktı[12] Piłsudski'nin Baltık Denizi'nden Karadeniz'e uzanan orta ve doğu Avrupa ülkelerinin bir federasyonu olan Międzymorze ("Denizler Arası") konseptini, aslında Arktik Okyanusu'ndan Akdeniz'e daha sonraki varyantlarda gerçekleştirme olasılığını araştırdı

1939: Alman işgali

[değiştir | kaynağı değiştir]

1937'de Hitler, Beck'e Almanya'nın Danzig üzerinde hiçbir iddiası olmadığına dair güvence vermeye devam etti,[13] ancak 1939'un başında Hitler önceki konumunu değiştirdi ve şimdi askerî güç kullanılmayacağını ekleyerek Danzig üzerinde hak iddia etti[13]

Beck, 1939'un başlarında, Hitler'in Polonya'yı tabi kılma ve onu bir Alman kukla devletine dönüştürme taleplerini kararlı bir şekilde reddederek belirleyici bir rol oynadı. Hitler, Polonya'dan stratejik bölgeleri Almanya'ya vermesini ve Sovyetler Birliği'ne yönelik Anti-Komintern Paktı'na katılmasını talep etti. Beck, Hitler'in Polonya'nın denize ve ana ticaret yoluna erişimini kesecek ve Polonya ekonomisini Almanya'ya bağımlı hale getirecek olan Polonya Pomorze'yi (Pomeranya) ilhak etme taleplerini reddetti. Ayrıca, gelecekteki bir savaştan sonra Sovyetler Birliği'nde Ukraynalılar ve Beyaz Rusya'nın yaşadığı bölgelerin ticareti ve ilhakına ilişkin belirsiz vaatler karşılığında, Doğu Prusya'ya ve Özgür Danzig Şehri'ne gidecek olan bölge dışı bir demiryolu ve otoyol koridoru taleplerini de reddetti Hitler birkaç yıldır Polonya topraklarını ilhak etmeyi planlarken, sonunda Eylül 1939'un başlarında savaş planlarını uygulamaya karar verdi[12][14]

5 Mayıs 1939—Beck, Sejm'e hitap ederek Hitler'in taleplerini reddediyor.

Almanya ile yüzleşmek için bahane arayan İngiltere, Mart 1939'un sonunda Polonya'yı Alman saldırılarına karşı savunacağını açıkladığında Beck şaşırdı. Fransa da desteğini sundu, ancak her iki ülke de Almanya'nın Polonya'yı işgal etmesi durumunda yapabilecekleri çok az şey olduğunu biliyordu.[2]

Nisan 1939'da Beck, İngiliz-Polonya yardım anlaşmasının şartlarını müzakere etmek için Londra'daydı[15] Beck, 5 Mayıs 1939'da yaptığı bir konuşmada Alman taleplerini reddettiğini ünlü bir şekilde dile getirdi:[16]

Barış değerli ve arzu edilen bir şeydir. Savaşlarda kana bulanmış bizim neslimiz kesinlikle barışı hak ediyor. Ancak bu dünyadaki hemen hemen her şey gibi barışın da bir bedeli vardır; yüksek ama ölçülebilir. Polonya'da bizler, ne pahasına olursa olsun barış kavramını bilmiyoruz. İnsanların, ulusların ve ülkelerin hayatlarında bedelsiz olan tek bir şey vardır. O şey onurdur.

Benzer şekilde, Polonya tarafının katılmadığı görüşmeler sırasında Sovyetlerin Sovyet kuvvetlerinin ülkeye girmesine izin verme talebini reddetti Bunu kısa bir süre sonra, İngiltere tarafından bir kez daha detaylandırılan ve ülkenin sınırları tehlikeye girerse Polonya hükûmetine destek sözü veren üçüncü bir teklif izledi. Bu sefer Beck kabul etti[14][2] Joseph E. Davies'e göre, Polonya hükûmeti Alman askerî gücünü hafife aldı.[17]

Sonuç olarak, Hitler'in diplomatik çabaları Sovyetler Birliği'ne kaydı ve Ağustos 1939'da Alman-Sovyet ittifakını güvence altına aldı. Molotov-Ribbentrop Paktı olarak bilinen bu anlaşma, bir savaşta Sovyet desteğini, yoğun bir Sovyet gıda ve petrol akışını ve Polonya ile Baltık devletlerini bölmek için bir anlaşmayı güvence altına aldı. Şimdiye kadar birçok gözlemci, Almanya ile Polonya arasındaki savaşın yakın olduğunu fark etti[18]

II. Dünya Savaşı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Józef Beck ve Jan Jankowski'nin Mezarları, Powązki Askeri Mezarlığı, Varşova

1 Eylül 1939'da Polonya'nın Almanya tarafından işgal edilmesinin ardından, II. Dünya Savaşı'nın başlamasıyla birlikte Beck, Polonya'nın müttefikleri olan Fransa ve İngiltere'yi Polonya'yı desteklemek için savaşa girmeye çağırdı Aralarındaki anlaşmaya rağmen, Fransa ve İngiltere, Polonya'ya doğrudan yardım etmek için çok az şey yaptı, ancak her ikisi de Alman işgalinden iki gün sonra savaş ilan etti.[1]

Beck, Sovyetler Birliği'nin 17 Eylül 1939'da Polonya'ya doğudan saldırmasının ardından, Polonya hükûmetinin geri kalanıyla birlikte Romanya'ya çekildi.[3] Romanya'da, yetkililer tarafından Braşov'daki bir otelde gözaltına alındı. Orada Ostatni raport (Nihai Rapor) isminde bir cilt anı kitabı yazdı.

Popüler bir Polonyalı gazeteci olan Melchior Wańkowicz, Beck ile 1939 sonbaharında Romanya'da tutuklu olduğu sırada tanıştı. Görüşmeyi şöyle anlattı:[19]

Beck, Brașov'da kendisi ve maiyetinin bir katını işgal ettiği lüks bir otelin altın kafesine kilitlendi. Sıkı bir şekilde korunuyordu: ne zaman dışarı çıksa, Müttefik, Alman ve Rumen ajan orduları onu takip ediyordu (...) Onunla öğleden sonra 5'te buluştum ve sohbetimiz, bir yemek molası ile neredeyse sabah ikiye kadar devam etti. Beck, görevinin son ayında elde edilen başarıları vurguladı: İngiltere ile bir askeri anlaşma, Macarların Alman birliklerinin topraklarından geçmesine izin vermemesi, Romanya hükümeti tarafından verilen "droit de residence" ve "droit de passion". Beck, sağlam bir koalisyona ve Çekler dışarıda kalırken bizim müzakere masasında ortak olarak oturacağımıza inanıyor. Lloyd George'un Polonya'nın gerici bir ülke olarak yardımı hak etmediğini belirtmesi umurunda değil. Lord Halifax'ın Curzon Hattı'nı yeniden yaratmak istemesi onu rahatsız etmiyor. Bunun yerine, İngiliz kralı radyoda konuşma yaptığında sadece İngiliz, Fransız ve Polonya marşlarının çalındığına dikkat çekiyor (...) Bu tür bir hüsnükuruntuya tahammül edemediğim için, kendisine Almancayı hiç ciddi olarak düşünüp düşünmediğini soruyorum. saldırı. Hitler'le birkaç kez görüştüğünü, Hitler'in tartışmalardan geri çekildiğini, kendisiyle kolayca farklı şeyler konuşulabileceğini, von Ribbentrop'tan etkilendiğini söyleyip duruyor.

Beck, tüberküloza yakalandıktan sonra 5 Haziran 1944'te Romanya'nın Singureni kentinde[20] öldü Beck, 2011'deki ölümüne[1] Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Polonya toplumunda aktif olan oğlu Andrzej Beck tarafından hayatta kaldı.[21]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c d e Watt 1998.
  2. ^ a b c Overy 1999.
  3. ^ a b Stanislaw Mackiewicz, Colonel Beck and his policy, Eyre and Spottiswoode, 1944, p. 7.
  4. ^ a b c Peter Stachura, Poland, 1918-1945, p. 116.
  5. ^ Norman Davies, God's Playground Volume II, Oxford University Press, 1986, p. 430.
  6. ^ David G. Williamson (2011). Poland Betrayed: The Nazi-Soviet Invasions of 1939. Stackpole Books. ss. 21-23. ISBN 9780811708289. 
  7. ^ Overy 1999, s. 10.
  8. ^ I. Lukes and E. Goldstein, eds., The Munich Crisis, 1938 (Frank 2006), pp. 49–50.
  9. ^ Tadeusz Piotrowski, Poland's Holocaust, McFarland, 1998, 0-7864-0371-3, p. 4.
  10. ^ Peter Stachura, Poland, 1918-1945, 0-415-34358-5, p. 97.
  11. ^ Count Edward Raczynski, In Allied London, Weidenfeld and Nicolson, 1962, p. 2.
  12. ^ a b Roberts 1953.
  13. ^ a b Tighe 1990.
  14. ^ a b Steiner 2011.
  15. ^ Jozef Garlinski, Poland in the Second World War, p. 6.
  16. ^ see Roman Kuźniar (2009) Poland's Foreign Policy After 1989 p. 19 31 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  17. ^ Mission To Moscow. 10. Londra: Victor Gollancz Limited. 1945. ss. 292-293. 
  18. ^ Donald Cameron Watt, How War Came: The Immediate Origins of the Second World War, 1938–1939 (1989), p. 466.
  19. ^ Melchior Wańkowicz, Po klęsce. Prószyński i Spółka, Warszawa 2009, p. 612.
  20. ^ Biskupski 2000.
  21. ^ "Celebrating The 60th Anniversary of the Institute at the Polish Consulate in New York". Józef Piłsudski Institute of America. 12 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2008. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Józef_Beck&oldid=33905762" sayfasından alınmıştır