Halşka Huleviçivna

Halşka Hulevyçivna
Halşka Hulevyçivna
Doğum	Галшка Гулевичівна;

Elizaveta (ayrıca Halşka, Polonyada Halszka'dan Gelzhbeta, Halżbieta) Vasilievna Gulevich veya Galşka Guleviçevna olarak bilinir (yaklaşık d. 1575 veya 1577 - ö.1642, Lutsk, Volyn). eski Ukraynalı seçkin aile Gulevich ailesinin kurucusudur. Hayırseverliği yanında Kiev Kardeş Epifani'nin ve Manastır ve Kiev-Mohyla Akademisi'ndeki kurucu ve öncü rolleri ile bilinir.^[1] Lutsk kardeşliğine para mirasını bırakmıştır. Maneviyatın ve aydınlanmanın gelişimini önemsiyordu. Bir Ortodoks azizidir.

Biyografi

1615'ten önce

Ataları Volhynia'da ve İngiliz Milletler Topluluğu'nun diğer topraklarında çeşitli görevlerde bulunan, 15. yüzyıldan beri tanınan seçkin aile Guleviç'lerden geliyordu. Bu aile kilisenin yüksek mevkilerine ulaştı ve geniş yerleşim alanlarına sahip oldu. Muhtemelen Galiçya kökenlidirler.

Galşka Guleviçevna'nın büyükbabası Fyodor (Theodosius) Guleviç, Lutsk ve Ostroh'un Volhynian Ortodoks Piskoposuydu ve beş oğlu vardı. Galşka'nın babası Vasily Guleviç-Zateursky Volyn birliği üyesiydi. Galşka hariç üç karısından oğulları Andrei, Mihail, Vasily ve Benedict ile kızları Maria ve Anna vardı. Galşka muhtemelen 1570'lerde Volhynia'daki Zaturtsy köyünde doğdu.

1594'te Galşka, Berestey'in Zemstvo yargıcı (1580-1588) ve bir kale muhafızı (1588-1593) olan Ipatiy Potey'in oğlu Kryshtof Potey ile evlendi. Kocasının erken ölümünden sonra Galşka Guleviçevna kızı Ekaterina'yı büyüttü. 1615'te onu Nikolai Mlechka adlı bir Orşalı ile evlendirdi.

1601/1602'de Mozyr Mareşali Stefan Lozka ile ikinci kez evlendi. O sırada Galşka yaklaşık 30 yaşındaydı; Stefan 60 yaşındaydı. Çiftin Mikhail adında bir oğlu vardı ve Kiev'de belediye binasından çok da uzak olmayan Podil'de bir aile mülkünde yaşıyordu.^[2]

Bağış

16. yüzyılın sonu ve 17. yüzyılın başında Ukrayna topraklarında matbaalar ve okullar ortaya çıktı. Onları desteklemek için Galşka'nın da desteklediği hayır kurumları oluşturuldu.

14 Ekim 1615'te Kiev şehir kitaplığı oluşumu için bir bağış düzenledi. Sonrasında bağış yasal olarak yürürlüğe girdi. Bağışta, yeni bir manastır, bir hastane ve her sınıftan çocuklar için bir okul kurulması için Kiev'de araziler ve evi vardı. Bağış şunları kaydetti:

Ben, Mozyr Mareşali Ekselansları Bay Stefan Lozka'nın eşi Galshka Gulevichevna, Ekselanslarının tümünün rızasıyla, bedenen ve ruhen sağlıklı olarak, bu gönüllü mektubumla açıkça ifade ediyorum ki, sürekli olarak eski kutsal Ortodoks Kilisesi'nde yaşamak için ve onun verdiği şevkle, kardeşlerime yani Rus halkına olan sevgim ve samimiyetimden ve eski zamanlardan beri onun ruhunu kurtarmak için Tanrı Kilisesi'ne iyilik yapmayı amaçladım <. . . >

Bağış senedi Kontraktova Meydanı'ndan çok uzak olmayan yerdeki mülkün sınırlarını gösteriyordu. Senedinde Galşka amacını şu şekilde belirtmiştir:

Bütün bunlar - Büyük Basil'in emrine göre birlikte yaşayan Stavropegic manastırı içindir. Ayrıca hem üst sınıf hem de burjuva çocuklar için bir okul ve <...> eğitime hizmet edecek herhangi bir hayır içindir.

Galshka Gulevichevna'nın bağışı sayesinde Kiev Kardeşliği'ni kuranlar bir manastır ve bir okul inşa etmek için Aşağı Kiev'de bir mülk aldılar. Manastırın gelişimi, Ukrayna topraklarında bir dizi manastırın kurucusu olan Mağaralar keşişi, Galşka'nın bağışında adı geçen Isaiah Kopinsky tarafından gerçekleştirildi. Galşka Guleviçevna, mülkünü bağışlayarak, Petro Mohyla'nın reformundan sonra Ukrayna eğitim ve kültür tarihinde önemli bir rol oynayan Kiev kardeş okulunun öncülüğünü de yapmış oldu.

Bağış belgesinin orijinali tarihçiler tarafından bilinmiyor ve Galshchina'nın 17. yüzyıla ait bağış kayıtlarının kopyaları da bulunamadı. En eski belge, Merkezi Devlet Tarih Arşivi'nde saklanan, 18. yüzyılın ikinci yarısına ait Kiev-Bratsky Manastırı fotokopi makinesinin el yazısıyla yazılmış bir kopyasıdır. 1774'te Kiev Metropoliti Gabriel, onu Kiev-Mohyla Akademisi'nde tutulan diğer belgelerin kopyalarıyla birlikte Kutsal Sinod'a teslim etti. Bu nüshalardan, Kiev Yöneticisi Eugene, 20. yüzyılın başına kadar Kiev İlahiyat Akademisi kütüphanesinde saklanan bir koleksiyon derledi. Bağış listesi ilk olarak 1846'da yayınlandı. Daha sonra tarihçiler tarafından defalarca yeniden basıldı ve analiz edildi.

Araştırmacı Maxim Yaremenko, 18. yüzyılın ortalarında akademinin temelinin onunla değil, Metropolitan Petro Mohyla ve Hetman Petro Sahaydachny ile ilişkilendirildiğini belirtti. Galşka ilk olarak 1760'ların ortalarında, akademi profesörlerinin Kazak üst düzey seçkinlerinin akademide radikal bir reform yaparak onu bir üniversiteye dönüştürme arzusu ile karşılaştığında hatırlandı. Kazaklar, dini yargı yetkisi altındaki bir kurumun işlerine müdahalelerini Sagaidachny tarafından kurulmuş olmasıyla açıkladılar. Bu durum daha derin bir araştırmayı gerektirdi. Bunun sonuçlarından biri okulun kurucusu olarak Kiev Akademisi tarihinde Galşka figürünün ortaya çıkmasıydı. Bağışın tarihi, akademinin hetman tarafından kurulmadığını, kurucularının Kazaklar değil, asil bir hanımefendi olduğunu kanıtlamaya yardımcı oldu. Yaremenko ayrıca orijinal bağış senedinin ortaya çıktığına dair hiçbir kanıt olmadığına dikkat çekti.^[3]

Lutsk'a dönüş

1618'de ikinci kocasının ölümünden sonra Galşka Guleviçevna oğlu ile kaldı. Tüm mülkleri oğluna bırakan Galşka Guleviçivna, hayatının son yıllarını geçirdiği Lutsk'a döndü. Galşka'nın yasal ve toprak işleri, mülkleri ve oğlu Michael'ın Katolikliğe dönmesi ile ilgili belgeler korunmuştur. Halşka Guleviçevna, Lutsk Haç Kardeşliğinin Yüceltilmesi çalışmalarına aktif olarak katıldı. 1641'de ölümünden kısa bir süre önce, neredeyse tüm varlıklarını bu kuruluşa bıraktığı bir vasiyetname düzenledi.

Galşka Gulyeviçevna 1642'de öldü. Lutsk kardeş Kutsal Haç Kilisesi'nin bodrumuna gömüldü.

Galşka'nın Kiev'deki evi

Araştırmacı Zoya Khizhnyak'a göre, Galşka Guleviçevna tarafından finanse edilen okul doğrudan Galşka'ya ait olan evde olabilir. 2 Hryhoriy Skovoroda Caddesi'nde ev 16. yüzyıl Ukrayna mimarisinin tipik bir örneğidir. Bina tuğla, sıvalı, tonozlu bodrum katı, dikdörtgen planlıdır. Ancak arkeolojik çalışmalar 16.-17. yüzyıllardan daha eski yapı malzemelerini ortaya çıkarmadı. Temeli ve duvarları aynı kırmızı tuğladan yapılmıştır.

Kutsama

22 Kasım 2021'de Galşka Gulyeviçevna bir aziz olarak aziz ilan edildi. Ukrayna Ortodoks Kilisesi'nin Kutsal Meclisi, tarihi Volyn topraklarındaki ve Kiev'deki piskoposluklarda Galşka'ya yerel saygı gösterilmesini kutsadı. 3 Şubat 2022'de Ukrayna Ortodoks Kilisesi, Galşka Guleviçevna'yı Aziz Dürüst Elizabeth Guleviç olarak kutsadı. Kutlama günü 18 Eylül (eski usule göre 5 Eylül) olarak belirlenmiştir.^[4]

Kaynakça

^ "Renaissance of Petro Mohyla University is the Renaissance of Ukrainian culture". Petro Mohyla University. 11 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2023.
^ "HALSHKA HULEVYCHIVNA: FOUNDER OF KYIV-MOHYLA ACADEMY AND PATRON OF ORTHODOX CULTURE". media.zagoriy.foundation. 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2023.
^ "Галшка Гулевичивна-Лозчина*" (Ukraynaca). 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2023.
^ "Галшка Гулевичівна – волинська меценатка і ...свята!" (Ukraynaca). 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2023.

[1] "Renaissance of Petro Mohyla University is the Renaissance of Ukrainian culture". Petro Mohyla University. 11 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2023.

[2] "HALSHKA HULEVYCHIVNA: FOUNDER OF KYIV-MOHYLA ACADEMY AND PATRON OF ORTHODOX CULTURE". media.zagoriy.foundation. 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2023.

[3] "Галшка Гулевичивна-Лозчина*" (Ukraynaca). 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2023.

[4] "Галшка Гулевичівна – волинська меценатка і ...свята!" (Ukraynaca). 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]