Güney Göksel Yarımküre
Güney Göksel Yarımküre veya Güney Gökyüzü, dünyanın etrafını çevreleyen Göksel Küre'nin Güney Yarımküre'ye denk gelen kısmına verilen isimdir ve bu yarımküre üzerinde meydana gelen bütün astronomik olayları ve gök cisimleri içinde barındırır. Kuzey Yarımküre'de bulunan Kuzey Gökyüzü'nün zıttı konumundadır. Güney Gökyüzü'nde olan olayların tamamının gözlemlenebilmesi için gözlemcinin Güney Kutbu'na yakın bir bölgede konumlanması gerekmektedir. Gözlemci ekvator bölgesine doğru çıktıkça Gök ekvatoru'nun etkisi altına gireceği için Avcı takımyıldızı ve Başak takımyıldızı gibi her iki yarımküreden de gözlemlenebilen takımyıldızlarını ve kuzey gökyüzünün ekvator sınırındaki yıldızlarını gözlemlemeye başlar. Kuzey Yarımküre'de yılın her vakti görülebilen Büyükayı ve Cassiopeia gibi takımyıldızları Güney Gökyüzü'nün ekvatora yakın bölgelerinde yılın bazı dönemlerinde gözlemlenebilir.[1]
Güneşe en yakın yıldız sistemi olan Alfa Centauri, Güney Göksel Yarımküre'de bulunan Erboğa Takımyıldızı'nın birer parçasıdır.[2] Gökyüzünde bilinen en parlak yıldız olan Sirius, Güney Gökyüzü'nde bulunan Büyük Köpek Takımyıldızı'na ait bir yıldızdır. Sirius, güneşin yaklaşık neredeyse iki katı çapa ve -1.46 görünür parlaklığa sahiptir. Bu oran güneşin mutlak parlaklığından ortalama 25 kat daha parlaktır. Aynı zamanda güneşe 8.6 ışık yılı uzakta olduğu için en yakın yıldızlardan birisi sayılır.[3]
Gözlem
[değiştir | kaynağı değiştir]88 modern takımyıldızdan 45'i yalnızca Güney göksel yarımküreden görülebilir. Güney takımyıldızları şunlardır:
- Pompa
- Cennetkuşu
- Sunak
- Çelikkalem
- Büyük Köpek
- Oğlak
- Tahta Kutu
- Erboğa
- Bukalemun
- Pergel
- Güvercin
- Güney Tacı
- Karga
- Kupa
- Güneyhaçı
- Kılıçbalığı
- Ocak
- Turna
- Saat
- Küçüksuyılanı
- Hint
- Tavşan
- Terazi
- Kurt
- Masa
- Mikroskop
- Sinek
- Cetvel
- Sekizlik
- Tavus
- Anka
- Ressam
- Güneybalığı
- Pupa
- Kumpas
- Ağcık
- Yay
- Akrep
- Heykeltraş
- Kalkan
- Dürbün
- Güney Üçgeni
- Tukan
- Yelken
- Uçanbalık
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Cassiopeia, Queen of the north | Sky Archive | EarthSky". earthsky.org (İngilizce). 1 Aralık 2020. 8 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023.
- ^ "A BEGINNER'S GUIDE TO THE SOUTHERN HEMISPHERE SKY". Sky and Telescope. 8 Mart 2018. 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023.
- ^ "How far can you go before the sun no longer appears the shiniest star?". New Scientist (İngilizce). 17 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2024.
