İçeriğe atla

Grace Alele-Williams

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Grace Alele-Williams

OON, FMAN, FNAE
DoğumGrace Awani Alele
16 Aralık 1932(1932-12-16)
Warri, Batı Bölgesi, Nijerya
Ölüm25 Mart 2022 (89 yaşında)
Lagos, Nijerya
VatandaşlıkNijerya
Eğitim
Mezun olduğu okul(lar)University of Chicago
Evlilik
Babatunde Abraham Williams
(e. 1963; ölüm 2010)
Çocuk(lar)5
ÖdüllerOrder of the Niger (1987)
Kariyeri
Çalıştığı kurumlar
TezDynamics of Education in the Birth of a New Nation: Case Study of Nigeria (1963)

Grace Alele-Williams OON, FMAN, FNAE (16 Aralık 1932 - 25 Mart 2022), doktora yapan[1][2] ve doktor unvanını alan ilk Nijeryalı kadın ve Benin Üniversitesi'nde ilk Nijeryalı kadın rektör yardımcısı olarak tarihe geçen Nijeryalı bir matematik eğitimi[3][4] profesörüydü.[5][6][7]

Erken dönem yaşamı ve eğitimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Grace Awani Alele, Itsekiri ailesinin çocuğu olarak 16 Aralık 1932'de Warri, Batı Bölgesi (bugünkü Delta Eyaleti), Nijerya'da doğdu.[8][9][10][11] Warri'deki Devlet okulu, Queen's College, Lagos ve İbadan Üniversitesi Koleji'ne[12] (şimdiki İbadan Üniversitesi) devam etti. 1957'de Osun Eyaleti'ndeki Queen's School, Ede'de öğretmenlik yaparken matematik alanında yüksek lisans derecesi ve 1963'te Chicago Üniversitesi'nde (ABD) matematik eğitimi alanında PhD derecesi aldı,[12] böylece doktora alan ilk Nijeryalı kadın oldu. Grace Alele aynı yıl içinde evlendi ve Grace Alele-Williams olarak tanınmaya başladı.[11] 1965'te Lagos Üniversitesi'ne katılmadan önce Ibadan Üniversitesi'nde birkaç yıl doktora sonrası çalışma için Nijerya'ya döndü.[13]

Kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Alele-Williams'ın öğretmenlik kariyeri 1954-1957 yılları arasında matematik öğretmeni olarak görev yaptığı Queen's School, Ede, Osun Eyaleti'nde başlamıştır.[1] Yüksek lisans asistanı ve daha sonra yardımcı doçent olmak üzere Vermont Üniversitesi'ne gitmiştir. Alele-Williams 1963'ten 1965'e kadar doktora sonrası araştırma görevlisi, eğitim bölümü (ve enstitüsü), İbadan Üniversitesi, 1976'da Lagos Üniversitesi'nde matematik profesörü olarak atandı.[6]

Kadınların eğitimi konusunda özel bir ilgisi vardı. On yıl boyunca eğitim enstitüsünü yönetirken, ilkokul öğretmeni olarak çalışan yaşlı kadınların sertifika almasına olanak tanıyan yenilikçi diploma dışı programlar başlattı. Alele-Williams, Afrikalı kız öğrencilerin bilimsel ve teknolojik konulara erişimi konusunda her zaman endişe duyduğunu göstermiştir.[3]

Matematik eğitimine olan ilgisi, Sputnik fenomeni ile aynı döneme denk gelen ABD'deki ikameti sırasında ortaya çıkmıştır. MIT profesörü Ted Martins'in liderliğinde Newton, Massachusetts'teki Afrika Matematik Programı ile çalışarak, 1963'ten 1975'e kadar çeşitli Afrika şehirlerinde düzenlenen matematik atölyelerine katıldı.[13] Önde gelen matematikçiler ve eğitimcilerle birlikte çalışarak matematikteki temel kavramları kapsayan metinler ve yazışma kursları yazdı. 1974'te yayınlanan "Öğretmenler için Modern Matematik El Kitabı" kitabı gibi. Alele-Williams, 1965'ten 1985'e kadar Lagos Üniversitesi'nde ders vermiş ve on yıl boyunca eğitim enstitüsünü yöneterek yenilikçi diploma dışı programlar sunmuş, sertifika alan yaşlı kadınların çoğu ilkokul öğretmeni olarak çalışmıştır.[6] Alele-Williams, çeşitli komite ve kurullarda görev alarak Nijerya'da eğitimin gelişmesine faydalı katkılarda bulunmuştur. Kendisi, eski Bendel Eyaleti 1973-1979 müfredat inceleme komitesi başkanlığı yapmıştır.[14][15] 1979'dan 1985'e kadar Lagos Eyaleti müfredat inceleme komitesinin ve Lagos Eyaleti sınav kurullarının başkanlığını yapmıştır.[13]

Alele-Williams, 1985 yılında Benin Üniversitesi'nin rektör yardımcılığına atanarak Nijerya'daki bir üniversitenin ilk kadın rektör yardımcısı olmuştur.[16] 1992 yılında sona eren bu görevinin "bir kadının yönetici kabiliyetini göstermek için bir test vakası" olduğuna inanmaktadır.[6]

Alele-Williams, 1980'lerde Nijerya'nın yükseköğretimi için karanlık çağda reform için bir güçtü. O dönemde Nijerya üniversitelerinde, özellikle de Benin Üniversitesi'nde gizli tarikatların, cemaatlerin ve toplulukların faaliyetleri yaygınlaşmıştı. Birçok kişinin başarısız olduğu bir görevde, kayda değer katkılarda bulunmayı başardı.[3]

Benin Üniversitesi'nde rektör yardımcısı olarak görev yaptıktan sonra Chevron-Texaco'nun yönetim kuruluna katıldı. Nijerya. Ayrıca Lagos, Nijerya'da bir varlık yönetim şirketi olan HIP varlık yönetim şirketi limited'in yönetim kurulundaydı.[11]

Alele-Williams, UNESCO Eğitim Enstitüsü yönetim kurulu üyesiydi.[3] Ayrıca UNESCO ve Uluslararası Eğitim Planlama Enstitüsü'nde danışmanlık yapmıştır.[13][17] On yıl boyunca (1963-73), Newton, Massachusetts, Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan African Mathematics Programı'nın bir üyesiydi.[6] Dünya Erken Çocukluk Eğitimi Örgütü'nün ("World Organisation for Early Childhood Education") başkan yardımcısı ve daha sonra Nijerya bölümünün başkanıydı,[15] ve Afrika Matematik Birliği Matematikte Kadın Komisyonu'nun ("African Mathematical Union Commission on Women in Mathematics") ilk başkanıydı.[18] Ayrıca on yıl boyunca (1993-2004) Üçüncü Dünya Bilim Kadınları Örgütü'nün ("Organization for Women in Science for the Developing World") Afrika bölge başkan yardımcısı olarak görev yapmıştır.[19]

Kişisel yaşamı ve ölümü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Alele-Williams, Babatunde Abraham Williams (1932-2010) ile Amerika Birleşik Devletleri'nden Nijerya'ya döndükten kısa bir süre sonra, Aralık 1963'te evlendi. Williams, evlendikleri sırada Osun Eyaleti Ife Üniversitesi'nde kıdemli öğretim görevlisi olan bir siyaset bilimciydi.[11]

Alele-Williams'ın beş çocuğu ve 2017 itibarıyla on torunu vardı.[4] 25 Mart 2022'de 89 yaşında öldü.[20][21][22] Ertesi gün Benin Üniversitesi, ölümünün yasını tutmak için kurumun bayrağını yarıya indirdi.[8][10]

Ödüller

[değiştir | kaynağı değiştir]

Alele-Williams çeşitli ödüller ve onurlandırmalar almıştır. 1987'de Nijer Nişanı aldı ve Nijerya Matematik Derneği Üyesi ve Nijerya Eğitim Akademisi Üyesi seçildi.[23]

28 Şubat 2014 tarihinde, "Nijeryalıların son 100 yılda ülkenin sosyo-kültürel, ekonomik ve siyasi gelişimine yaptıkları eşsiz katkıların özel bir takdiri" olan Yüzüncü Yıl Ödülü'nü alan 100 kişiden biri oldu.[24][25][26] Matematikte Kadınlar Derneği tarafından yayınlanan önemli kadın matematikçilerin yer aldığı bir iskambil destesinde yer almaktadır.[27]

Yayınları

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • "Dynamics of Curriculum Change in Mathematics" – Lagos State Modern Mathematics Project[28]
  • "Education of Women for National Development"[29]
  • "Report: The Entebbe Mathematics Project"[30]
  • "The development of a modern mathematics curriculum in Africa"[31]
  • "Education and Government in Northern Nigeria"[32]
  • "Education and Status of Nigerian Women"[33]
  • "Major Constraints to Women's Access to Higher Education in Africa"[34]
  • "The Politics of Administering a Nigerian University"[35]
  • "The Political Dilemma of Popular Education: An African Case"[36]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Riddle, Larry (16 Şubat 2022). "Grace Alele Williams". Biographies of Women Mathematicians. Agnes Scott College. 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2022. 
  2. ^ "5 women who have made their marks in education". www.pulse.ng (İngilizce). 8 Mart 2018. 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2019. 
  3. ^ a b c d Taire, Morenike (14 Nisan 2018). "Grace Alele-Williams: Mathematician who dealt with cultism at UNIBEN". Vanguard News. 23 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2018. 
  4. ^ a b "Grace Alele, Role Model, Teacher, Professor, Doctor, Vice-chancellor, Warrior, Prominent Nigerian, Nigeria Personality Profiles". www.nigeriagalleria.com. 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2021. 
  5. ^ Nkechi Nwankwo (2006), Women Leadership in Nigeria: Stories of Four Women Role Models, Lagos: Deutchetz Publishers . Review 26 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Theresa Onwughalu in the Daily Sun, 25 Temmuz 2006.
  6. ^ a b c d e "Biographical sketches of famous African mathematicians: Grace Alele Williams", AMUCHMA Newsletter #12, African Mathematical Union, Commission on the History of Mathematics in Africa, 27 Mart 1994, 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Ocak 2010 .
  7. ^ "Prof. Mrs Grace Alele Williams OFR, HLR". Hallmarks of Labour Foundation. 28 Kasım 2011. 16 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2013. 
  8. ^ a b "UNIBEN flies flag at half-mast to mourn Alele-Williams". Vanguard News. 26 Mart 2022. 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2022. The University of Benin (UNIBEN) on Saturday ordered the flying of the institution’s flag at half-mast to mourn the death of the first female vice-chancellor in Nigeria, Prof. Grace Alele-Williams. Alele-Williams, who was appointed vice-chancellor of the University of Benin in 1985 died on Friday in Lagos at the age of 89 years. ... Prof. Alele-Williams, Nigeria’s first female professor of Mathematics Education was born on Dec. 16, 1932 in Delta to an Itsekiri mother and Owan father from Sobe, Edo. 
  9. ^ Howell, Karin-Therese; Neudauer, Nancy Ann (2022). "Grace Alele-Williams Nigerian Mathematician of Many Firsts - Breaking Down Barriers and Opening Paths" (PDF). Notices of the American Mathematical Society. Cilt 69. ss. 439-455. 5 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Nisan 2024. 
  10. ^ a b Ahon, Festus; Ojiego, Nnamdi; Aliu, Ozioruva (27 Mart 2022). "ALELE – WILLIAMS: More tributes as Okowa, Obaseki mourn". Vanguard News. 27 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2022. the UNIBEN have ordered that the institution's flag be mounted at half-mast to mourn the death of the late professor. Alele-Williams, who passed on Friday evening in Lagos at the age of 89 years, was born in Warri, Delta State. 
  11. ^ a b c d O'Connor, J. J.; Robertson, E. F. "Grace Alele-Williams – Biography". MacTutor History of Mathematics archive (İngilizce). 27 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2021. 
  12. ^ a b "Personality of The Week – Grace Alele williams". SilverbirdTV (İngilizce). 20 Kasım 2014. 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2019. 
  13. ^ a b c d "Grace Alele Williams - Black Women in Mathematics". www.math.buffalo.edu. 4 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2019. 
  14. ^ "Grace Alele-Williams". Heels of Influence (İngilizce). 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020. 
  15. ^ a b admin. "Grace awani ALELE-WILLIAMS – Legacy Way" (İngilizce). 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020. 
  16. ^ "First Female Vice Chancellor in Nigeria". Hintnaija (İngilizce). 12 Nisan 2018. 27 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2021. 
  17. ^ "Women in Higher Education Management" (PDF). Unesco. s. 7. 19 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Ocak 2014. 
  18. ^ Ouedraogo, Pr Marie Françoise (30 Mayıs 2015). AWMA: une association au service des femmes mathématiciennes africaines (PDF) (Speech). Femmes et Mathematiques: Mathématiciennes africaines (Fransızca). Institut Henri Poincaré. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2021. 
  19. ^ "Executive Board". owsd.net. OWSD. 6 Şubat 2015. 20 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2022. 
  20. ^ Egbejule, Michael (26 Mart 2022). "First female VC, Prof. Grace Alele-Williams, dies at 89". The Guardian Nigeria. 27 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2022. 
  21. ^ Millz, Bayo (25 Mart 2022). "Just In: First female VC, Prof Alele-Williams allegedly dies at 89". TheNewsGuru (İngilizce). 25 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2022. 
  22. ^ Akintade, Adefemola (25 Mart 2022). "Nigeria's first female Vice-Chancellor Grace Alele-Williams is dead". Peoples Gazette (İngilizce). 25 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2022. 
  23. ^ "Buhari felicitates first woman Nigerian Professor, Alele-Willaims, at 89". The Nation Newspaper (İngilizce). 15 Aralık 2021. 7 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2022. 
  24. ^ "100 Nigerians get Centenary Awards Friday (tonight) [Full List]". Premium Times Nigeria. 28 Şubat 2014. 27 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2022. The full list of the awardees, including those who have rejected the honour is reproduced below along with the categories: ... C. PIONEERS IN PROFESSIONAL CALLINGS/CAREERS ... 30. Professor Grace Alele-Williams 
  25. ^ Akpan, Mike (24 Mart 2014). "Demeaning Centenary Awards". Realnews Magazine (İngilizce). 17 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2022. 
  26. ^ "Grace Alele Williams receives deafening ovation". Encomium Magazine (İngilizce). 28 Şubat 2014. 27 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2021. 
  27. ^ "Mathematicians of EvenQuads Deck 1". awm-math.org. 19 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2022. 
  28. ^ Williams, Grace Alele (1974). "Dynamics of Curriculum Change in Mathematics—Lagos State Modern Mathematics Project". West African Journal of Education (İngilizce). 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2019. 
  29. ^ Alele-Williams, G. (1986). "Education of Women for National Development". 19 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2019. 
  30. ^ Williams, Grace Alele (1 Haziran 1971). "Report: The Entebbe mathematics project". International Review of Education (İngilizce). 17 (2). ss. 210-214. Bibcode:1971IREdu..17..210W. doi:10.1007/BF01421114. ISSN 1573-0638. 
  31. ^ WILLIAMS, GRACE A. ALELE (1976). "The development of a modern mathematics curriculum in Africa". The Arithmetic Teacher. 23 (4). ss. 254-261. doi:10.5951/AT.23.4.0254. ISSN 0004-136X. JSTOR 41188955. 
  32. ^ Williams, Grace Alele (1973). "Education and Government in Northern Nigeria". Présence Africaine. 87 (3). ss. 156-177. doi:10.3917/presa.087.0156. . In: Lema, Anza A; Williams, Grace Alele; Simiyu, Vincent G. (1973). Presence Africaine. Revue Culturelle du Monde Noir / Cultural Review of the Negro World. Nouvelle Serie Bilingual / New Bilingual Series. No. 87, 3e Trimestre / 3rd Quarterly, 1973 (İngilizce). 16 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2022. 
  33. ^ In Nigerian women and development (1988), edited by Ogunṣhẹyẹ, F. Adetowun; Domenico, Catherine D.; Dennis, Carolyne; Awosika, Keziah; Akinkoye, Olu. Ibadan, Nigeria: Ibadan University Press. 9789781212192, pages 171–179
  34. ^ Alele-Williams, G. (1992). "Major Constraints to Women's Access to Higher Education". Higher Education in Africa: Trends and Challenges for the 21st Century (İngilizce). UNESCO. ss. 71-76. 
  35. ^ "Celebrating Prof Grace Alele Williams, Nigeria's first female Vice Chancellor". TheDailyNG (İngilizce). 11 Şubat 2020. 31 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2021. 
  36. ^ Chukunta, N. K. Onuoha (1978). "Education and National Integration in Africa: A Case Study of Nigeria". African Studies Review. 21 (2). ss. 67-76. doi:10.2307/523662. ISSN 0002-0206. JSTOR 523662. 30 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2021. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Vikisöz'de Grace Alele-Williams ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Grace_Alele-Williams&oldid=34175474" sayfasından alınmıştır