İçeriğe atla

Five Power Defence Arrangements

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Üye ülkeler

Five Power Defence Arrangements (FPDA) (Beş Güç Savunma Düzenlemesi), Avustralya, Malezya, Yeni Zelanda, Singapur ve Birleşik Krallık (ilk dördü ile tüm İngiliz Milletler Topluluğu üyeleri) arasında bir dizi çok taraflı anlaşma ile kurulan bir dizi savunma ilişkileri ve karşılıklı işbirliğidir. 1971'de imzalanan, bu beş ülkeden herhangi birine silahlı bir saldırı olması veya tehdidi halinde, hangi önlemlerin ortaklaşa alınması gerektiğine karar vermek amacıyla beş gücün "derhal" birbirlerine danışmaları öngörülmektedir.[1]

Zor bir durum olmadıkça, askeri müdahaleye yönelik özel bir taahhüt yoktur. FPDA, münhasır ekonomik bölgelere (MEB) atıfta bulunmaz ve bir devletin MEB haklarının uygulanması o devletin meselesidir; bir devlet bunu yaparken diğer devletlerin yardımını talep edebilir.[2]

Tarih

[değiştir | kaynağı değiştir]

FPDA, İngiltere'nin 1967'de silahlı kuvvetlerini Süveyş'in doğusundan çekme kararının bir sonucu olarak, İngiliz-Malaya Savunma Anlaşması kapsamında Birleşik Krallık'ın Malezya'ya yönelik savunma garantilerinin sona ermesinin ardından kuruldu. FPDA uyarınca, beş 'güç' (Avustralya, Yeni Zelanda, Malezya, Singapur ve Birleşik Krallık), beş ülkeden herhangi birine silahlı saldırı olması durumunda veya tehdidinde "derhal" birbirlerine danışacak ve karşılıklı olarak hangi tedbirlerin birlikte veya ayrı ayrı alınması gerektiğine karar vereceklerdir. Askeri müdahale için özel bir taahhüt yoktur.[3] FPDA, Avustralya Hava Yardımcısı Mareşal komutasında RMAF Butterworth merkezli Malezya Yarımadası ve Singapur için bir Entegre Hava Savunma Sistemi (IADS) kurarak ülkeler arasında savunma işbirliği sağlıyor. RMAF Butterworth, 1988 yılına kadar Avustralya Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin kontrolü altındaydı ve şu anda Kraliyet Malezya Hava Kuvvetleri tarafından yönetiliyor, ancak beş ülkeden de dönen uçak ve personel müfrezelerine ev sahipliği yapıyor.

1981'de, beş güç ilk yıllık kara ve deniz tatbikatlarını düzenledi. 1997'de beri deniz ve hava tatbikatları birleştirildi. Günümüzde silahlı kuvvetlerin üç kolu da tatbikatlara katılmakta ve üye ülkeler kara unsurlarının tam entegrasyonu sağlayabilmek adına yıllık beş kuvvet deniz ve hava tatbikatları düzenliyor. Yıllık FPDA Savunma Şefleri Konferansı (FDCC) Malezya veya Singapur tarafından düzenlenir. Konferans, FPDA'nın en yüksek askeri profesyonel forumudur ve Savunma Şefleri arasında diyalog ve görüş alışverişi için önemli bir platform işlevi görür.[4] Beş Güç Savunma Düzenlemeleri Bakanlar Toplantısı (FDMM) da vardır.[5]

Dönemin Avustralya Savunma Bakanı John Moore, "Yerleşik birçok taraflı güvenlik çerçevesi olarak FPDA'nın Asya'da benzersiz bir rolü var. Tüm üye ülkeler ve Avustralya'nın görüşüne göre daha geniş Asya-Pasifik bölgesi için stratejik fayda sağlıyor."[6][7] Malezya'nın emekli generali Zulkifeli Mohd Zin'de aynı düşünceleri paylaştı: "Birbirimize yardım edebilir ve birbirimizle işbirliği yapabiliriz."[8]

Tatbikatlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuruluşundan bu yana, FPDA, Avustralya, Singapur ve Malezya arasında değişen operasyonel komuta sahip beş üye devletin tümünü içeren çok taraflı askeri tatbikatlar gerçekleştirdi. Bunlar, 1980'lerde kara ve deniz bileşenleri eklenmeden önce 1970'lerde aralıklı Hava Savunma Tatbikatları (ADEX) olarak başladı. Çoğu tatbikat Avustralya ve Singapur kıyılarında yapılırken, Güney Çin Denizi'ne de uzandı. FPDA üyesi olmayan devletler, genellikle tatbikatlara gözlemci olarak davet edilir.[9]

FPDA alıştırmalarının örnekleri şunları içerir:

  • Bersatu Lima Tatbikatı - 1972'de yapılan ilk büyük tatbikat.
  • Platypus Tatbikatı - 1981'de Avustralya'da düzenlenen ilk kara tabanlı FPDA tatbikatı.
  • Denizyıldızı Tatbikatı - 1981'de başlatılan ilk FPDA deniz tatbikatlarından biri. Bunun yerini Bersama Lima Tatbikatı aldı.
  • Suman Savaşçısı Tatbikatı - 1990'larda ortaya çıkan ve Avustralya ve Yeni Zelanda'da gerçekleşen kara tabanlı tatbikat.[10][11]
  • Uçan Balık Tatbikatı - İlk olarak 1997'de gerçekleştirilen ilk birleşik hava, deniz ve kara tatbikatı. 39 savaş gemisi ve 160 savaş uçağı ile 1997'deki açılış tatbikatı, bugüne kadarki en büyük tatbikatlardan biriydi ve 13 gün sürdü.[12][13]
  • Bersama Padu Tatbikatı - Tatbikatın adı Malayca'da "Birlikte Birleşik" anlamına gelir. 2006'daki açılış tatbikatı Singapur ve Güney Çin Denizi'nde gerçekleşti ve 21 savaş gemisi, 85 uçak ve 1 denizaltı ile kara bileşenlerinden oluşuyordu. Operasyonel planlama Singapur'daki Paya Lebar Hava Üssü'nde gerçekleşti.[14]
  • Suman Koruyucu Tatbikatı - 2007'de başlayan tatbikat, her beş yılda bir düzenleniyor.
  • Bersama Kalkanı Tatbikatı - 2004 yılına kadar gerçekleştirilene kadar hava savunma tatbikatıdır.[15]
  • Bersama Lima Tatbikatı - Malayca'da "Birlikte Beş" anlamına gelir. Bu tatbikatlar 2004 yılında başlatıldı ve o zamandan beri yıllık olarak gerçekleştirildi.[16]

40. Yıldönümü

[değiştir | kaynağı değiştir]

1 Kasım 2011'de Singapur, FPDA'nın 40. yıl dönümü kutlamalarına ev sahipliği yaptı ve beş imza sahibi ülkenin savunma bakanları, uçakları ve askerleri etkinliğe katılmak için Changi Hava Üssü'nde bir araya geldi. Daha sonra, Singapur'un savunma bakanı Dr Ng Eng Hen tarafından Singapur'un Istana kentinde bir gala yemeği düzenlendi. Kod adı Bersama Lima olan üç günlük ortak tatbikat düzenlendi. Tatbikat, tüm katılımcı ülkeler arasındaki hazırlık ve işbirliğini test etti ve 4 Kasım 2011'de sona erdi.[17]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021. 
  7. ^ https://web.archive.org/web/20080202162440/http://www.defence.gov.au/minister/Mooretpl.cfm?CurrentId=192
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 31 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021. 
  13. ^ https://www.researchgate.net/publication/236769568
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021. 
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021. 
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 22 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021. 
  17. ^ http://www.mindef.gov.sg/imindef/news_and_events/nr/2011/nov/01nov11_nr.html[ölü/kırık bağlantı]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Five_Power_Defence_Arrangements&oldid=33712984" sayfasından alınmıştır