Isaac de Camondo

Kont Isaac de Camondo (3 Temmuz 1851, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu - 7 Nisan 1911, Paris, Fransa) Kamondo Ailesinden Osmanlı-Fransız bankacı, diplomat, besteci, koleksiyoncu ve hayırsever.

Yaşamı

Ünlü ve zengin Yahudi bankacı Kont Abraham Behor Kamondo (1829-1889) ve Regina Baruh’un (1822-1905) oğlu olan Kont Isaac de Camondo, geçmişi engizisyon öncesi İspanya'ya ve sonra Venedik, İtalya’ya ve daha sonra da İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu’a dayanan Sefarad Yahudi Kamondo Ailesi’nin ferdiydi. Büyük büyükbabası Abraham Salomon Kamondo, İtalyan hayır kuruluşlarına büyük miktarda bağışlarda ve özellikle de İtalya’da demiryollarının kuruluşu ve genişletilmesi için büyük finansmanda bulunduğu için, bunun şerefine, Sardinya ve ilk İtalya kralı II. Victor Emmanuel, kendisine ve ailesine ebediyen taşımak üzere kont unvanı verdi.

1851 yılında İstanbul'da doğan Isaac de Camondo çocukluğunu orada geçirdi ve eğitimine de orada başladı ve Türkçenin yanında Fransızca öğrendi. Ablası Clarisse de Camondo (1848-1917) Fransa yüksek sosyetesinin önde gelen mensuplarından biri oldu. İki çocuktan tek oğul olarak, Isaac de Camondo’nun aile şirketinin halefi oldu. Osmanlı İmparatorluğu'ndaki en büyük bankalardan birine sahip olan ve merkezi de İstanbul’da bulunan banka işlerini babası Kont Abraham Behor Kamondo ve amcası Kont Nissim Kamondo (1830-1889) Paris'e taşıyıp geliştirmeye karar verdiler. Isaac de Camondo, 1869 yılında 18 yaşındayken ailesiyle birlikte İstanbul'dan Paris'e taşındı ve orta öğrenimini tamamlayıp bakaloryasını elde ettikten sonra babasının ve atalarının yolundan gidip bankacı oldu. Profesyonel bankacılık kariyerine resmen 1874 yılında girdi ve "Isaac Camondo & Cie" adlı aile banka şirketinde çalışmaya başladı. Paris'e taşındıktan sonra, doğup büyüdüğü İstanbul'u 1882 yılında iş gezisi için sadece son bir kere ziyaret etmesine rağmen, Osmanlı mali piyasası ile mükemmel bağlantıları vardı ve oraya yatırım yapmaya devam edip İstanbul'un altyapısının modernizasyonu sağladı. Bundan dolayı, Osmanlı İmparatorluğu Kont Isaac de Camondo'yu 1872 yılında Kılıçlı Mecidi Nişanı ve 1882 yılında 2. Derecede Kılıçlı Mecidi Nişanı ile onurlandırdı ve onu 1891 yılından 1895 yılına kadar Paris başşehbenderi (başkonsolos) olarak atadı.

Sanata ve koleksiyonculuğa çok ilgi duyan Isaac de Camondo, Uzak Doğu sanatına, Japon tahta blok resim baskılara, 18. yüzyıl tablolara ve empresyonist tablolara özellikle ilgi duydu. Öldüğünde aralarında Paul Cezanne, Henri de Toulouse-Lautrec, Alfred Sisley, Claude Monet, Édouard Manet ve Edgar Degas'nın eserlerinin de bulunduğu empresiyonist tablo koleksiyonunu, 50 yıl boyunca kendi adını taşıyan bir salonda sergilemesi şartıyla Louvre Müzesi'ne bağışladı. 1911 yılında öldüğünde koleksiyon müzeye taşındı ve sergilenmeye başlandı ve bu serginin süresi 50 yılı aşınca, empresiyonist tablo koleksiyonu, ağırlıklı olarak empresyonist sanat eserleri için kurulan Orsay Müzesine taşındı ve Uzak Doğu sanatı koleksiyonu ise Uzak Doğu sanat eserleri için kurulan Guimet Müzesine taşındı.^[1]

Empresyonist tablo koleksiyonu, altmış iki tablo içerir ve bunlar arasında en ünlü eserler, Édouard Manet'nin Joueur de fifre, Paul Cezanne'nın Les Joueurs de cartes ve La Maison du pendu, Edgar Degas'nın La Classe de danse, Le Champ de courses, L'Absinthe ve Les Repasseuses ve Alfred Sisley'nin Inondation à Port Marly tablolarıdır.

Önemli bir sanatsever ve hayırsever olarak kültür ve sanata çok büyük katkıları oldu ve birçok kültürel kurumun başkanı veya yöneticisiydi. Paris'in ve Fransa'nın en önemli kültürel kurumlarından ikisi olan Théâtre des Champs-Elysées'nin (Champs-Élysées Operası ve Konser Salonu) sponsorlarından ve kurucularından idi ve Paris Garnier Operasını ve sanatçılarını maddi ve manevi olarak desteklemek için "Société des Artistes et des Amis de l'Opéra"yı kurdu. Ayrıca Isaac de Camondo kendi çapında yetenekli bir besteciydi ve senfonik eserler ve "Le Clown" (Palyaço) adlı bir opera eseri besteledi ve eserleri sahnelendi.

Hiç evlenmemiş olan Isaac de Camondo, Lucie Bertrand (1866-?) adlı opera sanatçısından iki gayrimeşru oğulları oldu ama onları kabul etmedi: Yazar Jean Bertrand (1902-1980) ve tiyatro sanatçısı Paul Bertrand (1903-1978).

Diğer aile üyelerinin aksine Isaac de Camondo asla yaşadığı evleri inşaat ettirmedi ve hayatının sonuna doğru Paris kenti içinde oldukça sık taşındığı için, onları hazır bir halde kiraladı veya satın aldı. Örneğin bu yüzden Melun yakınlarındaki av turları için 1885-1894 yılları arası kiraladığı Château de Sainte Assise'de, sadece av mevsimi sırasında kısa süreliğine yaşamıştı. Paris'e geldiği 1869 yılından 1893 yılına kadar ailesiyle birlikte aile köşkünde yaşadı ve bu köşk aynı yıl satıldığında, ilk defa orta yaşa geldiğinde kendi başına yaşamaya başladı. O yıl, Rue Gluck'de üç tane birleştirilimiş apartman dairesinden oluşan genişletilmiş daireye taşındı. Ve en son olarak Isaac de Camondo 1907 yılında, 1911 yılında ölümüne kadar yaşadığı Avenue des Champs-Élysées'deki 82 numaralı apartmanındaki, yaşamı boyunca topladığı sanat eserleri koleksiyonlarını sergilediği, çok geniş bir daireye taşındı.

Ödülleri

Kılıçlı Mecidi Nişanı (1872), (Osmanlı İmparatorluğu)
Ordine della Corona d'Italia Nişanı (1880), (İtalya Krallığı)
2. Derecede Kılıçlı Mecidi Nişanı (1882), (Osmanlı İmparatorluğu)
Orden Takova Nişanı (1883), (Sırbistan Krallığı)
Ordem de Cristo Nişanı (1885), (Portekiz Krallığı)
Ordine dei Santi Maurizio e Lazzaro Nişanı (1891), (İtalya Krallığı)
Légion d'honneur Nişanı (1908), (Fransa)

Kaynakça

Gaston Migeon: Le comte Isaac de Camondo. Lahure, Paris 1913.
Gaston Migeon: La collection Isaac de Camondo au Musée du Louvre. Librairie Van Oest, Paris 1914.
Gaston Migeon, Carle Dreyfus: Meubles et objets d'art de la Collection Camondo. Albert Lévy, Paris 1921.
Paul Vitry: Catalogue de la Collection Isaac de Camondo. Musées Nationaux, Paris 1922.
Frédérique Patureau: Le Palais Garnier dans la société parisienne: 1875-1914. Pierre Mardaga éditeur, Liège 1991, ISBN 2-87009-402-7.
Marie-Noël de Gary: The Camondo legacy : The passions of a Paris collector. Thames & Hudson, London 2008, ISBN

0-500-51410-0.

Anne Hélène Hoog: La Splendeur des Camondo, de Constantinople à Paris (1806–1945). Skira-Flammarion, Paris 2009, ISBN 978-2-0812-2893-1.

Kaynakça

^ Les donateurs du Louvre, RMN, 1989.

Dış bağlantılar

Généalogie de la famille Camondo (Kamondo aile ağacı) - Les Arts Décoratifs 11 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca)
Généalogie de la famille Camondo (Kamondo aile ağacı) - Genami 5 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca)
Musée Nissim de Camondo - Paris (Fransızca) ve (İngilizce)
Exposition La splendeur des Camondo 26 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca)

[1] Les donateurs du Louvre, RMN, 1989.

[1]