İçeriğe atla

Gri uzaylı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Gri uzaylı
Arketipsel bir gri uzaylı çizimi
GrupDünya dışı yaşam olarak gruplanmıştır.
FolklorUfoloji
Diğer ad(lar)ıZeta Reticulian, Roswell Grey, Roswell Alien, Griler
BölgeDünya geneli
Detaylarİnsansı, küçük gövdeli, gri tenli, iri başlı ve gözlü, burun ve dudakları küçük.

Zeta Reticulans, Roswell Grileri veya Griler olarak da adlandırılan gri uzaylılar, dünya dışı yaşam oldukları iddia edilen sözde varlıklardır. Sık sık yakın temas ve uzaylılar tarafından kaçırılma iddialarına konu olurlar. Bu tür iddiaların ayrıntıları çok çeşitlidir, ancak tipik olarak Griler, pürüzsüz, gri renkli cilde sahip küçük vücutları, iri, tüysüz kafaları ve büyük, siyah gözleriyle insana benzeyen varlıklar olarak tanımlanırlar. 1961'de New Hampshire'da gerçekleştiği iddia edilen Betty ve Barney Hill'in kaçırılma iddiası gri uzaylıları popüler hale getirmiştir.[1][2] Öncül figürler bilimkurguda tanımlanmış ve benzer tanımlar 1948 Aztec UFO Aldatmacası'nın ilk anlatımlarında ve 1947 Roswell UFO olayının sonraki anlatımlarında yer almıştır.

Gri uzaylı, insan olmayan zeki bir yaratığın ve genel olarak dünya dışı yaşamın arketipik bir imgesi ve uzay araştırmaları çağında popüler kültürün ikonik bir mecazı olarak ortaya çıkmıştır.

Tanımlama

[değiştir | kaynağı değiştir]

Görünüş

[değiştir | kaynağı değiştir]

Griler tipik olarak burun, kulak veya cinsel organlar gibi insan vücudunun dış kısımlarının küçültülmüş biçimlerine sahip olan veya bunlardan tamamen yoksun gri tenli, bodur insanımsı varlıklar olarak tasvir edilirler. Vücutları genellikle uzun, küçük bir göğse sahip ve kas yapısı ile görünür iskelet yapısından yoksun olarak tasvir edilir. Bacaklarının daha kısa olduğu ve insandan orantısal olarak farklı uzuvlara ve insanlardan farklı eklemlere sahip oldukları şeklinde tasvir edilirler.[3]

Griler, vücutlarına oranla alışılmadık büyüklükte kafalara sahip, vücutlarında kıl bulunmayan, dış kulakları ya da burunları belirgin olmayan, bazen kulak, burun deliği ve ağız için küçük açıklıklar ya da deliklere sahip şekilde tasvir edilirler. Griler çizimlerde neredeyse her zaman çok büyük, opak, siyah gözlerle resmedilir. Ortalama yetişkin insanlardan daha kısa boya sahip oldukları sıklıkla belirtilir.[4]

Zeta Reticuli ile İlişkilendirme

[değiştir | kaynağı değiştir]

Griler ve Zeta Reticuli arasındaki ilişki 1969 yılında Marjorie Fish adlı bir öğretmenin Betty Hill tarafından çizilen bir haritayı yorumlaması üzerine ortaya çıkmıştır.[5] Betty Hill hipnoz esnasında kendisine uzaylıların yaşam alanlarını ve yakınlarındaki yıldızları içeren bir harita gösterildiğini iddia etmiştir.[6] Bunu öğrenen Fish, Hill'in çiziminden bir model çıkarmaya çalışmış ve sonunda uzaylıların yaşam alanı olarak işaretlenen yıldızların bir ikili yıldız sistemi olan Zeta Reticuli olduğunu belirlemiştir.[5]

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Köken

[değiştir | kaynağı değiştir]
Crowley'nin temas halinde olduğuna inandığı "Lam" adlı varlığın çizimi.
Crowley'nin temas halinde olduğuna inandığı "Lam" adlı varlığın çizimi.

Gri uzaylının kökenlerinin 19. yüzyılın sonlarına kadar dayandığı düşünülmektedir. 1891 yılında Kenneth Folingsby tarafından yayımlanan Meda: A Tale of the Future adlı romanda anlatıcı balon şeklinde kafaları olan küçük, gri tenli uzaylılarla karşılaşmıştır. 1893 yılında H. G. Wells, The Man of the Year Million adlı makalesinde insanlığın gelecekteki görünümünü tasvir etmiş ve insanları ağzı, burnu veya saçı olmayan ve büyük kafalı canlılar olarak tanımlamıştır. Wells ayrıca 1895 yılında Zaman Makinesi adlı romanında insanlığın ardıl türü olan Eloi'leri benzer ifadelerle tasvir etmiştir.[7]

1917 dolaylarında okültist Aleister Crowley, görünüş olarak modern bir Griye benzeyen Lam adında bir "doğaüstü varlık" ile yaptığı görüşmeyi anlatmıştır. Crowley bu varlıkla "Amalantrah Çalışmaları" adını verdiği ve insanların uzaydan ve boyutlar ötesinden varlıklarla temasa geçmesini sağladığını düşündüğü bir süreç aracılığıyla iletişime geçtiğine inanıyordu. Çoğu geriye dönük biçimde Lam'ı daha sonraki Gri karşılaşmalarıyla ilişkilendiren diğer okültistler ve ufologlar, o zamandan beri Lam'dan kendi gelişlerini anlatmışlardır; bunlardan biri varlığı "soğuk, bilgisayar benzeri bir zeka" ve insan idrakinin tamamen ötesinde şeklinde tanımlamıştır.[8]

1933 yılında İsveçli yazar Gustav Sandgren, Gabriel Linde takma adıyla Den okända faran (The Unknown Danger) adlı bir bilimkurgu romanı yayınladı. Romanda yumuşak gri kumaştan yapılmış giysiler giyen, kısa boylu, büyük kel kafalı ve iri, koyu renkli, pırıl pırıl gözleri olan bir uzaylı ırkını tasvir etti. Özellikle genç okuyucuları hedefleyen romanda, hayal edilen uzaylılara ait illüstrasyonlar da yer alıyordu. Bu tasvir, popüler gri uzaylı imgesinin dayandığı şablon haline gelecekti.[7]

Betty ve Barney Hill'in kaçırılması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu kavram 1965 yılında Betty ve Barney Hill'in kaçırılmasıyla ilgili gazete haberlerinin bu olayı meşhur etmesine kadar niş bir kavram olarak kaldı.[6] Sözde kaçırılanlar, Betty ve Barney Hill, 1961 yılında grimsi derili insansı uzaylı varlıkların kendilerini kaçırdığını ve kendilerini bir uçan daireye götürdüklerini iddia etmişlerdir.[6][9][10]

Martin Kottmeyer 1990 tarihli "Entirely Unpredisposed" adlı makalesinde Barney'nin hipnoz sırasında ortaya çıkan anılarının Barney'nin ilk hipnotik seansından 12 gün önce yayınlanan The Outer Limits adlı bilimkurgu televizyon dizisinin "The Bellero Shield" bölümünden etkilenmiş olabileceğini öne sürmüştür. Söz konusu bölümde, "Tüm evrenlerde, evrenlerin ötesindeki tüm birliklerde, gözleri olan herkesin konuşan gözleri vardır" diyen iri gözlü dünya dışı bir varlık bulunuyordu.[11]

Carl Sagan, 1997 yılında yayınlanan The Demon Haunted World: Science as a Candle in the Dark adlı kitabında 1953 yapımı Invaders from Mars adlı filmin hipnoz anılarının arkasındaki bir başka potansiyel ilham kaynağı olabileceğini söyleyerek Kottmeyer'in kuşkularını desteklemiştir.[6]

Folklora yayılması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Betty ve Barney Hill'in temaslarından sonra Griler, ufoloji ve diğer dünya dışı varlıklarla ilgili folklorun ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Bu durum özellikle Amerika Birleşik Devletleri için oldukça yaygındı. Gazeteci C. D. B. Bryan'a göre, Amerika Birleşik Devletleri'nde rapor edilen uzaylı temaslarının %73'ü Gri uzaylılarla ilgiliydi ve bu oran diğer ülkelere kıyasla oldukça yüksekti. 1980'lerin başında Griler, 1947'de Roswell, New Mexico'ya bir uçan dairenin düştüğü yönündeki iddialarla ilişkilendirilmişti. Çok sayıda yayında, ABD ordusunun alışılmadık boyutlarda, kel ve çocuk boyutlarında bir dizi varlıkla ilgilendiklerini gördüklerini iddia eden kişilerin ifadelerine yer verilmişti. Olay sırasında ve sonrasında bu kişiler, varlıkların büyük kafaları ve çekik gözleri olduğunu, ancak ayırt edilebilen diğer yüz hatlarının yetersiz olduğunu iddia etmişlerdir.[12] 1987 yılında yazar Whitley Strieber, önceki eserlerinden farklı olarak kurgusal olmayan eserler kategorisinde yer alan ve Griler ve diğer dünya dışı varlıklarla deneyimlediğini iddia ettiği çeşitli yakın temasları anlattığı Communion adlı kitabını yayınladı. Kitap New York Times'ın en çok satanlar listesine girdi ve 1989 yılında New Line Cinema tarafından Christopher Walken'ın Strieber karakterini canlandırdığı bir filme uyarlandı.[13]

1988 yılında Christophe Dechavanne, Fransız bilimkurgu yazarı ve ufolog Jimmy Guieu ile birlikte Fransız televizyonunda haftalık olarak yayınlanan Ciel, mon mardi ! adlı programın canlı yayınında bir söyleşi yaptı. Program Fransa'nın üç ulusal televizyon kanalından biri olan TF1 tarafından yayınlanıyordu. Jimmy Guieu, Majestic 12'den bahsetmenin yanı sıra, ilerleyen zamanlarda Fransızcada les Petits-Gris adıyla daha iyi tanınacak olan "küçük griler" olarak adlandırdığı grubun varlığından da bahsetmiştir.[14]

Guieu daha sonra John Lear ve Milton William Cooper tarafından açıklanan Gri uzaylılar / Majestic-12 komplo teorisini konu edinen "E.B.E." (for "Extraterrestrial Biological Entity"): E.B.E.: Alerte rouge (first part) (1990) ve E.B.E.: L'entité noire d'Andamooka (second part) (1991). yarı belgesel filmlerini yazdı. Griler o zamandan beri çeşitli komplo teorilerine konu olmuştur. Birçok komplo teorisyeni, Grilerin hükûmet tarafından yürütülen dezenformasyon veya inkar kampanyasının bir parçasını temsil ettiğine veya hükûmetin zihin kontrol deneylerinin bir ürünü olduğuna inanmaktadır.[15] 1990'larda popüler kültür de giderek artan bir şekilde Grileri bir dizi askeri-endüstriyel kompleks ve Yeni Dünya Düzeni komplo teorileriyle ilişkilendirmeye başlamıştır.[14] 1995 yılında film yapımcısı Ray Santilli, 1947 yılında Roswell'de gerçekleştiği iddia edilen olay yerinde bulunan "gerçek" bir uzaylı otopsisini gösteren 16 mm'lik 22 makara film elde ettiğini iddia etti.[16][17] Ancak 2006 yılında Santilli filmin orijinal olmadığını, orijinal filmin bozulduğu tespit edildikten sonra oluşturulan bir "rekonstrüksiyon" olduğunu açıkladı. Santilli gerçek bir Gri'nin 1947'de bulunduğunu ve otopsi yapıldığını, halka açıklanan görüntülerin de bu orijinal görüntülerin bir kısmını içerdiğini iddia etti.[18]

Analizler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yakın temas iddiaları ve ufoloji

[değiştir | kaynağı değiştir]

Uzaylılar tarafından kaçırılma iddialarında genellikle Griler yer almaktadır. Uzaylı karşılaşması raporlarının yaklaşık %50'sini Avustralya'da, %73'ünü Amerika Birleşik Devletleri'nde, %48'ini Kıta Avrupası'nda ve yaklaşık %12'sini Birleşik Krallık'ta Griler oluşturmaktadır.[19] Söz konusu raporlar, boyları farklı olan iki ayrı Gri grubu içermektedir.[3] Kaçırılma iddiaları çoğunlukla son derece travmatik olarak tanımlanmakta olup, travma ve stres düzeyi açısından insan tarafından kaçırılmaya ve hatta cinsel saldırıya benzemektedir. Kaçırılma olaylarının duygusal etkisi savaş, cinsel istismar ve diğer travmatik olaylar kadar etkili olabilmektedir.[20] Kaçırılma iddialarında gözler sıklıkla gündeme gelir ve genellikle zihinsel prosedürler uygulanırken bir Gri'nin kaçırılan kişinin gözlerine baktığı iddia edilir.[3] Söz konusu bakışın halüsinojenik durumlara yol açtığı ya da doğrudan farklı duyguları kışkırttığı iddia edilmektedir.[21]

Zekanın psikokültürel dışavurumu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Nörolog Steven Novella, gri uzaylıların en belirgin özelliklerinin modern insanın geleneksel olarak zeka ile ilişkilendirdiği her şeyi temsil ettiğini ve gri uzaylıların insan hayal gücünün bir yan ürünü olduğunu ileri sürmektedir. "Ancak uzaylılar sadece insan gibi görünmekle kalmıyor, psikolojik olarak zeka ile ilişkilendirdiğimiz özellikleriyle insan gibi görünüyorlar."[22]

Anne hipotezi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Skeptic dergisinde yazan Frederick V. Malmstrom, derginin 2005 yılında yayınlanan 11. cilt, 4. sayısında Grilerin erken çocukluk gelişiminin kalıntı anıları olduğu fikrini ortaya atar. Malmstrom, erken çocukluk dönemi duyu ve algısına ilişkin edindiğimiz bilgilere dayanarak bir annenin yüzünü dönüştürmek suretiyle bir Grinin yüzünü yeniden inşa eder. Malmstrom'un çalışması, Grilerin varlığına, birçok insanın bir Gri imgesi sunulduğunda yaşadığı yoğun içgüdüsel tepkiye, regresyon hipnozu ile kurtarılmış bellek terapisinin uzaylılar tarafından kaçırılma deneyimlerine ilişkin anıları "kurtarmadaki" etkisine ve bunların ortak temalarına başka bir alternatif önermektedir.[23]

Evrimsel imkansızlık

[değiştir | kaynağı değiştir]

Biyolog Jack Cohen'e göre, Dünya'dan farklı çevresel ve ekolojik koşullara sahip bir gezegende evrimleştiği düşünülen bir Gri'nin tipik görüntüsü, bir uzaylının temsili olarak inandırıcı olamayacak kadar fizyolojik olarak insana benzemektedir.[24]

Popüler kültürde

[değiştir | kaynağı değiştir]

Gri uzaylı tasvirlerine, 1977 yapımı Üçüncü Türden Yakınlaşmalar filmindeki yardımsever uzaylılar gibi birçok film ve televizyon şovunda yer verilmiştir.[25]

1990'larda, Grilerle ilgili komplo teorilerinin anlatıldığı hikâyeler yaygınlaştı.[16] FOX kanalında ilk kez 1993 yılında yayınlanan The X-Files dizisi bunun en iyi bilinen örneklerinden biriydi. Dizi, Gri benzeri dünya dışı canlıların varlığına dair kanıt bulma arayışını bir dizi UFO komplo teorisi alt olay örgüsüyle birleştirerek ana hikâye örgüsünü oluşturmuştur. Diğer kayda değer örnekler arasında X-COM video oyunu serisi ("Sectoids"), ilk kez 1996'da yayınlanan ve MJ-12 komplosunu genişleten Dark Skies ve 1998'deki "Thor's Chariot" bölümünde İskandinav mitolojisinden karakterler kılığında eski Dünya'yı ziyaret eden yardımsever Grilerin bir ırkı olan Asgard'ı tanıtan Stargate SG-1 bulunmaktadır. 2005'teki ilk gösteriminden bu yana American Dad! adlı animasyon komedi dizisinde düzenli bir karakter olan Roger Smith, hem Roswell UFO olayı hem de 51. Bölge komplo teorileriyle bağlantılı olan Gri benzeri bir uzaylıdır.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
Dipnotlar
  1. ^ Fox 2004.
  2. ^ Lambie 2010.
  3. ^ a b c North Cambridge Press 1994, ss. 86-90.
  4. ^ Smith 2000, s. 110.
  5. ^ a b Dickinson 2021.
  6. ^ a b c d Sagan 1997, s. 102.
  7. ^ a b Levy 2019, ss. 135-137.
  8. ^ Armstrong 2012.
  9. ^ Spraggett 1972, s. 22.
  10. ^ Chatenever 1978, s. 14.
  11. ^ Kottmeyer 1990.
  12. ^ Berlitz 1980.
  13. ^ Kevin 1989.
  14. ^ a b Guieu 1988.
  15. ^ Knight 2003, s. 880.
  16. ^ a b Wingfield 1995.
  17. ^ IMDb'de Gri uzaylı
  18. ^ Eamonn Holmes 2006.
  19. ^ Bryan 1995.
  20. ^ McNally 2004, ss. 493-497.
  21. ^ Pritchard 1994, ss. 64-68.
  22. ^ Novella 2000.
  23. ^ Malmstrom 2005.
  24. ^ Cohen 2002.
  25. ^ Kallen 2011, s. 53.
Kullanılan kaynaklar

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gri_uzaylı&oldid=33832068" sayfasından alınmıştır