Helotermin
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Aralık 2023) |
Helotermin (veya HLTx), Meksika boncuklu kertenkelesi Heloderma horridum horridumʼun zehrinden elde edilen bir toksindir. Helotermin, ryanodin reseptörlerini, kalsiyum ve potasyum kanallarını inhibe eder. Helotermin uyuşukluğa, arka bacaklarda kısmî felce ve vücut sıcaklığının düşmesine neden olabilir. Toksin heloterminin adı, kaynağı olan Heloderma kertenkelesinden ve bunun farelerdeki etkilerinden biri olan hipotermiyi tetiklemesinden türetilmiştir.[1]
Kaynağı[değiştir | kaynağı değiştir]
Helotermin, boncuklu kertenkelenin dört alt türünden biri olan Meksika boncuklu kertenkele Heloderma horridum horridumʼun zehirinde (tükürük salgısı) bulunan bir toksindir. Meksika boncuklu kertenkelesinin zehri, heloterminin yanı sıra en az üç toksin ve birkaç enzim daha içeriyor.[1]
Toksisite[değiştir | kaynağı değiştir]
HLTx'in ana etkisi hipoterminin tetiklenmesi gibi görünmektedir. Diğer etkiler uyuşukluk, bağırsaklarda şişme/ishal ve arka bacaklarda felçtir. Zehirlenmiş hayvanların vücutlarının sırt kısımlarına dokunulduğunda ara sıra tonik kasılmalar meydana gelebilir.[2]
Kimyası[değiştir | kaynağı değiştir]
HLTx peptidi, tek bir polipeptit zincirinde 242 amino asitten oluşur. Sekiz disülfür köprüsü ile bağlanmıştır ve molekül ağırlığı 25,5 kDa'dır. İzo-elektrik noktası 6,8'dir ve N-terminal amino asit dizisi şöyledir: Glu-Ala-Ser-Pro-Lys-Leu-Pro-Gly-Leu-Met-Thr-Ser-Asn-Pro-Asp-Gln-Gln-Thr- Glu-Ile.[1]
HLTx, bilinen sodyum, potasyum veya kalsiyum kanalına özgü toksinlerin hiçbiriyle yapısal benzerlik göstermez.[3]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c J. Mochca-Morales, B.M. Martin, L.D. Possani, 1990, Isolation and characterization of helothermine, a novel toxin from Heloderma horridum horridum (Mexican beaded lizard) venom, Toxicon, 28 (3), 299-309
- ^ M.Nobile et al, 1994, the toxin HLTx affects potassium currents in newborn rat cerebellar granule cells, J. Membrane Biology, 139: 49-55
- ^ M.E. Adams and G. Swanson, 1994, Neurotoxins, Trends in Neurosciences, 17:1s-28s