Göçüşme
Göçüşme ya da metatez, sözcük içerisindeki iki sesin sıralanışının değişmesi, diğer bir deyişle yer değiştirmesi olayıdır.[1] Bu durum günümüz Türkçesinde yazım yanlışına neden olur.
Oluşumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Meydana gelmesi belirli ölçüt ve düzene bağlanamaz, yani belli ses düzenlerinin göçüşmeyi beraberinde getirdiği düşünülemez; ancak söyleyiş kolaylığı sağlama eğilimi genel etken kabul edilebilir. Genelde ardışık sessizler arasında gerçekleşen göçüşme, sesli ile sessiz arasında ve uzak sesler arasında da görülebilir. Her dilde, her dönemde karşımıza çıkan göçüşme olayının tipik örneklerine ağızlarda ve çocuk dilinde sıkça rastlanır.[2][3] Kimi örnekleri şunlardır:
- köprü > körpü
- öğretmek > örgetmek
- çömlek > çölmek
- toprak > torpak
- yaprak > yarpak
- kibrit > kirbit
- ekşi > eşki
- kirpik > kiprik
- sarımsak > sarmısak
- memnun > menmun
- lanet > nalet
- memleket > melmeket
- naylon > laylon
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Vardar, Berke. Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. 2. Baskı. İstanbul: Multilingual, 2007. s. 104.
- ^ Banguoğlu, Tahsin. Türkçenin Grameri. 9. Baskı. Ankara: Türk Dil kurumu Yayınları, 2011. s. 70.
- ^ Gölpınarlı, Abdülbaki. Vilayet-Name İndeksi. 2 Baskı. İstanbul, 2017, İnkılap Kitabevi, s. 158: 78
 | Dilbilim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
