İçeriğe atla

Bernhard Riemann

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Georg Friedrich Bernhard Riemann sayfasından yönlendirildi)
Bernhard Riemann
DoğumGeorg Friedrich Bernhard Riemann
17 Eylül 1826(1826-09-17)
Breselenz, Jameln, Almanya
Ölüm20 Temmuz 1866 (39 yaşında)
Selasca, Verbania, İtalya
Ölüm sebebiVerem
Defin yeriCimitero di Biganzolo di Selasca[1]
45°56′35.16″K 8°3′26.8794″D / 45.9431000°K 8.057466500°D / 45.9431000; 8.057466500
MilliyetAlman
VatandaşlıkAlmanya
EğitimGöttingen Üniversitesi (1846-1851)
Berlin Humboldt Üniversitesi (1847-1849)
Johanneum Lüneburg (1842–)
Mezun olduğu okul(lar)Göttingen Üniversitesi
Tanınma nedeniRiemann hipotezi
Riemann integrali
Riemann geometrisi
Riemann manifoldları
Riemann yüzeyleri
Riemann–Roch teoremi
Riemann toplamı
EvlilikCharlotte Ebell, Elise Koch
Çocuk(lar)Ida Schilling
ÖdüllerForeign Member of the Royal Society
Kariyeri
DalıMatematik, Diferansiyel geometri
Çalıştığı kurumGöttingen Üniversitesi
TezGrundlagen für eine allgemeine Theorie der Funktionen einer veränderlichen complexen Größe (1851)
Doktora
danışmanı
Carl Friedrich Gauss
Doktora öğrencileriEduard Selling
Carl Anton Bjerknes
EtkilendikleriJohann Peter Gustav Lejeune Dirichlet
İmza

Georg Friedrich Bernhard Riemann (17 Eylül 1826 - 20 Temmuz 1866), analiz ve diferansiyel geometri dalında çok önemli katkıları olan Alman matematikçidir. Söz konusu katkılar daha sonra izafiyet teorisinin geliştirilmesinde önemli rol oynamıştır. Bu matematikçinin ismi aynı zamanda zeta fonksiyonu, Riemann hipotezi, Riemann manifoldları ve Riemann yüzeyleri ile de bağlantılıdır.

Almanya'da Dannenberg yakınlarındaki Hanover Krallığının Breselenz kasabasında doğan matematikçinin babası Friedrich Bernhard Riemann idi. Bernhard Riemann altı çocuklu bir ailenin ikinci çocuğuydu.

Riemann, 1840 yılında büyükannesi ile yaşamak ve Lyceum'u ziyaret etmek için Hannover'e gitti. Büyükannesinin 1842 yılındaki vefatından sonra Lüneburg'daki Johanneum'a giden Riemann, 1846'da yani 19 yaşında Göttingen Üniversitesi'nde filoloji ve teoloji çalışmaya başladı. En küçük kareler yöntemini anlatan matematikçi Gauss'un derslerine katıldı. 1847 yılında Riemann'ın babası ona teolojiyi bırakıp matematik çalışması için izin verdi.

1847 yılında Berlin'e gitti. Burada Jacobi, Dirichlet veya Steiner ders veriyordu. Berlin'de iki yıl kalan matematikçi 1849 yılında Göttingen'e döndü.

Riemann ilk dersini 1854'te verdi ve bu dersle sadece Riemann geometrisinin temellerini kurmakla kalmadı aynı zamanda daha sonra Einstein'in izafiyet teorisinde kullanacağı yapıların da temellerini attı. 1857'de Götingen Üniversitesi'nde özel profesörlük kademesine terfi etti ve 1859'da profesör oldu.

1862 yılında Elise Koch ile evlendi.

Selasca, İtalya'ya doğru gerçekleştirdiği üçüncü seyahatte öldü.

Çocukluk ve Gençlik Yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bernhard Riemann 17 Eylül 1826'da Hanover Krallığı'nda Dannerberg yakınlarındaki Breselenz köyünde doğdu. Napolyon Savaşları'nda savaşmış olan babası fakir bir lüterci papazdı. Annesi ise Charlotte Ebell idi. Riemann utangaç bir çocuktu ve toplum önünde konuşmaktan çekinirdi. Riemann okulda öğretmenlerini hayret içinde bırakıyordu. Öğretmenlerin bile yapamadığı karmaşık işlemleri yapabiliyordu.

1840'da Riemann anneannesiyle yaşamak ve Lycreum'u ziyaret etmek için Hanover'a gitti. 1842'de anneannesinin ölümünden sonra Johanneum Lünerburg'daki liseye gitti. Lisede yoğun olarak İncil ile ilgili çalışmalar yaptı ancak matematik Riemann'ın aklını başından alıyordu. 1846'da 19 yaşında papaz olmak ve ailesine yardım etmek için filoloji ve ilahiyat okumaya başladı. 1846 ilkbaharında babası yeterince para topladıktan sonra Riemann'ın ilahiyat okuyacağı Göttingen Üniversitesi'ne gönderdi. Ancak orada Carl Friedrich Gauss'un gözetimi altında matematik okumaya başlayacaktı. Gauss Riemann'a ilahiyat okumayı bırakıp matematiğe geçmesini önerdi. Riemann babasının rızasını alır almaz 1847'de Berlin Üniversitesi'ne transfer edildi. Berlin'de Carl Gustav Jacob Jacobi, Peter Gustav, Lejeune Dirichlet, Jakob Steiner ve Gotthold Eisenstein gibi kişiler öğretim veriyordu. Riemann Berlin'de iki yıl kaldı ve 1849'da Göttingen'e geri döndü.

Riemann, Riemann Geometrisini geliştirdiği 1846'da ilk dersini verdi. Göttingen Üniversitesi Riemann'ı özel profesörlüğe terfi etmek istedi ancak bu teşebbüsleri başarısız oldu. Profesörlük terfisi gerçekleşmemesine rağmen Riemann'a sonunda düzenli maaş verilmeye başlandı. 1859'da Dirichlet'in ölümü ile (Dirichlet eskiden Gauss'un durduğu matematik bölümünün başındaydı) Göttingen Üniversitesi Riemann'ı matematik bölümünün başına atadı. Riemann aynı zamanda fizikte üç ve dört boyuttan daha fazla boyut kullanmayı öneren ilk kişiydi. Riemann 1862'de Elise Koch ile evlendi. 22 Aralık 1862'de Ida Schilling isimli bir kız çocukları oldu.

Riemann, Hanover ve Prusya orduları savaşa girince İtalya'ya kaçtı. Tüberkuloz sebebiyle 20 Temmuz 1866'da öldü. Riemann koyu bir bir Hristiyandı. Riemann, hayatını Tanrıya hizmet eden bir matematikçinin hayatı olarak görüyordu. Riemann tamamlanmamış çalışmalarını yayınlamayı reddetti ve belki de o çalışmalardaki derin düşünceler sonsuza kadar kayboldu.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Bernhard Georg Friedrich Riemann". 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.