Güneş kayığı
Güneş kayığı, eski Mısır mitolojisinde güneş tanrısı Ra'nın kullandığı kayığa verilen isimdi. Gün boyunca Ra'nın Mandjet veya Milyonlarca Yılın Kayığı adlı bir kayığı kullandığı söyleniyordu ve gece kullandığı kayık Mesektet ismi ile biliniyordu.
Mit
[değiştir | kaynağı değiştir]
Mısır mitlerine göre, Ra yeryüzünde hüküm süremeyecek kadar yaşlanıp yorgun düştüğünde göklere göç etti.[1] Ra'nın kayıkla gökyüzünde seyahat ederek dünyaya ışık sağladığı söylenmektedir.[2] Yolculuğunun her on ikide biri, her biri koruyucu bir tanrı tarafından denetlenen günün on iki Mısır saatinden birini oluştururdu. Güneş batıp alacakaranlık çöktüğünde o ve bindiği kayık batıdaki ufuk çizgisi olan Akhet'ten geçer ve yeraltı dünyasına doğru yol alırdı.[3]
Zaman zaman ufuk Duat'a açılan bir kapı ya da geçit olarak tarif edilir. Orada dünya ötesi Nil'e yelken açıp on iki kapıdan ve bölgeden geçmesi gerekecekti; gecenin her saati on iki koruyucu tanrı tarafından denetlenen bir kapı olarak kabul edilirdi.[3] Kaos tanrısı (isfet) devasa yılan Apophis her gece Ra'ya saldırıp güneş kayığının yolculuğunu durdurmaya çalışırdı. Yılanı yendikten sonra Ra yeraltı dünyasını terk eder, şafak vakti geri dönerek günü yeniden aydınlatırdı.
Günün belli saatlerinde Mandjet Kayığı'nda şahin başlı formuyla gökyüzünde seyahat ettiği ve ardından gece saatlerinde yeraltı dünyasına inmek için koç başlı formuyla Mesektet Kayığı'na geçtiği söylenirdi.[4] Ra'nın Mandjet üzerindeki ilerleyişi bazen onun her gün büyüyen, gerileyen, ölen ve yeniden dirilen hali olarak tasavvur edilmiş ve Mısır mezar metinlerinin simgelerinde yer bulmuştur.
Cenaze uygulamaları ve dinde yeri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Folklorda bu tür bir kayık güneş tanrısı tarafından kullanılmaktadır. Dolayısıyla, firavun güneş tanrısının yeryüzündeki bir temsili olduğu için, kral öldüğünde öbür dünyaya yolculuklarında yeraltı dünyasında seyahat etmek için benzer bir kayık kullanacaktır.[4]
Bunun en iyi bilinen örneklerinden biri, inşa edildikten sonra Gize'de Keops ve öbür dünyaya götüreceği diğer eşyalarla birlikte gömülen Keops gemisidir.[5] Bu kayık ilk olarak özel olarak inşa edilen Giza Güneş Tekneleri Müzesi'nde sergilenmiş, ancak daha sonra Büyük Mısır Müzesi'ne taşınmıştır.[6][7]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ The Complete Gods And Goddesses Of Ancient Egypt (İngilizce).
- ^ "The Sun Boat", The Gods of Ancient Egypt, Tour Egypt, erişim tarihi: 7 Mart 2017.
- ^ a b Hart 1986, pp. 68–72.
- ^ a b Abubakr, Abdel Moneim (1955). "Divine Boats of Ancient Egypt". Archaeology. 8 (2): 96-101.
- ^ McGovern, Patrick E. (2019). "Sailing the Wine-Dark Mediterranean". Uncorking the Past. ss. 159-197. doi:10.1525/9780520944688-008. ISBN 978-0-520-94468-8.
- ^ "A team from the Grand Egyptian Museum succeeded in the first trial run conducted to test the vehicles that will be used in the transferring the first Khufu Solar Boat from its current location". 6 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024.
- ^ "In pictures: Egypt pharaoh's 'solar boat' moved to Giza museum". BBC News. 7 Ağustos 2021. 29 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2021.