Grand Theft Auto (seri)
| Grand Theft Auto | |
|---|---|
 Serinin Grand Theft Auto III'den beri kullanılan logosu | |
| Geliştiriciler | Rockstar North (eski adıyla DMA Design) Rockstar Leeds Rockstar Toronto Rockstar Lincoln |
| Yayımcılar | Rockstar Games Capcom (Japonya, 2001-2008) |
| Tasarımcılar | David Jones[1] Dan Houser Sam Houser Mike Dailly[2] Zachary Clarke |
| Platformlar | Android Dreamcast Game Boy Color Game Boy Advance Fire OS iOS Microsoft Windows MS-DOS Nintendo DS OS X PlayStation PlayStation 2 PlayStation 3 PlayStation 4 PlayStation 5 PlayStation Portable Xbox Xbox 360 Xbox One Xbox Series S Xbox Series X |
| Türler | Aksiyon-macera, serbest dünya, suç |
Grand Theft Auto (Türkçe: Büyük Araba Soygunu), resmi kısaltması ile GTA, oyun programcısı David Jones ve Mike Dailly,[2] Dan ve Sam Houser kardeşler ile oyun tasarımcısı Zachary Clarke tarafından yaratılan video oyunu serisidir. İlk olarak Rockstar North (eski adıyla DMA Design) tarafından Birleşik Krallık’ta geliştirilmiş ve Rockstar Games tarafından yayımlanmıştır. Serinin adı büyük otomobil soygunu anlamına gelen “grand theft auto” teriminden gelmektedir.[3]
Seride geçen hayali mekânlar Amerikan şehirlerinden esinlenilerek tasarlanmıştır. Oyunlar oyuncuların hikâyede ilerleyebilmek için görev yapabildikleri, bununla birlikte aksiyon-macera, sürüş, rol yapma, gizlilik ve yarış elementlerini de içeren serbest dünya üzerine odaklanmıştır. Serinin konusu genellikle Amerikan kültürünün komedi ile eleştirisi olsa da yetişkinlere yönelik doğası ve şiddet teması ile tartışmalara neden olmuştur. Oyunların konusu suç dünyası içerisinde farklı nedenlerle yükselmeye çalışan farklı ana karakterlere odaklıdır. Yan karakterler genellikle ana karaktere ya da onun örgütüne ihanet eden veya ana karakterin ilerlemesini yavaşlatan karakterlerden oluşmaktadır.
Video oyunu geliştiricisi DMA Design günümüzde on oyun ve dört geliştirme paketine sahip olan seriyi geliştirmeye 1997 yılında başlamıştır. Serinin üçüncü oyunu Grand Theft Auto III üç boyutlu grafikleri seriye kazandırmış ve bir dönüm noktası olması sebebiyle ilham kaynağı olduğu gibi serbest dünya aksiyon oyunlarının "Grand Theft Auto benzeri" adlandırılmasına neden olmuştur. Sonraki oyunlar Grand Theft Auto III’nin kurduğu konsepti devam ettirmiştir. Michael Madsen, Ray Liotta, Burt Reynolds, Dennis Hopper, Danny Trejo, Gary Busey, Samuel L. Jackson, Chris Penn, James Woods, Joe Pantoliano, Debi Mazar, Jenna Jameson, Frank Vincent, Robert Loggia, Ricky Gervais, Andy Dick, Debbie Harry, Kyle MacLachlan, Phil Collins ve Peter Fonda[4] gibi sinema ve müzik sanatçıları çeşitli karakterleri seslendirmiş ve Aralık 2012 itibarıyla seri, toplamda 125 milyondan fazla kopya satarak ticari başarı sağlamıştır. Grand Theft Auto serisinin dördüncü döneminde Michael Hollick, Jason Zumwalt ve Scott Hill gibi daha az tanınan aktörlere yer verilmiştir.
Rockstar Games, 11 Kasım 2021 tarihinde ise bünyesinde üç klasik GTA oyunu olan GTA San Andreas, GTA Vice City ve GTA III oyunlarının görsel açıdan iyileştirilmiş "remastered" sürümlerini içeren GTA Trilogy: The Definitive Edition paketini piyasaya sürmüştür.[5]
Genel görüş
[değiştir | kaynağı değiştir]Her oyunu oyuncuları büyük bir şehirde taklitçi ya da suça ortak olmayı ve oyunun verdiği yönergeler aracılığıyla organize suç dünyasında yükselmeye çalışan bir birey olmasını sağlar. Oyuncu yeraltı dünyasındaki önemli kişiler ve büyük idoller (örn: Mafya babası) tarafından hikâyenin ilerleyişine göre çeşitli görevler almaktadır. Adam öldürme ve bazı ağır suçlar olağandır. Taksi kullanma, sokak yarışı yapma, otobüs kullanma ya da helikopter ve uçak kullanmayı öğrenme gibi aktiviteler (aynı zamanda görev olabilen) eklenmiştir.
Grand Theft Auto III ve sonraki oyunlarında daha fazla seslendirme, radyo istasyonu ve Amerikan kültürünü yansıtan müzikler kullanılmıştır.
Kurgu
[değiştir | kaynağı değiştir]Grand Theft Auto serisi gerçek dünyanın kurgulanmış ve farklı zaman dilimlerindeki yerlerinde geçer. Serinin New York'tan esinlenilerek tasarlanan Liberty City, Miami'den esinlenilerek tasarlanan Vice City, Los Angeles'tan esinlenerek tasarlanan Los Santos, San Francisco'dan esinlenerek tasarlanan San Fierro, Las Vegas'tan esinlenerek tasarlanan Las Venturas ve Kaliforniya'dan esinlenilerek tasarlanan birçok şehri, kırsal alanı, dağlık alanı ve kasabayı içinde bulunduran San Andreas eyaletinde geçmektedir. İlk oyundaki San Andreas eyaletinde yalnızca San Francisco'dan esinlenilmiştir. Eklenti paketleriyle oyun şehri Londra üzerine inşa edilmiştir.[6]
Kronolojik sıralama
[değiştir | kaynağı değiştir]Serinin hikâyelerinin geçtiği zaman dilimlerinin kronolojik sıralamasına göre;
- 1961 – Grand Theft Auto: London, 1961
- 1969 – Grand Theft Auto: London, 1969
- 1984 – Grand Theft Auto: Vice City Stories
- 1986 – Grand Theft Auto: Vice City
- 1992 – Grand Theft Auto: San Andreas
- 1997 – Grand Theft Auto
- 1998 – Grand Theft Auto: Liberty City Stories
- 1999 – Grand Theft Auto II
- 2000 – Grand Theft Auto Advance
- 2001 – Grand Theft Auto III
- 2008 – Grand Theft Auto IV
- 2008 – Grand Theft Auto IV: The Lost and Damned
- 2008 – Grand Theft Auto: The Ballad of Gay Tony
- 2009 – Grand Theft Auto: Chinatown Wars
- 2013 – Grand Theft Auto V
- 2025 – Grand Theft Auto VI
Oyunlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Eleştiriler
[değiştir | kaynağı değiştir]Guinness Dünya Rekorları 2008 ve 2009 Gamer's Edition'a göre, şiddeti yüceltme, oyuncuları yozlaştırma ve gerçek hayattaki suçlarla bağlantı kurma suçlamalarını içeren 4.000'den fazla makalenin yayınlandığı tarihteki en tartışmalı video oyunu serisidir
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ David Jones Returns To APB – Edge Magazine 24 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Edge-online.com (12 May 2011). Retrieved on 6 September 2012.
- ^ a b "GTA: "Max Clifford made it all happen" | GamesIndustry International". Gamesindustry.biz. 22 Ekim 2012. 2 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2013.
- ^ "Berita Terkini Tentang Gta - SINDOnews". www.sindonews.com. 25 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2023.
- ^ Orland, Kyle (14 Eylül 2011). "Grand Theft Auto IV Passes 22M Shipped, Franchise Above 114M". Gamasutra. 12 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2011.
- ^ "GTA Trilogy – Definitive Edition ne zaman çıkacak?". 13 Ekim 2021. 16 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2014.
- ^ Rockstar. "Grand Theft Auto III: Your Questions Answered – Part One (Claude, Darkel & Other Characters)". 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2013.
| Oyunlar |
| | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Baş kahramanlar | ||||||||||
| Karakterler | ||||||||||
| Mekânlar | Vice City · San Andreas (Los Santos · Las Venturas · San Fierro) · Londra · Liberty City (Alderney) · GTA V (Los Santos) | |||||||||
| Ses parçaları | ||||||||||
| Diğer | ||||||||||
