İçeriğe atla

Grand Prix Pilotları Birliği

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Grand Prix Sürücüler Birliği
(GPDA)
Kuruluşİlk kuruluş: 11 Mayıs 1961
Kapanma: Şubat 1982
2. kuruluş: 13 Mayıs 1994
LiderAvusturya Alexander Wurz
Formula 1
Sezon özeti
2025 Formula 1 sezonu
İlgili maddeler
Formula 1 tarihi
Formula 1 kuralları
Formula 1 araçları
Formula 1 yarışları
Listeler

Pilotlar
(GP kazananlar •Şampiyonlar •İkinciler)
Markalar
(GP kazananlar •Şampiyonlar •İkinciler)
Sezonlar · Grand Prix'ler · Pistler
Race Promoters' Trophy kazananlar
Puanlama sistemleri
Motorlar · Lastikler · Milli renkler
Sponsorluk renkleri
Yarış bayrakları · Kesintiye uğramış GP'ler
Kişiler · Ölümlü kazalar
Hiçbir yarışa katılamayanlar
Kadın pilotlar
TV yayıncıları

Rekorlar
Sürücüler
(Yarış kazananlar •Pol kazananlar •En hızlı turlar)
Markalar (Yarış kazananlar)
Motorlar · Lastikler · Yarışlar
Organizasyonlar
Fédération Internationale de l'Automobile (FIA)
FIA Dünya Motor Sporları Konseyi
Formula 1 Grubu
Formula 1 Markalar Birliği
Formula 1 Takımlar Birliği
Grand Prix Pilotları Birliği

Grand Prix Sürücüleri Birliği (GPDA) Formula 1 sürücülerinin sendikasıdır. 1961'de kurulan ve 1994'te yeniden kurulan sendika, özellikle F1 takvimindeki güvenli olmayan pistler ve diğer sürücü güvenliği sorunlarına yanıt olarak yıllar boyunca birçok sürücü grevi ve boykotu düzenlemiştir.

Arka plan

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk GPDA

[değiştir | kaynağı değiştir]

GPDA Mayıs 1961'de kuruldu ve üyeler tarafından yapılan bir seçimin ardından ilk Başkanı Stirling Moss oldu. Moss 1963 yılında spordan emekli olduktan sonra yerine Jo Bonnier geçmiştir.[1]

Kuruluşun ilk amacı Uluslararası Otomobil Federasyonu'nun (FIA) Uluslararası Sportif Komisyonu'nda (CSI) temsil edilmek ve hem sürücüler hem de seyirciler için güvenlik standartlarının ve hükümlerinin iyileştirilmesini savunmaktı.[1] GPDA, Circuit de Spa-Francorchamps (1969)[2] ve Nürburgring'de (1970, 1976 sonrası) sürücü boykotları düzenledi.[3][4]

Organizasyon, FISA ile uyumlu takımlardaki sürücülerin (çoğunlukla Ferrari gibi otomobil üreticisi takımlar) FOCA takımlarındaki sürücülerle (çoğunlukla Lotus, McLaren veya Williams gibi özel yarış takımları) çatıştığı FISA-FOCA savaşı sırasında parçalandı.[5] Bir Ferrari sürücüsü olan GPDA başkanı Jody Scheckter, GPDA rolünü çatışmada FISA'nın tarafını tutmak için kullandı ve zemin etkili araçların (FOCA takımları tarafından öncülük edilen) sürücüler için güvensiz olduğunu savundu. [6][7]B unun üzerine aralarında Williams'tan Alan Jones ve Brabham'dan Nelson Piquet'in de bulunduğu birçok FOCA takımı sürücüsü GPDA'dan istifa etti[8] ve Lotus'tan Mario Andretti, FISA başkanı Jean-Marie Balestre'nin artık bu iş için uygun olmadığını açıkça öne sürdü.[9]

Ayrıca GPDA, FISA'nın sürücülerin FIA Süper Lisanslarını ellerinden almak için kendilerine daha geniş bir zemin sağlayan yeni düzenlemeler önermesinin ardından 1982 Güney Afrika Grand Prix'sinde başarılı bir sürücü grevi düzenledi,[10] ancak bu durumda FOCA, FISA'nın pozisyonunu kabul etti.[11] Sürücüler düzenlemeleri reddetti ancak FIA tarafından para cezasına ve yaptırıma çarptırıldı. Grevin ardından, bazı sürücüler GPDA'yı dağıtmak ve yerine teorik olarak tüm profesyonel sürücüleri kapsayan Profesyonel Yarış Sürücüleri Birliği'ni (PRDA) kurmak için bir araya geldi.[12] PRDA hiçbir zaman orijinal GPDA'nın önemini ya da etkinliğini yakalayamadı ve “yok olup gittiği” [4] söylendi.

İkinci GPDA

[değiştir | kaynağı değiştir]

1994 sezonu öncesinde FIA, aktif süspansiyon ve çekiş kontrolü gibi elektronik sürücü yardımcılarını yasakladı.[13][14] Değişikliğin hızı (FIA yasağı uygulamaya o kadar hevesliydi ki ilk olarak 1993 sezonunun ortasında yasağı uygulamayı önerdi[14]), 1994 araçlarında güvenli olmayan tasarım kusurlarına yol açacağına inanan bazı sürücüler tarafından eleştirildi. Williams'tan Ayrton Senna 1994 araçlarının daha az güvenli olduğundan ve “çok sayıda kaza” öngördüğünden açıkça şikayet ederken, McLaren'den Martin Brundle değişikliklerin aceleye getirilmiş olması nedeniyle sürücülerin geçmiş yıllara kıyasla “araç üzerinde daha az kontrole” sahip olduğunu iddia etti[15].

1994 San Marino Grand Prix'si öncesinde Senna, güvenlik reformlarını desteklemek üzere sürücülere birleşik bir ses vermek için GPDA'nın yeniden kurulmasını önerdi. Ancak, Senna ve Roland Ratzenberger o yarış hafta sonunda pistte meydana gelen kazalarda hayatlarını kaybettiler[16][17].

Bir sonraki yarış olan 1994 Monako Grand Prix'sinden önce Niki Lauda, Christian Fittipaldi, Michael Schumacher ve Gerhard Berger, Martin Brundle'ın yardımıyla GPDA'yı yeniden kurdular.[18] GPDA ilk günlerinde, sürücü olmayanların organizasyona müdahale ettiğini iddia eden FIA başkanı Max Mosley tarafından karşı çıkıldı.[19]

1996 yılında GPDA, garanti ile sınırlı bir Birleşik Krallık şirketi (“Grand Prix Sürücüleri Derneği Ltd”) olarak kuruldu.[20] Derneğin ilk kez resmi bir kurumsal anayasası ve Monako'da daimi ofisleri vardı.[19] Şirketleşen GPDA'nın ilk yöneticileri Brundle, Schumacher ve Berger idi.[21]

Sürücü güvenliği girişimleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

1994 yılından bu yana GPDA'nın birincil görevi pistlerde güvenliği artırmak olmuştur. GPDA, Britanya Grand Prix'sinde yaşanan bir dizi tehlikeli lastik patlamasının ardından 2013 Almanya Grand Prix'sini boykot etmekle tehdit etti.[22][23] GPDA ayrıca FIA'nın geleneksel olarak düzenlemediği bir alan olan özel takım test seanslarında daha sıkı güvenlik düzenlemeleri için baskı yaptı.[24][25] 2006 yılında, gelecekte GPDA başkanı olacak Williams'tan Alexander Wurz, GPDA'nın güvenlik baskısının sürücülerin kaza sigortası primlerini neredeyse yarı yarıya azaltmaya yardımcı olduğunu söyledi.[24]

1994 San Marino Grand Prix'sinin ardından

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Ayrton Senna'nın Ölümü § Güvenlik iyileştirmeleri

Ayrton Senna ve Roland Ratzenberger'in 1994 San Marino Grand Prix'sindeki ölümlerinin ardından, yeniden yapılandırılan GPDA FIA'dan tehlikeli bölgelerdeki hızları sınırlamasını ve güvenlik teknolojisini geliştirmesini istedi.[26] Örneğin 1994 sezonunda Circuit de Barcelona-Catalunya'nın Nissan virajına[27] ve Circuit de Spa-Francorchamps'ın Eau Rouge/Raidillon kompleksine geçici şikonlar kuruldu.[28] Ayrıca pit şeridi hız sınırı getirildi ve pistler en tehlikeli virajlarda daha geniş kaçış alanları sağlayacak şekilde revize edildi.[29]

2005 lastik savaşı tartışmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

2005 yılında Michelin, lastiklerinin Indianapolis Motor Speedway'in dik eğimli 13. Virajını kaldıramayacağını geç de olsa fark etmiş ve Michelin lastik sözleşmesi olan takımların Birleşik Devletler Grand Prix'sinden çekilmelerine neden olmuştur. Bridgestone lastik sözleşmesi olan Ferrari yarışa katıldı ve kazandı.[30] Yarışın ardından FIA, Michelin takımlarını yarıştan çekildikleri için cezalandırmaya çalıştı. Buna karşılık, Michelin tarafından tedarik edilen takımların sürücüleri, takımlarının sürücülerinin güvenliğini korumak için uygun şekilde hareket ettiğini savunan bir bildiri yayınladı. Ancak GPDA başkanı Ferrari pilotu Michael Schumacher (yarışı kazanan) bu açıklamaya açıkça karşı çıktı ve GPDA'nın bu açıklamaya dahil olduğunu reddetti. İşleri daha da karmaşık hale getiren Jarno Trulli (yarışı bırakmak zorunda kalan polesitter) Schumacher'i yalanladı ve açıklamayı GPDA açıklaması olarak nitelendirdi[31].

Aynı yılın ilerleyen günlerinde FIA başkanı Max Mosley, David Coulthard tarafından yapılan açıklamalara misilleme olarak Michelin lastik anlaşmazlığını ve F1 takımlarının özel test seanslarında önerilen güvenlik önlemlerini görüşmek üzere GPDA ile yapacağı toplantıyı iptal etti. Mosley, Coulthard'ın medyaya yaptığı açıklamaların toplantının amacının “çarpıtılması” olduğunu iddia etti ve onu muhalefeti kışkırtmakla suçladı. Buna karşılık GPDA, Mosley'in GPDA'nın güvenlik girişimlerine verdiği desteği geri çekmekle tehdit ettiğini belirtti[32].

2014 Japonya Grand Prix'sinin ardından

[değiştir | kaynağı değiştir]

Jules Bianchi 2014 Japonya Grand Prix'sinde ölümcül bir şekilde yaralandı ve birkaç ay komada kaldıktan sonra hayatını kaybetti. Bianchi'nin ölümünün ardından GPDA bir bildiri yayınlayarak “güvenliği artırma konusunda asla gevşememe”[33]sorumluluğu hissettiğini belirtti. GPDA, FIA'nın Japonya GP'sindeki olaylara ilişkin resmi incelemesine katıldı.[34] Ayrıca Formula 1'in (ve bazı sürücülerin[35] ) başlangıçta direndiği “halo” kokpit koruma cihazı[35] da dahil olmak üzere yeni güvenlik reformlarını teşvik etti.[36]

2022 Suudi Arabistan Grand Prix

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: 2022 Cidde füze saldırısı

GPDA, 2022 Suudi Arabistan Grand Prix'sinin yapılacağı hafta sonunda, bazıları Cidde Corniche Pisti'ne 10 km kadar yakın olan Cidde bölgesindeki çok sayıda füze saldırısını görüşmek üzere dört saatlik bir toplantı düzenledi. Konuyu Suudi hükümet yetkilileri ve FIA düzenleyicileri ile görüştükten sonra, sonunda sürücü ve ekip güvenliği konusundaki “doğal endişelerine” rağmen sürücülerin katılacağını doğrulayan bir bildiri yayınladı[37].

Diğer aktiviteler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Alexander Wurz'un (2014'te GPDA başkanı oldu) liderliğinde kuruluş, sporun yapısı ve yönetimi hakkında “[yalnızca sürücü güvenliğinin] ötesine geçerek daha bütünsel bir büyük resme bakma konusunda giderek daha proaktif” hale geldi.[38] 2023'te direktör George Russell, GPDA'nın genel olarak üç ana konuyla ilgilendiğini açıkladı: sürücü güvenliği, “pistte eğlence” ve “arabaları sürmenin nasıl bir his olduğu”,[39] ancak daha sonra rolün beklenmedik bir şekilde politikleştiğini belirtti.[40]

Yarış yönetmelikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

2017 yılında Liberty Media'nın Formula 1 Grubunu satın almasının ardından GPDA, Liberty'ye F1'in sportif düzenlemelerini daha yakın yarışları teşvik edecek şekilde revize etmesini teşvik eden bir mektup gönderdi. Wurz “hepimiz tek bir doğal sollamayı on ya da daha fazla DRS sollamasından çok daha fazla seviyoruz” dedi. Bununla birlikte, Ross Brawn ve Pat Symonds'un 2022'de yürürlüğe girecek olan yeni düzenlemelerin yapılmasına yardımcı olduklarını da belirtti.[41] Motor Sport daha önce sürücülerin 2017 sezonundan önce yapılan ve “sollamayı olduğundan daha da zorlaştıracağını” düşündükleri düzenleme değişikliklerini neredeyse oybirliğiyle eleştirdiklerini belirtmişti.[38]

Sportif yönetim

[değiştir | kaynağı değiştir]

GPDA, Bernie Ecclestone'un Formula 1'in başındaki son yıllarında liderliğini giderek daha fazla eleştirmeye başladı. 2015 yılında GPDA ve Motorsport.com ortaklaşa bir taraftar anketi düzenledi,[42][43] Wurz bunu taraftarların (kendisi gibi) “[Formula 1‘in] sadece daha eğlenceli hale getirmek için yapılan hilelerle yapay bir şov haline gelmesini istemedikleri” şeklinde yorumladı.[44] “F1’in işi çok önemli hale geldi ve sporumuzu tehlikeye attı."[45] 2016 yılında sıralama sisteminde yapılan değişikliklerin ardından GPDA, F1'in karar verme sürecini “modası geçmiş” ve “kötü yapılandırılmış” olarak nitelendiren bir açıklama yayınladı. GPDA karar alma mekanizmasının “F1'in gelecekteki başarısını tehlikeye atabileceğine” inanıyordu."[46] Ecclestone GPDA'nın açıklamasını öfkeyle reddederek sürücülerin ‘sadece takımlarının onlara söylediklerini söylediklerini’[47] ve F1 kararlarında söz hakları olmadığını çünkü spora hiçbir zaman para yatırmadıklarını söyledi.[48]

Kasım 2024'te GPDA, yarışlar sırasında sürücülerin küfür etmesi, FIA Başkanı'nın (Mohammed Ben Sulayem) kamuoyuna yaptığı açıklamalardaki üslubu ve dili ve sürücü cezalarıyla ilgili politika da dahil olmak üzere FIA'ya karşı çeşitli şikayetleri özetleyen bir basın açıklaması yaptı.[49][50][51] Ayrıca o yıl GPDA direktörü George Russell, bir dizi personel değişikliğinin ardından FIA'dan daha fazla şeffaflık talep etti.[52]

Süper Lisans ücretleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

GPDA, FIA'nın F1'de yarışmak için tüm sürücülerin alması gereken FIA Süper Lisansının fiyatını artırmasını zaman zaman protesto etmektedir. 2009 yılında GPDA, makul fiyat artışlarına karşı çıkmamakla birlikte, “Süper Lisans ücretlerinin FIA için bir gelir kaynağı olmaması gerektiğini” ve “ilke olarak, sürücülere karşı yasal görevlerini yerine getiren başkalarının masraflarını finanse etmek için sürücülerden vergi alınmaması gerektiğini” açıkladı."[53] FIA sonunda 2010 sezonu öncesinde Süper Lisans ücretlerini düşürmeyi kabul etti.[54]

Üyelik ve liderlik

[değiştir | kaynağı değiştir]

GPDA üyeliği zorunlu değildir. 2017 sezonu boyunca dokuz sürücü ve iki serbest antrenman sürücüsü katılmayı reddetti.[55] Ancak yıl sonunda, muhtemelen dernek tarihinde ilk kez tüm F1 sürücüleri organizasyona katılmayı kabul etti.[56][57]

Yıllar içinde Lewis Hamilton (zaman eksikliği ve aşırı giriş ücretleri),[58][59] Michael Schumacher (GPDA başkanına karşı kişisel hoşnutsuzluk),[60] Kimi Räikkönen (ilgi eksikliği),[59] ve Max Verstappen (GPDA üyesi olan ve organizasyonun etkinliğinden şüphe duyan birkaç sürücü tarafından saldırıya uğradığını hissetti) gibi çeşitli nedenlerle sürücüler organizasyona katılmayı reddetti,[61] ancak Hamilton, Schumacher, Räikkönen ve Verstappen sonunda tekrar düşündüler. [62][60][57][63]

GPDA üyeleri kendi temsilcilerini seçmektedir. 2024 itibariyle üç direktör bulunmaktadır: aktif Formula 1 pilotu George Russell, hukuk danışmanı Anastasia Fowle (GPDA direktörü olarak atanan geçmişteki veya şimdiki ilk F1 pilotu olmayan kişi) ve başkan olarak görev yapan eski Formula 1 pilotu Alexander Wurz.[64][65][66] Ayrıca, eski F1 pilotu Sebastian Vettel, Şubat ayında aktif liderlikten ayrılmış olmasına rağmen, Aralık 2024 itibariyle Companies House web sitesinde hala direktör olarak listelenmektedir.[20][67]

Başkanların listesi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Başkan Hizmet yılı
Birleşik Krallık Stirling Moss 1961-1963
İsveç Jo Bonnier 1963-1971
Birleşik Krallık Jackie Stewart 1972-1978
Güney Afrika Cumhuriyeti Jody Scheckter 1979-1980
Fransa Didier Pironi 1980-1982
GPDA dağıldı 1982-1994
Almanya Michael Schumacher 1994-2005
Birleşik Krallık David Coulthard 2005-2006
Almanya Ralf Schumacher 2006-2008
İspanya Pedro de la Rosa 2008-2010, 2012-2014
Almanya Nick Heidfeld 2010
Brezilya Rubens Barrichello 2010-2012
Avusturya Alexander Wurz 2014-

Yöneticiler listesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Not: 1996'dan itibaren[68][69][70][71][72]

Yönetici Yıllar Başkan olarak
Almanya Michael Schumacher 1996-2005 1996-2005
Avusturya Gerhard Berger 1996
Birleşik Krallık Martin Brundle 1996
Birleşik Krallık Damon Hill 1996-1998
Birleşik Krallık David Coulthard 1996-2006 2005-2006
Avusturya Alexander Wurz 1998-2001
2014- 		2014-
İtalya Jarno Trulli 2001-2006
Avustralya Mark Webber 2003-2005
2006-2010
Almanya Ralf Schumacher 2006-2007 2006-2008
İspanya Fernando Alonso 2006-2010
İspanya Pedro de la Rosa 2008-2010
2012-2014 		2008-2010
2012-2014
Almanya Nick Heidfeld 2010 2010
Brezilya Felipe Massa 2010-2013
Almanya Sebastian Vettel 2010-
Brezilya Rubens Barrichello 2010-2011 2010-2011
Birleşik Krallık Jenson Button 2013-2017
Fransa Romain Grosjean 2017-2020
Birleşik Krallık George Russell 2021-
Birleşik Krallık Anastasia Fowle 2021-

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Whitelock, Mark (2006). 1½-litre Grand Prix Racing. Veloce Publishing Ltd. s. 42. ISBN 1-84584-016-X. 
  2. ^ Fearnley, Paul (29 Ağustos 2019). "F1 history: The 1969 Belgian Grand Prix that never happened". Motor Sport Magazine (İngilizce). Erişim tarihi: 26 Aralık 2024. 
  3. ^ "Circuits: Nurburgring". www.grandprix.com. Erişim tarihi: 26 Aralık 2024. 
  4. ^ a b Schot, Marcel. "The F1 FAQ". atlasf1.autosport.com. Erişim tarihi: 26 Aralık 2024. 
  5. ^ "F1 drivers on strike at the first GP". Historyracingpedia. 16 Mart 2024. Erişim tarihi: 26 Aralık 2024. 
  6. ^ "FISA/FOCA war". Autosport (İngilizce). 2 Haziran 1980. 25 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2024. 
  7. ^ "1980: FISA/FOCA war over F1". Autosport. 26 Mayıs 1980. Erişim tarihi: 26 Aralık 2024. 
  8. ^ Diepraam, Mattijs (13 Aralık 2007). "8W - When? - The FISA-FOCA war". www.forix.com. Erişim tarihi: 26 Aralık 2024. 
  9. ^ Capps, Don (19 Şubat 2003). "Back to the Future: The FIASCO War". Atlas F1 Magazine. Erişim tarihi: 21 Ocak 2025. 
  10. ^ "F1 drivers on strike at the first GP". Historyracingpedia. 16 Mart 2024. Erişim tarihi: 26 Aralık 2024. 
  11. ^ "Kyalami drivers' strike". Autosport. 2 Haziran 1992. Erişim tarihi: 26 Aralık 2024. 
  12. ^ "The Formula One Scene". Motor Sport Magazine (İngilizce). 7 Temmuz 2014. Erişim tarihi: 26 Aralık 2024. 
  13. ^ "Re-writing the F1 rulebook - Part 2: from driver aids to increased safety". Formula 1® - The Official F1® Website (İngilizce). Erişim tarihi: 23 Aralık 2024. 
  14. ^ a b Spurgeon, Brad (11 Aralık 1993). "So Hard on Prost, Racing Pulls a Punch for Senna". International Herald Tribune. Erişim tarihi: 14 Ekim 2024. 
  15. ^ Ibrar, Malik (7 Temmuz 2019). "Did a Return to Simpler Cars in 1994 Contribute to the Accidents?". UnracedF1.com (Felemenkçe). Erişim tarihi: 23 Aralık 2024. 
  16. ^ Cooper, Adam; Morrison, Mac (30 Nisan 2014). "How the deaths of Ayrton Senna, Roland Ratzenberger changed Formula One safety forever". Autoweek (İngilizce). Erişim tarihi: 23 Aralık 2024. 
  17. ^ Jones, Dylan (22 Nisan 2011). "The last 96 hours of Ayrton Senna". 8wforix. 31 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2012. 
  18. ^ Collantine, Keith (15 Mayıs 2014). "Schumacher takes fourth win at subdued Monaco". RaceFans (İngilizce). Erişim tarihi: 23 Aralık 2024. 
  19. ^ a b "The drivers challenge Mosley". GrandPrix.com. Inside F1, Inc. 1 Nisan 1996. 
  20. ^ a b "Company No. 03157191". Companies House. 
  21. ^ "Certificate of Incorporation of a Private Limited Company - Company No. 3157191". Companies House. 5 Şubat 1996. Erişim tarihi: 23 Aralık 2024. 
  22. ^ "German Grand Prix: Drivers' withdrawal threat over tyres". BBC Sport (İngilizce). 4 Temmuz 2013. Erişim tarihi: 27 Aralık 2024. 
  23. ^ "Drivers threaten to boycott German Grand Prix after dangerous tyre explosions". The Daily Telegraph. 1 Temmuz 2013. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2013. 
  24. ^ a b "When Formula One Drivers Work as a Team". International Herald Tribune. Erişim tarihi: 27 Aralık 2024. 
  25. ^ Knutson, Dan (6 Mayıs 2006). "Knutson: Webber sounds off about testing safety". ESPN.com (İngilizce). Erişim tarihi: 27 Aralık 2024. 
  26. ^ Phillips, James (1 Mayıs 2024). "Ayrton Senna and Imola 1994: F1's darkest weekend". FormulaNerds.com (İngilizce). Erişim tarihi: 27 Aralık 2024. 
  27. ^ "F1 - 1994 FIA Review - 05 Spain". YouTube. 22 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2017. 
  28. ^ Wood, Will (6 Temmuz 2023). "Bring back Eau Rouge chicane after driver deaths at Spa - Zhou". RaceFans (İngilizce). Erişim tarihi: 27 Aralık 2024. 
  29. ^ Duxbury, Anna (26 Kasım 2021). "History of safety devices in Formula 1: The halo, barriers & more". Autosport (İngilizce). 22 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2024. 
  30. ^ Cooper, Adam (19 Haziran 2020). "The 2005 US GP farce: The full inside story" (İngilizce). 16 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2024. 
  31. ^ "Indy drivers' protest: only Schumie wouldn't sign". www.iol.co.za (İngilizce). Erişim tarihi: 26 Aralık 2024. 
  32. ^ "GPDA Statement ".
  33. ^ "Jules Bianchi death: F1 must 'never relent in improving safety'". BBC Sport. Erişim tarihi: 5 Nisan 2016. 
  34. ^ Wood, Will (5 Ekim 2024). "10 years since F1's last fatal crash: How Bianchi tragedy changed motorsport". RaceFans (İngilizce). Erişim tarihi: 27 Aralık 2024. 
  35. ^ a b Noble, Jonathan (20 Temmuz 2017). "Formula 1 drivers' GPDA backs controversial 2018 FIA halo decision". 
  36. ^ "GPDA surprised by F1's Halo U-turn". ESPN.com (İngilizce). 29 Temmuz 2016. Erişim tarihi: 27 Aralık 2024. 
  37. ^ "Drivers agree to race despite missile attack". BBC Sport (İngilizce). Erişim tarihi: 26 Mart 2022. 
  38. ^ a b Hughes, Mark (24 Mart 2016). "Why Formula 1 drivers are in revolt". Motor Sport Magazine (İngilizce). Erişim tarihi: 27 Aralık 2024. 
  39. ^ Cooper, Sam (7 Eylül 2023). "George Russell reveals three key factors dominating latest F1 driver meetings". PlanetF1 (İngilizce). Erişim tarihi: 27 Aralık 2024. 
  40. ^ Kalinauckas, Alex (23 Aralık 2024). "Russell never expected GPDA F1 role to get "so political"". Autosport (İngilizce). Erişim tarihi: 29 Aralık 2024. 
  41. ^ Noble, Jonathan (22 Şubat 2022). "How a drivers' letter helped set in motion F1's new rules era" (İngilizce). 25 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2024. 
  42. ^ "Grand Prix Drivers' Association Sets Global Fan Survey Record". Motorsport.com. 12 Haziran 2015. 
  43. ^ "Global Formula 1™ Fan Survey 2015 Executive Summary" (PDF). Grand Prix Drivers' Association. 1 Temmuz 2015. Erişim tarihi: 27 Aralık 2024. 
  44. ^ "Formula 1 2015: Grand Prix Drivers Association releases findings from Global Fan Survey". Fox Sports (İngilizce). 2 Temmuz 2015. Erişim tarihi: 27 Aralık 2024. 
  45. ^ "F1 fans think sport has become too boring and expensive, says survey". The Guardian (İngilizce). 1 Temmuz 2015. ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 27 Aralık 2024. 
  46. ^ Benson, Andrew. "GPDA letter: What were Formula 1 drivers trying to achieve?". BBC Sport. Erişim tarihi: 5 Nisan 2016. 
  47. ^ Richards, Giles (23 Mart 2016). "F1 drivers in open revolt against Bernie Ecclestone's running of sport". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 29 Aralık 2024. 
  48. ^ Saunders, Nate (4 Nisan 2016). "Bernie: Drivers 'shouldn't be allowed to talk'". ESPN.com (İngilizce). Erişim tarihi: 29 Aralık 2024. 
  49. ^ "GPDA release statement about the swearing controversy towards the FIA". Sky Sports (İngilizce). 7 Kasım 2024. Erişim tarihi: 7 Kasım 2024. 
  50. ^ Benson, Andrew (7 Kasım 2024). "F1 drivers ask FIA to treat them like adults". BBC News. Erişim tarihi: 9 Kasım 2024. 
  51. ^ Boxall-Legge, Jake (7 Kasım 2024). "GPDA asks FIA to treat F1 drivers like adults over swearing row". Motorsport. Erişim tarihi: 9 Kasım 2024. 
  52. ^ "George Russell says F1 drivers want to know 'who's getting fired next' as key staff leave FIA". AP News (İngilizce). 28 Kasım 2024. Erişim tarihi: 27 Aralık 2024. 
  53. ^ "The full statement from the GPDA". Autosport. 7 Şubat 2009. Erişim tarihi: 27 Aralık 2024. 
  54. ^ "F1 set to cut super-licence fee". BBC Sport (İngilizce). 24 Mart 2009. Erişim tarihi: 27 Aralık 2024. 
  55. ^ van Osten, Phillip (14 Mayıs 2017). "Grosjean blasts and discloses non-GPDA members". F1i.com (İngilizce). Erişim tarihi: 26 Aralık 2024. 
  56. ^ Benson, Andrew. "Formula 1 drivers' union gets '100%' membership due to concerns over future". BBC Sport. Erişim tarihi: 13 Aralık 2017. 
  57. ^ a b Gray, James (13 Aralık 2017). "Lewis Hamilton and Kimi Raikkonen both make move because of 'politics'". Express.co.uk (İngilizce). Erişim tarihi: 26 Aralık 2024. 
  58. ^ "Online: Hamilton stance on union 'wrong'". BBC News. 18 Mart 2008. Erişim tarihi: 4 Ekim 2010. 
  59. ^ a b Noble, Jonathan (11 Mayıs 2008). "Hamilton unmoved by GPDA calls". Autosport. Erişim tarihi: 26 Aralık 2024. 
  60. ^ a b "Schumacher to be 'silent' GPDA member - spokeswoman". Motorsport.com. 7 Nisan 2010. Erişim tarihi: 26 Aralık 2024. 
  61. ^ "Max Verstappen slams fan survey, Formula One Grand Prix Drivers' Association". Autoweek (İngilizce). 5 Temmuz 2015. Erişim tarihi: 26 Aralık 2024. 
  62. ^ Panzariu, Ovidiu (26 Mart 2009). "Lewis Hamilton Joins the GPDA". autoevolution (İngilizce). Erişim tarihi: 26 Aralık 2024. 
  63. ^ Mulder, Nicole (7 Aralık 2024). "Verstappen and Russell put side by side by GPDA: 'The other drivers wanted that'". GPblog.com (İngilizce). Erişim tarihi: 26 Aralık 2024. 
  64. ^ Percy, Robert (21 Mart 2021). "George Russell will replace Romain Grosjean as a director of the GPDA". DriveTribe (İngilizce). 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2021. 
  65. ^ Collantine, Keith (23 Mart 2021). "Russell and Fowle become GPDA directors as Grosjean steps back". RaceFans. Erişim tarihi: 23 Mart 2021. 
  66. ^ Cooper, Sam (8 Şubat 2024). "Another hint dropped on Sebastian Vettel's F1 future with update on GPDA role". PlanetF1 (İngilizce). Erişim tarihi: 13 Temmuz 2024. 
  67. ^ Cooper, Sam (8 Şubat 2024). "Exclusive: Sebastian Vettel GPDA future decided as he 'steps back' from active role". PlanetF1 (İngilizce). Erişim tarihi: 23 Aralık 2024. 
  68. ^ "Trulli elected to GPDA". 25 Mayıs 2001. 
  69. ^ Noble, Jonathan (29 Eylül 2006). "Alonso elected as GPDA director". autosport.com. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024. 
  70. ^ "Barrichello replaces Heidfeld as GPDA director". Reuters. 28 Ağustos 2010. 
  71. ^ "Romain Grosjean replaces Jenson Button as F1 GPDA director". 
  72. ^ "All change at the GPDA". 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Grand_Prix_Pilotları_Birliği&oldid=34757679" sayfasından alınmıştır