Gazne Kalesi
| Gazne Kalesi | |
|---|---|
| Gazne, Afganistan | |
-_Menschen_-_Annemarie_Schwarzenbach_-_SLA-Schwarzenbach-A-5-21-155.jpg) 1939'da kale. | |
| Koordinatlar | 33°32′57″K 68°25′24″D / 33.54917°K 68.42333°D |
| Yükseklik | 45 m |
| Yapı bilgisi | |
| Halka açık mı? | Evet |
| Bugünkü durumu | Kısmen yıkık |
| Yapı tarihçesi | |
| İnşa | 13. yy |
| Muharebe/savaşlar | Gazne Savaşı |
Gazne Kalesi, Afganistan'ın doğusunda, Gazne şehrinde bulunan büyük bir Orta Çağ kalesidir. 13. yüzyılda Gazne kasabasını çevreleyen duvarlı bir şehir oluşturmak için inşa edilmiştir. 45 metre yüksekliğindeki kale, ufuk çizgisine hakimdir.[1]
Kale, birden fazla tehdit nedeniyle yıkılma riski altındadır. Kalenin 32 orijinal kulesinin yarısından fazlası, Haziran 2019'da videoya çekilen ve sosyal medyada yaygın olarak paylaşılan bir kulenin çökmesiyle tahrip edildi veya ağır hasar gördü.[2] Kale, şehrin merkezinde ve yakın ana yol üzerinde yer almaktadır. Bölgenin korunmasına yardımcı olacak fon eksikliği, şiddetli yağmurlar ve ülkede devam eden iç savaş, kalenin çöküşünü hızlandırmaktadır.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]
962'de Samani İmparatorluğu'nun Türk köle komutanı Alp-Tigin, Gazne'ye saldırdı ve kaleyi dört ay boyunca kuşattı. Gazne'yi Loyak hükümdarı Ebubekir Loyak'tan aldı. Bu fetih sırasında Alp Tigin'e Sebük Tegin de eşlik etti.[3]
1839'da kale, İngiliz birliklerinin kaleye saldırıp ele geçirdiği ilk Anglo-Afgan savaşı sırasında Gazne savaşının yapıldığı yerdi. Daha sonraki on yıllarda süren savaşlarda daha fazla hasar gördü.[4]
14 Haziran 2019'da, şiddetli yağmur ve olası hükûmet ihmali nedeniyle bir kule çöktü.[5]
Tehditler
[değiştir | kaynağı değiştir]Gazne'nin eski kalesi giderek tahrip olmaktadır. Kalenin birçok kulesi ve duvarı yıkılmaktadır. Afganistan'da onlarca yıldır süren savaş ve devam eden siyasi istikrarsızlık, kalenin yıkılmasını hızlandırdı. Savaş ve kaynak eksikliği restorasyon çabalarını engelledi.[6]
Haziran 2019'da kalenin 32 orijinal kulesinden biri çöktü ve bu videolarla kaydedildi ve sosyal medyada yayınlandı[2] ve Afgan hükûmeti ve uluslararası toplumun ülkenin kültürel mirasını korumak için daha fazlasını yapması için uluslararası çağrılara neden oldu.[7]
Fotoğraf Galerisi
[değiştir | kaynağı değiştir]-
1839'da Birinci Afgan Savaşı sırasında kaleye saldıran İngiliz-Hint birlikleri. -
James Atkinson'ın Gazne Minareleri'nin arka planında Gazne Kalesi ile yaptığı resim, 1839. -
Gazne Kalesi Duvarı, 1939–1940. -
Duvardaki yuvarlak kuleler, 1939–1940.
-_Menschen_-_Annemarie_Schwarzenbach_-_SLA-Schwarzenbach-A-5-21-173.jpg)
-_Stadtansicht_-_Annemarie_Schwarzenbach_-_SLA-Schwarzenbach-A-5-21-174.jpg)
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Ghaznī". britannica.com. 19 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2018.
- ^ a b "Ancient tower collapse caught on camera in Ghazni in Afghanistan". abc.au. 14 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2019.
- ^ The Cambridge History of Iran, Volume 5. Cambridge University Press. 1968. s. 165. ISBN 9780521069366.
- ^ "Battle of Ghuznee". britishbattles.com. 11 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2018.
- ^ "Ghazni's ancient tower collapses in Afghanistan". bbc.com. 14 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2019.
- ^ "In pictures: Ghazni's undiscovered Afghan treasure trove". bbc.com. 19 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2018.
- ^ "Ghazni's ancient tower collapses in Afghanistan". bbc.com. 14 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.