GATOR
| |
| CBU-89/B | |
|---|---|
| Ana özelliği: | 450 kg güçsüz misket muhimmat silahı |
| Uzunluğu: | 2.3 m |
| Çapı: | 406 mm |
| Menzili: | Serbet düşüş |
| CBU-78/B | |
| Primary function: | 250 kg güçsüz misket muhimmat silahı |
| Uzunluğu: | 2.3 m |
| Çapı: | 406 mm |
| Ağırlığı: | 222 kg |
| Menzili: | Serbet düşüş |
GATOR mayın sistemi ABD tarafından 1980'li yıllarda geliştirilen misket bombalarından türetilen havadan bırakılan tanksavar ve anti personel mayını sistemidir. İki farklı dağıtm sistemi kullanır. Deniz Kuvvetleri için üretilen 250 kgluk CBU-78/B ve Hava Kuvvetleri için üretilen 500 kgluk CBU-89/Bdur.Buna ilaveten Volcano mayın sistemi ile kara taşıtları ve helikopterler ile de döşenebilir.
Bombalar 200 ile 700 knot arasındaki hzıl 100 ila 1,200 metre irtifada seyreden uçaklardan atılır. FMU-140B fünye 90 ila 900 metrelik irtifalar arasında dopler menzil radarı veya 1.2 saniye zamanlı olarak 1 ila 10 adet mayını bırakır. Mayın dispanseri açılması ve vanadyum pentoksit bataryaların çalışması ile kurulmaya başlar. Dairesel maınların dikdörtgen plastik şeklinde "havabalistiği" sağlayan bir kutusu bulunur. Yere düşen mayın 1.2 ila 10 saniye arasında çalışır hale gelir.
Mayın 4 veya 15 saat ile 15 gün arasında kendi kendini imha etmek mekanizmaları vardır. 40 gün sonunda patlamayan mayın pillerinin bitmesi ile tamamiyle etkisiz hale gelir. Kendi kendini imha etme sistemi uçak havalanmadan basit bir düğme ile kurulmaktadır. Körfez Savaşı sırasında başarısız olan mayın sayısı önemsizdir. Kuveyt çatışmasında kullanılan 205 BLU-91 ve 841 BLU-92 mayını çalışmamıştır. Körfez Savaşı sırasında kullanılan 89,235 BLU-91 ve 27,535 BLU-93 mayını göz önüne alındığı zaman BLU-91 modeli 0.5 ila %2, BLU-92 ise 6 ila 21% oranında başarısız olmuştur. [1]13 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. İlave olarak CMS mayın tarlalarını temizleyen personelin verdiği rapor doğrultusunda herhangi bir etkiye mağruz kalmadan patlamış halde bulunan GATOR mayınlarının birçoğuna ait fünyenin yüksek çöl sıcaklarına dayanamadığı ve mayını ateşlediği anlaşılmıştır.
GATOR sistemi yüksek hızda taktik savaç uçakları ile çok kısa bir sürede mayın tarlaları yaratabilmektedir. Tipik bir GATOR mayın tarlası 650 metre uzunluğunda 200 metre eninde olup 432 adet tanksavar mayını ve 132 adet anti personel mayınından oluşur. Mayın tarlası hem hareket eden düşman birliklerine karşı bir area denial weapons hem de hareketli doğrudan saldırı silahlarını etkisiz hale getirmektedir. 1. Körfez Savaşı sırasında ABD Hava Kuvvetleri 1,105 adet CBU-89 kullanılmıştır. Raporlara göre bunlardan bir tanesi Irak ordusuna ait bir Scud füzesi fırlatıcısını vurmuştur.
Hava kuvvetleri CBU-89/B
[değiştir | kaynağı değiştir]Hava kuvvetleri CBU-89/B 500 kilo ağırlığında olup içerisinde 72 adet tanksavar ve 22 adet anti personel mayını barındırır. Mayınlar SUU-64 Taktiksel Mühimmat Dağıtıcı ve opsiyonel olarak FZU-39 yakınlık algılayıcı sayesinde serpilir. TMD genel olarak CBU-87/B Müşterek Etkili Mühimmat ile aynı özelliklere sahiptir.
CBU-89 modeli üzerine monte edilen Rüzgar Düzeltmeli Mühimmat Dağıtıcı sistemi ile CBU-104 modeli elde edilmiştir.[1]
Deniz Kuvvetleri CBU-78/B
[değiştir | kaynağı değiştir]Deniz kuvvetleri CBU-78/B 250 kg ağırlığında 45 adet tanksavar ve 15 adet anti personel mayını barındırır. Hava kuvvetleri için üretilen CBU-89/B modelinde kullanılan Mk7 Rockeye model fünye bu sistemde de kullanılmıştır.
BLU-91/B tanksavar mayını
[değiştir | kaynağı değiştir]BLU-91 /B AT mayını GATOR sisteminin kalbini oluşturur. Kısa düz bir silindir ve dışında ise dikdörtgen havabalistiği kabuk bulunur. Mayın üzerinde bulunan manyetik fünye sayesinde hedefini vurabileceği en iyi mesafede infilak eder. Bunun yanında yerinde oynatılması veya bataryasının voltajının en aza indiği noktada kendi kendisini patlatır.
Fünye ateşlendiği zaman çok ufak bir patlama ile mayının kasasının üst kısmını havaya uçurur. Bunu izleyen 30 milisaniye içerisinde ana patlayıcı infilak eder. Misznay-Schardin etkisi ile çalışan mayın 70 mmlik zırhı delebilir. Sahip olduğu patlayıcı günümüzde kullanılan birçok zırhlı aracın zırhlarını delmeye yeterlidir.
Mayının toplam ağırlığı 1.95 kilogram olan mayının çapı 127 milimetredir. Ana patlayıcı olarak 0.58 kilogram RDX/Estane patlayıcı karımı kullanılır. Mayın Irak ve Kuveyt topraklarında bulunmaktadır.
BLU-92/B anti personel mayını
[değiştir | kaynağı değiştir]Mayın yere düşer düşmez bir fişek yardımı ile 8 adet tuzaklama telini fırlatır. Bu tellerden bir tanesinin gerginliğinin değişmesi bile mayını harekete geçirmeye yeter. 20 metrelik bir alan içerisinde etkilidir. Üzerinde oynanması durumunda patlamaya ayarlı tuzaklama düzeneği bulunmaktadır.
127 mm çapında ve 1.68 kiloluk bir ağırlığa sahiptir Ana patlayıcı olarak 0.42 kilogram Composition B-4 kullanılmıştır. Mayın Irak ve Kuveyt topraklarında bulunmaktadır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Lockheed Martin WCMD (Wind Corrected Munitions Dispenser)". 6 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2008.
- BLU-91/B tanksavar amyını hakkında bilgi ORDATA
- BLU-92/B anti personel mayını hakkında bilgi ORDATA