Hınıs fasulyesi
Hınıs Fasulyesi veya Hınıs şeker fasulyesi, Hınıs ilçesine özgü bir fasulye türüdür. 2016 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret olarak tescillenmiştir.
Erzurum ilinin Hınıs ilçesi ve civar köylerinde yetişen Hınıs şeker fasulyesi yuvarlak veya oval şekilli beyaz renkli üründür. Ayrıca Hınıs fasulyesinin meyvesi olan baklalar çeşide göre uzun ve dolgundur. Çeşide göre baklalar içerisinde 4-10 arasında değişen tohum bulunur. Nadiren tek tohumlu küçük baklalara da rastlanır. Protein oranı yüzde 23,4-25,1 aralığındadır.[1]
Hınıs fasulyesi lezzet ve aromasıyla dünya çapında bilinmektedir.[2] Özellikle kuru fasulye yemeği yapımında tercih edilmektedir.
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hınıs ilçesine özgü tarla bitkilerinden oluşu,
- Lezzet ve aromasının çok iyi oluşu,
- Pişirme süresinin kısalığı,
- Pişirilince kabuk atmaması,
- Tüketildiğinde mide şişkinliği ve hazımsızlık yapmaması,
- Gaz oranının yok denecek kadar az oluşu.[3]
Fiziksel Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Bitki rengi ve tipi : Yeşil, sarılıcı
Bakla rengi : Yeşil
Tane şekli : Yuvarlak-oval
Ekim normu : 12–16 kg/da
Bitki boyu (cm) : 98.0
Tane sayısı (adet) : 32.2
İlk bakla yüksekliği (cm) : 16.5
Tane verimi (kg/da) : 200-250 [4]
Fizikokimyasal Özellikleri[4]
[değiştir | kaynağı değiştir]| Özellikler | Değer |
|---|---|
| Kuru hacim (ml) : | 139-140 |
| Yaş hacim (ml) : | 236-240 |
| Pişme süresi (dak) : | 40-46 |
| Protein (%) : | 23.4-25.1 |
| Şişme kapasitesi (ml/tane) : | 0.47-0.50 |
Fasulye yetiştiriciliği yapılan Hınıs ilçesinin toprakları killi-tınlı yapıda ve pH'sı 7 civarındadır. Rakımı 1720 m, yıllık yağış miktarı 452,8 mm'dir. Bölgede çok sert bir kara iklimi hüküm sürer. Hava sıcaklığı ortalama 15 °C, hava nispi nemi ortalama %61'dir.
Hınıs fasulyesi, 555 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname gereği tescilli coğrafi işaret başvurusu kabul edilmiş olup; belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibarıyla kökenin bulunduğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren işaret tescilini almıştır.[5]
Hınıs fasulyesinin üretim ve pazarlamasına yönelik denetimler, Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünün koordinasyonunda Hınıs İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ve Hınıs Ziraat Odası tarafından yapılmaktadır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Türk Patent ve Marka Kurumu, Hınıs Fasulyesi" (PDF). 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Aralık 2016.
- ^ "Hınıs Fasulyesi için büyük tanıtım". 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2016.
- ^ "Hınıs Şeker Fasulyesinin üstün özellikleri..." 12 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2016.
- ^ a b "Hınıs Fasulyesi Coğrafi İşaret Tescili" (PDF). 31 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2017.
- ^ "Resmi Gazete'de yayınlanan Hınıs Fasulyesi Tescil İlanı" (PDF). 31 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2017.