Gloomy Sunday
Gloomy Sunday (Macarca: Szomorú Vasárnap, Türkçe: Kederli Pazar), Macar besteci Rezső Seress tarafından 1933'te bestelenmiş bir eserdir.
Eser, Seress tarafından eski sevgilisine ithaf edilmiş, fakat I. Dünya Savaşı'nın yarattığı duygusal çöküntüyü henüz atlatamamış olan Avrupalı dinleyiciler tarafından çok çabuk benimsenmiştir ve gerek sözlerindeki gerek ezgisindeki kasvet yüzünden intiharlara bile sebep olmuştur.
Şarkı yayınlandıktan kısa bir süre sonra eserin ithaf edildiği kadın başta olmak üzere, parçanın kasvetine kapılan çoğu kişi, hatta 11 Ocak 1968'de besteci Rezső Seress bile intihar etmiştir.
1940'lı yıllarda eserin ünü Avrupa'yı aşmış, Amerikalı dinleyicilere kadar ulaşmıştır. Avrupa'daki örneklerinden farksız olan intihar vakaları üzerine şarkının radyolarda çalınması yasaklanmış fakat bu durum II. Dünya Savaşı yıllarının popüler şarkılarından olmasına engel olmamıştır.
Orijinal Macarca sözleri
[değiştir | kaynağı değiştir]I. Szomorú vasárnap
Szomorú vasárnap
száz fehér virággal
vártalak kedvesem
templomi imával.
Álmokat kergető
vasárnap délelőtt,
bánatom hintaja
nélküled visszajött.
Azóta szomorú
mindig a vasárnap,
könny csak az italom,
kenyerem a bánat.
Szomorú vasárnap.
Utolsó vasárnap
kedvesem gyere el,
pap is lesz, koporsó,
ravatal, gyászlepel.
Akkor is miránk vár,
virág és – koporsó.
Virágos fák alatt
utam az utolsó.
Nyitva lesz szemem, hogy
még egyszer lássalak.
Ne félj a szememtől,
holtan is áldalak…
Utolsó vasárnap.
II. Meghalt a szeretet*
(*quasi second verse, Rezső Seres has written in the Second World War)
Ősz van és peregnek
A sárgult levelek
Meghalt a földön az
Emberi szeretet.
Bánatos könnyekkel
Zokog az őszi szél
Szívem már új tavaszt
Nem vár és nem remél.
Hiába sírok és
Hiába szenvedek
Szívtelen rosszak és
Kapzsik az emberek
Meghalt a szeretet.
Vége a világnak
Vége a reménynek
Városok pusztulnak
Srapnelek zenélnek.
Emberek vérétől
Piros a tarka rét.
Halottak fekszenek az
Úton szerteszét.
Még egyszer elmondom
Csendben az imámat:
"Uram, az emberek
gyarlók és hibáznak…"
Vége a világnak!
İngilizce Tercümesi ♫
[değiştir | kaynağı değiştir]I. Gloomy Sunday
Gloomy Sunday with a hundred white flowers
I was waiting for you my dearest with a prayer
A Sunday morning, chasing after my dreams
The carriage of my sorrow returned to me without you
It is since then that my Sundays have been forever sad
Tears my only drink, the sorrow my bread...
Gloomy Sunday
This last Sunday, my darling please come to me
There'll be a priest, a coffin, a catafalque and a winding-sheet
There'll be flowers for you, flowers and a coffin
Under the blossoming trees it will be my last journey
My eyes will be open, so that I could see you for a last time
Don't be afraid of my eyes, I'm blessing you even in my death...
The last Sunday
II. Love has died!*
(*quasi second verse, Rezső Seres has written in the Second World War)
It is autumn and the leaves are falling
All love has died on earth
The wind is weeping with sorrowful tears
My heart will never hope for a new spring again
My tears and my sorrows are all in vain
People are heartless, greedy and wicked...
Love has died!
The world has come to its end, hope has ceased to have a meaning
Cities are being wiped out, shrapnel is making music
Meadows are coloured red with human blood
There are dead people on the streets everywhere
I will say another quiet prayer:
People are sinners, lord, they make mistakes...
The world has ended!
Türkçe Tercümesi ♫
[değiştir | kaynağı değiştir]I. Kederli Pazar
Beyaz yüz çiçekle kederli pazar,
Dualarımda sevgilimi bekliyordum
Bir pazar sabahı, hayallerimi kovalıyordum,
Hayallerim bana kederle ve sensiz döndü,
O vakitten beri pazarlar bende sonsuz bir acı olmuştur.
Gözyaşları tek suyum, kederler tek ekmeğim.
Kederli Pazar
Bu pazar sonrası, sevgilim lütfen bana gel
Orada bir rahip, bir tabut, bir musalla ve kefen olacak.
Orada senin için çiçekler, çiçekler ve tabut olacak
Son seyahatim çiçek açmış ağaçlar altında olacak
Gözlerim açılacak, böylece son bir kez seni görebileceğim,
Gözlerimden korkma, öldüğümde bile sana dua ediyorum...
Son Pazar...
II. Aşk öldü! (Rezso Seres bu kısmı ikinci dünya savaşında yazmıştır.)
Bu sonbahar ve yapraklar düşüyor
Dünya üzerindeki bütün aşk öldü
rüzgar acı gözyaşlarıyla ağlıyor
Kalbim asla yeni bir bahar için umutlu olmayacak
Gözyaşlarım ve acılarımın hepsi nafile
insanlar kalpsiz, açgözlü ve günahkar
aşk öldü!
Dünyanın sonu geldi, umudun bir anlamı kalmadı
şehirler silindi, şarapnel müzik yapıyor
çayırlar insan kanıyla kırmızıya döndü
bütün sokaklarda ölü insanlar var
Başka bir sessiz dua söyleyeceğim ki:
insanlar günahkar efendim, hata yaparlar...
dünya sona erdi!
(♫) Eser bugüne kadar onlarca sanatçı tarafından pek çok farklı sözlerle yorumlanmıştır, bu nedenle orijinalinden farklı sözlerle de dinlemek mümkündür.
Meşhur Yorumcular
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1934: Kalmár Pál
- 1935: Paul Robeson
- 1935: Pjotr Leschenko ("Mratschnoje Woskresenje")
- 1936: Damia ("Sombre Dimanche")
- 1936: Hal Kemp
- 1936: Paul Whiteman
- 1940: Artie Shaw
- 1941: Billie Holiday
- 1957: Josh White
- 1958: Mel Tormé
- 1958: Ricky Nelson
- 1959: Eila Pellinen ("Surullinen sunnuntai")
- 1961: Sarah Vaughan
- 1962: Lou Rawls
- 1966: Judita Čeřovská
- 1967: Carmen McRae
- 1968: Genesis
- 1969: Ray Charles
- 1979: Lydia Lunch
- 1981: Elvis Costello & the Attractions (Trust)
- 1982: Associates (Sulk)
- 1983: Marc and the Mambas
- 1983: Swans Way
- 1983: Jacques Calonne (Ténor Mondain) ("Sombre Dimanche", Jean Marèze ve Gonda Jenő Ferenc)
- 1984: Peter Wolf
- 1985: Harri Marstio ("Surullinen sunnuntai")
- 1986: Christian Death
- 1988: Serge Gainsbourg (Le Zénith de Gainsbourg)
- 1991: The Singing Loins (Songs For The Organ)
- 1992: Diamanda Galás (The Singer)
- 1992: Sinéad O'Connor (Am I Not Your Girl?)
- 1995: Gitane Demone
- 1996: Sarah McLachlan (Rarities, B-Sides and Other Stuff)
- 1996: Mystic (The Funeral soundtrack)
- 1998: Marianne Faithfull
- 1998: Satin's Sadists (Their Sympathetic Majesties Request
- 1999: The Smithereens (God Save the Smithereens)
- 1999: Björk
- 2000: Kronos Quartet
- 2000: Sarah Brightman
- 2001: Iva Bittova (The Man Who Cried)
- 2001: Heather Nova (South)
- 2003: Edvin Marton
- 2003: Hot Jazz Band
- 2003: Priscilla Chan
- 2004: Branford Marsalis (Eternal)
- 2004: MC Sniper
- 2005: Jaurim
- 2005: Eminemmylou
- 2005: Venetian Snares
- 2006: Emilie Autumn
- 2006: Tsukimono (on Famousfor15mb.com)
- 2006: Red Sky Mourning
- 2006: Lucía Jiménez
- 2006: Zaorany kytky [1]13 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 2007: Candie Payne
- 2007: The Unbending Trees
- Mahalia Jackson
- Billie Holiday
- Marc Almond
- Mickey Baker
- Anton Lavey
- Rob Coffinshaker
- 2007: Nguyen Hong Nhung & Thuy Huong (Vietnamese singers)
- 2008: DJ Blackbird's EP: Goth Kids and suicide singles
- 2009: Ljiljana Buttler (Frozen Roses)
- 2009: Emilie Autumn