Götürü Vergi

Götürü vergi, vergilendirilen kuruluşun gerçek durumundan ziyade sabit bir tutara dayanan özel bir vergilendirme yöntemidir.^[1] Bu durumda, tüzel kişi sorumluluğunu değiştirmek için hiçbir şey yapamaz.^[2]

Birim başına verginin aksine, maktu vergi, çıktı arttıkça boyut olarak artmaz.^[3]

Kişi başına alınan götürü vergi "head-tax" veya "poll-tax" olarak bilinir.

Açıklama

Götürü vergi, vergilendirme için kullanılan çeşitli yöntemlerden biridir gelir, sahip olunan şeyler (emlak vergileri), harcanan para (satış vergileri), çeşitli (tüketim vergileri), vb. Bu bir regresif vergidir, öyle ki gelir ne kadar düşükse, vergi için geçerli olan gelir yüzdesi de o kadar yüksek olur.^{[kaynak belirtilmeli]}

Götürü vergi, tüm bireylerin aynı olduğu varsayımsal bir dünya için ideal olacaktır. Başka herhangi bir vergi türü sadece çarpıklıklara yol açacaktır.^[4]

Gerçek dünyada, götürü vergi o kadar kolay uygulanabilir değildir çünkü birçok insan ödeme gücü daha yüksek olanların daha yüksek vergi ödemesi gerektiğine inanmaktadır (artan oranlı vergi sistemi) ve eğer bu gerçekleşirse, düşük gelirli insanlardan gelirlerine oranla çok yüksek miktarlarda para tahsil edilmesi gerekecektir ve bu da siyasi olarak kabul edilemez olacaktır.^[4]

Bu nedenle götürü vergilendirme, değişen sosyoekonomik yetenekler ve servet dağılımları nedeniyle uygulanması çok zor olduğundan gerçek dünya uygulamalarında nadiren görülür. Yetenek veya gelir gibi faktörlere göre farklılık gösteren bir vergi götürü olmayacaktır ve bunlar aynı zamanda gizlenebilen veya saklanabilen faktörlerdir. Bununla birlikte, götürü vergilendirme hala önemli bir teorik altyapı sağlamaktadır.^[2]

Götürü vergilendirme genellikle arabalar veya iş ekipmanları üzerindeki kişisel mülkiyet vergilerine veya bazı kat mülkiyeti ücretlerine benzeyebilir.^[5]

Götürü vergilendirme, "ölü ağırlık kaybı" yaratmadığı için ekonomik olarak verimlidir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Hâlâ götürü vergilendirme sistemini kullanan ülkelere bir örnek İsviçre'dir.^{[kaynak belirtilmeli]}

İsviçre

İsviçre'de ikamet eden zengin yabancı uyruklular, ülkede çalışmadıkları takdirde götürü usulde vergilendirilebilirler. Vergi mükelleflerinin yaklaşık %0,1'i götürü usulde vergilendirilmektedir - 2018 yılında bu, toplam 821 milyon İsviçre Frangı vergi ödeyen 4.557 kişi anlamına geliyordu.^[6]

Bu vergilendirme, gerçek gelir ve varlıklar yerine tahmini yaşam giderlerine dayanmaktadır. Bu, etkin küresel kazanç ve varlıkların bildirilmesine gerek olmadığı anlamına gelir. Ancak, bu tutar İsviçre'deki normal vergi oranları kullanılarak hesaplanır.^[6]

Götürü vergilendirmeye hak kazanabilmek için İsviçre vatandaşı olmamak, İsviçre'de ikamet etmek ve İsviçre'de kazanç getirici bir faaliyette bulunmamak şarttır. Evli çiftler söz konusu olduğunda, her iki kişinin de bu şartları yerine getirmesi gerekir. Götürü vergilendirme hakkı, kişinin İsviçre'de bir işe girmesi veya İsviçre vatandaşı olması halinde sona erer.^[7]

Adaletsizlik olarak görülen götürü vergilendirme, ilk olarak 2010 yılında Zürih kantonu tarafından kaldırılmış, bunu kısa bir süre sonra Schaffhausen, Appenzell Ausserrhoden, Basel Landschaft ve Basel Stadt kantonları izlemiştir. Diğer dört kanton (Thurgau, St Gallen, Lucerne ve Bern) götürü vergilendirme için daha katı kurallar uygulamaya karar verdi. Ancak, ulusal bir kaldırma 2014'te referandumla reddedildi. 2016 yılı sonunda İsviçre'de 5.000 kişi götürü vergilendirmeye tabiydi.^[6]

Kaynakça ve Notlar

^ "Lump sum tax" 20 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Oxford Reference, Oxford University Press (page visited on 6 November 2018).
^ ^a ^b De Graaff, J. V. (2008). "Lump Sum Taxes". The New Palgrave Dictionary of Economics. ss. 1-2. doi:10.1057/978-1-349-95121-5_1048-2. ISBN 978-1-349-95121-5.
^ "Lump-sum tax". econclassroom.com. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021.
^ ^a ^b Stiglitz, Joseph E (2015). Economics of the Public Sector. s. 609. ISBN 978-0-393-92522-7.
^ What is LUMP-SUM TAX? What does LUMP-SUM TAX mean? LUMP-SUM TAX meaning & explanation (İngilizce), 21 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 30 Nisan 2021
^ ^a ^b ^c FDF, Federal Department of Finance. "Lump-sum taxation". www.efd.admin.ch (İngilizce). 30 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021.
^ "Lump-sum Taxation – an interesting alternative" (PDF). 1 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Eylül 2024.

J. de V. Graaf (1987, 2008). "Lump sum taxes," The New Palgrave Dictionary of Economics, volume 3, pages 251-252.

[OUP-1] "Lump sum tax" 20 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Oxford Reference, Oxford University Press (page visited on 6 November 2018).

[link.springer.com-2] De Graaff, J. V. (2008). "Lump Sum Taxes". The New Palgrave Dictionary of Economics. ss. 1-2. doi:10.1057/978-1-349-95121-5_1048-2. ISBN 978-1-349-95121-5.

[:0-3] "Lump-sum tax". econclassroom.com. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021.

[:1-4] Stiglitz, Joseph E (2015). Economics of the Public Sector. s. 609. ISBN 978-0-393-92522-7.

[:2-5] What is LUMP-SUM TAX? What does LUMP-SUM TAX mean? LUMP-SUM TAX meaning & explanation (İngilizce), 21 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 30 Nisan 2021

[:3-6] FDF, Federal Department of Finance. "Lump-sum taxation". www.efd.admin.ch (İngilizce). 30 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021.

[7] "Lump-sum Taxation – an interesting alternative" (PDF). 1 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Eylül 2024.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]