Fransız mitolojisi
Günümüz de mitolojiler içinde Fransa'yı kapsayacak mitolojiler arasında Galyalılar, Franks, Normanlar, Bretonlar ve yaşayan diğer halkların mitolojileri sayılabilir. Fransız miti, günümüz İngiltere ve İrlanda'sından Fransız bölgesine göç ettiklerinde, Galyalıların (veya Keltlerin) ve Bretonların mitleri ve efsanelerinden etkilenmiştir. Fransız mitolojisinin gelişimindeki diğer küçük etkiler, Franklardan geldi.
Fransa'da Mitoloji Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]790'dan önce Fransa, birbirinden bağımsız olarak var olan 34 vilayete bölünmüştü. Tüm eyaletler Kral'ın rejimi altında faaliyet gösteriyordu, ancak ulusal vatandaşlık veya bütünsel ulus devlet yoktu.[1] Çoğu vilayete birkaç farklı ırksal grup yerleştirildi. Bu nedenle, çoğu eyalet kendi mitolojik inançlarını ve geleneklerini geliştirdi. Bu tarihi coğrafi bölünmeler, günümüz Fransa'sında hayatta kalan çok çeşitli mit ve efsanelere yol açmıştır.
Galya, Romalılar tarafından çağdaş Fransa'ya verilen addı ve Fransa'nın Akdeniz kıyılarından Pireneler'e kadar toprakları içeriyordu. Galya, çoğunlukla Galya kabileleri olarak bilinen Kelt halklarının soyundan gelen birkaç etnik grup tarafından iskan edildi. Bu Galya kabileleri, Roma'nın ikinci yüzyılda Galya'yı yağmalamasından sonra farklı Gallo-Roma kültürü biçimleri geliştirdiler.[2] İlk yerleşimciler günümüz Brittany'sinde yaşadılar. Kurtadamlar ve diğer mischwesenler ile ilgili olan yazılar da dahil olmak üzere en kuzeydeki Galya kabilelerinin mitolojisi, Orta Çağ el yazmalarından lais'de hayatta kaldı.[3] 3. ve 7. yüzyıl arasında, Cermen göçmenler Roma-Galya'ya yerleşmeye başladı. Batı-Roma imparatorluğu çökmeye başladığında, Franklar olarak anılacak olan Alman göçmenler, Fransa'nın batısı üzerinde nüfuzlarını kullanmaya başladılar. Franklar, diğer Alman halklarıyla birçok gelenek ve batıl inancı paylaştılar ve doğa ritüellerinin ve inançlarının çoğunu Batı Fransa'ya yaydılar .[4]
Gallo-Roman Efsanesi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Galya'nın 2. yüzyılda Romalılar tarafından yağmalanmasından sonra, Galyalıların Fransız bölgesindeki ruhani ve mitolojik uygulamaları Roma etkisiyle değişmeye başladı. Geleneksel Kelt Paganizmi, Kelt topraklarında geleneksel olarak tapınılan geniş bir tanrı ve tanrıça grubu olan Kelt panteonunun tanrılarına dayanır ve doğal ortamdaki doğaüstü olayları kabul eder. Roma İmparatorluğu genişlemeye başladığında, birçok Kelt inancı ve uygulaması Romalıların inançlarıyla birleşti. 3. yüzyılda Galyalılar, Merkür ve Mars gibi birçok Roma tanrısına ve Teutates ve Dea Matrona gibi bazı benzersiz Gallo-Roma Tanrılarına taptılar .[5][6] Galya dinlerinin kayıtlarının çoğu Jül Sezar gibi Romalılar tarafından yazılsa da Roma tanrılarının birçoğuna farklı isimler altında tapılmış olabilir ve bu nedenle bu isimler bilinmemektedir.[7]
Bireysel hane halkları ve kabilelerin, insanlar ve doğa arasında bir köprü görevi gören kendi tanrıları ve tanrıçaları vardı. Gallo-Romalılar, bazı doğal özelliklerin kendi tanrılarına sahip olduğuna inanıyorlardı. Bu tanrılardan bazıları, hâlâ Aziz Anne adıyla saygı gören Breton kıyısının perisi gibi Hristiyanlaştırılmış isimler altında saygı görmektedir. Bu yerel tanrıların çoğu eski Kelt panteonundan alınmış ve Roma tanrılarından etkilenmiştir.[8]
Galyalılar, Merkür, Apollon, Mars, Jüpiter ve Minerva ile ilgili ritüelleri gözlemleyerek Roma panteonunun ana tanrılarına taptılar. Gallo-Romalılar, Merkür'ü Sanatın yaratıcısı ve Tanrı'nın ticaret, ticaret ve iletişimi yönetmesi olarak kabul etti. Apollon'un Galyalıları hastalıktan koruduğuna inanılıyordu, Minerva bilgelik ve pratik yaşam sanatları tanrıçasıydı, Jüpiter güneşi, ayı ve havayı kontrol edebiliyordu ve Mars savaş tanrısıydı.[9] Galyalılar savaş sırasında sık sık Mars'a fedakarlık yaptı ve savaşta korunma karşılığında fethedilen topraklardan sığır teklif etti.
Druidizm
[değiştir | kaynağı değiştir]Kelt mitolojisinin etkisi, Roma istilasından sonra kaybolmadı, Druidizm ritüelleri ve uygulamaları hala Galyalıların mitolojisi üzerinde etkide bulunuyordu. Roma-Galya'daki Druidler, Galya kabilelerinin filozofları ve dini figürleriydi. Druidler, Kelt ve Gallo-Roma kültürleri arasında doğa, astronomi, edebiyat ve hukuk hakkında bilgi sahibi olan eğitimli sınıflardı. Druidler, bilgilerini yazılı olarak kaydedemediler, ancak Jül Sezar'ın kayıtları Druidizm ritüellerin ayrıntılarını vererek hayatta kaldı. Caesar, Druidlerin hem hasta olanlar hem de savaşta ölme riski altında olanlar için hem insan hem de hayvan kurban etmekten sorumlu olduğunu yazıyor. Druidler, kurbanların yakılmadan önce yerleştirildiği hasır heykeller ve resimler yaptılar. Geleneksel Kelt Paganizminde, bu fedakarlıklar Kelt tanrılarına ve tanrıçalarına yapılırdı. Roman-Gallo Druidleri muhtemelen Keltlerin kurban etme pratiğinden yararlanarak Roma panteonunun tanrılarını onurlandırmak için fedakarlık yaptılar. Gallo-Roma kültürü hakkında kapsamlı bir şekilde yazılar yazan Romalı-Galyalı bir yazar olan Pliny the Elder, Druidlerin ceza davalarında yargıç olarak hareket ettiklerini ve alametleri yorumlayarak halklarına manevi rehberlik sağladıklarını gözlemledi.[10][11]
Brittany Efsaneleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarih Öncesi Efsane
[değiştir | kaynağı değiştir]
Carnac taşları, Brittany'deki Carnac'ın kuzeybatı köyündeki bir megalit kümesidir. Megalitler muhtemelen Kelt veya Kelt öncesi halklar tarafından Bronz ve Demir Çağları arasında inşa edildi. Kümede, küçük taşlarla desteklenen büyük bir kaya olan dolmen dahil olmak üzere 3.000'den fazla megalit türü vardır; ve yere gömülü tek bir taşın ucuna dikilmiş bir monolit olan menhir örneklerden biridir.[12] Kelt Paganizminin uygulanmasında yer alan ritüeller için muhtemelen açık hava sunakları veya açık hava tapınakları olarak işlev görmelerine rağmen, bu taşların folklorik önemi belirsizdir.[13] Dolmenler ve menhirler, şefler, rahipler veya ünlü savaşçılar gibi kabile gruplarındaki önemli liderlerin mezarlarını da işaretleyebilir.[14]
Orta Çağ ve Paganizm
[değiştir | kaynağı değiştir]Orta Çağ, Keltler ve Romalılardan etkilenen çeşitli Pagan gelenekleri ile Brittany'den Hristiyanlığın akını arasında bir geçiş dönemiydi. Gallo-Roman tanrıları ve efsanevi figürler de dahil olmak üzere Brittany'nin folklorunun çoğu lais'de korunmuştur; Orta Çağ'da popüler olan şövalyeliğin değerlerini, sıradan insanların yaşamlarında efsanevi olanı tartışan kısa şiir tarzı ve bunlar öncelikle aşk meselelerini ele alır.[15] Marie de France'ın laileri en etkili olanlardan bazılarıydı ve Brittany'nin Orta Çağ'daki birçok folklorik inancına dair fikir verdiler.[16]
Kelt Paganizminin önde gelen figürleri, Breton lais'de yoğun bir şekilde yer alır. Birçok cin, peri ve iblis Keltlerin inanç sistemini doldurur ve ahlaki derslerin iletişiminde ve Brittany'deki bilinmeyen olayların açıklanmasında önemli figürlerdi. Bretonlar için önemli olan bu tür rakamlar da dahildir.
- Ankou: Brittany'yi bir arabada dolaşan ve köylülerin ruhlarını toplayan gaddar tipte bir figür. Ankou genellikle bir kadın iskeleti olarak tasvir edilir ve figür muhtemelen Keltlerin Ölüm tanrısından türetilmiştir, ancak Orta Çağ 'İskeleti Ölüm' fikirlerinden büyük ölçüde etkilenmiştir.[17]
- The Nain: Gecenin ortasında dolmenlerin etrafında dans eden, çirkin bir yaratık. Nain'i görenlerin onları şanssızlıkla lanetleyeceğine ve onları tehlikeye atmak için kurbanların zihinlerine sahte anılar ekeceklerine inanılıyordu.
- Youdic: Büyük bataklıkların kurbanlarının, cehennem bölgelerine ve Yeun olarak bilinen Cehenneme açılan kapılar olduğuna inanılıyor.
Brittany'nin Hıristiyanlaştırılması
[değiştir | kaynağı değiştir]Brittany, Fransa'nın Gallo-Roman yerleşiminin ikinci bölümünde Hristiyanlaştırıldı. 5. ve 6. yüzyıllarda İngiliz vatandaşları, Anglo-Sakson işgalcilerinden kaçmak için Brittany'ye taşındı. İngiliz göçmenler, İngiliz Adalarından misyonerler yardımıyla önümüzdeki 300 yıl içinde Brittany'de Hristiyanlığı yaydılar.[18] Çağdaş Britanyalılar, Katolikliği Brittany'ye getirmeleriyle tanınan 'Yedi Kurucu Aziz'e büyük saygı gösteriyor. 'Yedi Kurucu Aziz' şunlardır:
- St Paol Aoreliann
- St Tudwal
- St Brieg
- St Maloù
- St Samsun Dol
- St Padarn
- St Kaourintin [18]
Frank Miti
[değiştir | kaynağı değiştir]Hıristiyanlık Öncesi Paganizm
[değiştir | kaynağı değiştir].svg)
Frank halkı, mitolojik ve ruhsal kökenlerini Hristiyanlık öncesi Cermen Paganizminde bulan bir grup Cermen göçmenidir. Franklar, 5. yüzyılda Gallo-Roma topraklarını istila ettiler ve bugünkü Fransa ve Batı Almanya bölgesinde baskın güç haline geldi. MS 358'de Roma, elindeki Galya topraklarının bir kısmını bırakmak zorunda kaldı ve Frenklerin topraklarını Galya topraklarına doğru genişletmelerine izin verdi. 480 CE'ye gelindiğinde, Franklar sıkıca Fransa'nın batı kısmına tutundu.[19]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Ancien régime | French history". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 2019. 11 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.
- ^ "France - The Roman conquest". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 2019. 14 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.
- ^ "CHAPTER VI: BRETON FOLK-TALES". Legends and Myths of Brittany. New York: Frederick A. Stokes Company Publishers. 1917. ss. 156-172. 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.
- ^ The Franks, from Their First Appearance in History to the Death of King Pepin (İngilizce). Londra: Longman, Brown, Green, Longmans, and Roberts. 1857. s. 22. 13 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.
- ^ An Environmental History of the Middle Ages: The Crucible of Nature (İngilizce). Routledge. 2013. ISBN 978-0-415-77945-6.
- ^ "Animals and Animisim". The Gods of the Celts (İngilizce). History Press. 30 Eylül 2011. ISBN 978-0-7524-6811-2.
- ^ "Celtic religion - The Celtic gods". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 2016. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.
- ^ Celtic Mythology and Religion (İngilizce). Cosimo, Inc. 1 Kasım 2005. s. 68. ISBN 978-1-59605-339-7.
- ^ Celtic Mythology and Religion (İngilizce). Cosimo, Inc. 1 Kasım 2005. s. 62. ISBN 978-1-59605-339-7.
- ^ Celtic Mythology and Religion (İngilizce). New York: Cosimo, Inc. 1 Kasım 2005. s. 69. ISBN 978-1-59605-339-7.
- ^ "Druid | Description, History, & Facts". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 2019. 21 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.
- ^ "Carnac Stones - Carnac, France". www.sacred-destinations.com. 25 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.
- ^ "CHAPTER II: MENHIRS AND DOLMENS". Legends and Romances of Brittany. New York: Frederick A. Stokes Company Publishers. 1917. s. 38. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.
- ^ "CHAPTER II: MENHIRS AND DOLMENS". In Legends and Romances of Brittany. New York: Frederick A. Stokes Company Publishers. 1917. s. 39. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.
- ^ "Definition of LAIS". www.merriam-webster.com (İngilizce). 30 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.
- ^ "CHAPTER XI: THE BRETON LAYS OF MARIE DE FRANCE". Legends and Myths of Brittany. New York: Frederick A. Stokes Company Publishers. 1917. ss. 282-331. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.
- ^ "CHAPTER IV: SPRITES AND DEMONS OF BRITTANY". Legends and Romances of Brittany. New York: Frederick A. Stokes Company Publishers. 1917. ss. 96-103. 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.
- ^ a b "CHAPTER XII: THE SAINTS OF BRITTANY". Legends and Myths of Brittany. New York: Frederick A. Stokes Company Publishers. 1917. s. 350. 23 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.
- ^ "Frank | People, Definition, & Maps". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 22 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.