Finlandiya'da rock müzik
Fin rock (Fince: suomirock veya suomirokki - Finnsrock, Finnrock veya Finrock olarak da bilinir), Finlandiya'da yapılan rock müziğidir. 1950'lerin ilk rock and roll patlamasından önce de uzun bir popüler kültür geçmişi vardır. Suomirock, genel olarak Fin rock müziği veya Fin dilinde söylenen rock müziği anlamlarına gelebilir.
Geçmiş
[değiştir | kaynağı değiştir]Fin rock, 50'li ve 60'lı yıllardaki yaygın trendlerin etkisinde kaldı. Fin rock grupları genellikle Finceye çevrilmiş coverlar veya hit şarkılar seslendirdi. Eero Raittinen ve kardeşi Jussi Raittinen; Jormas, Topmost ve Ernos gibi gruplarla birlikte 1960'ların en eski rockçıları arasındadır. İngiliz grup The Renegades, en büyük başarısını 1960'ların Finlandiyası'nda elde etti. Helsinki, bu dönemde Fin rock ve pop müziğinin merkeziydi. Love Records, Fin rock'a hizmet eden ilk yerli plak şirketlerinden biriydi ancak plak şirketinin repertuarında caz ve politik şarkılar da vardı. Suomen Talvisota 1939-1940, Fin yeraltı müziğini temsil ediyordu ve tek albümleri Underground-Rock (1970), birçok Fin müzik yapımcısı arasında büyük çapta bir etki oluşturdu. Bu dönemin diğer Fin yeraltı / psikedelik rock grupları; The Sperm, Apollo ve bölündükten sonra Wigwam ve Tasavallan Presidentti'yi meydana getiren Blues Section idi.
1970'lerin başında yeni sanatçılar ortaya çıktı. Hector ve Juice Leskinen gibi şarkıcı ve şarkı yazarları; ironi, şiir ve iç gözlemin tonlarını rock'ın sesiyle birleştirerek Fince şarkılar yazmaya başladı. Yetmişli yılların sonuna doğru new wave (yeni akım) ve punk müziğin etkisiyle Pelle Miljoona, Eppu Normaali ve Hassisen kone gibi daha fazla sanatçı piyasaya çıktı. Fin rock artık bağımsız hale gelmişti. Dave Lindholm, Tuomari Nurmio ve Ismo Alanko gibi isimler ise kendi tarzlarıyla devam etti. Tampere, 1970'lerin ve 80'lerin başında rock kültürünün en hareketli şehri oldu ve kasabanın sanatçıları tarafından rock müziği olarak adlandırılan "Manserock"u ortaya çıkardı.
Remu Aaltonen'in kurduğu Hurriganes,Finlandiya'nın en tanınmış gruplarından biriydi. 1970'lerin bu grubu sert-vurucu, boogie tabanlı basit rock müzikler çaldı ve "Get on" şarkısı Finlandiya'da neredeyse milli marş hâline geldi. Eski Hurriganes gitaristi Albert Järvinen daha sonra Motörhead grubunun şöhretlerinden Lemmy Kilmister gibi isimlerle işbirliği yaparak Countdown 12" single'ını yayınladı ve Lemmy, Albert Järvinen Band adı altında başlık şarkısında baş vokalde yer aldı. Diğer yaratıcı gruplar, gençler tarafından idolleştirilen bir pop-rock grubu olan Dingo'ydu ve Yö grubunun "Joutsenlaulu" adlı şarkısı, radyoda ve karaokede en çok çalınan şarkılardan biriydi. Kingston Wall, 90'ların başında psikedelik etkileri hard rock ile birleştiren, power trio formatında çalan ve Petri Walli tarafından yönetilen kült bir gruptu. J. Karjalainen de 1980'lerin başından beri popülerliğini korumuştur. Ünlü Fin grubu CMX ise 1985'te kuruldu ve hardcore punk'tan progresif, metal ve hard rock müziğe geçiş yaptı.
Yurtdışındaki başarılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Herhangi bir ün kazanan en eski Fin rock grupları, Tasavallan Presidentti ve Wigwam gibi progresif rock gruplarıydı. Bir süreliğine Avrupa'da ilerlemeye hazır gibi görünseler de uluslararası şöhreti ellerinden kaçırdılar, 1980'lerin grupları da benzer şekilde Gringos Locos ve Havana Black gibi uluslararası bir takipçi kitlesi bulamadılar; bunun bir istisnası, popüler bir glam rock grubu olan Hanoi Rocks'tı. Grup, hâlâ yurtdışındaki en saygın Fin grubudur. Örneğin, günümüzde bile Japonya'da neredeyse fanatik Hanoi Rocks hayranları var. Grup son uluslararası atılımın eşiğinde dağılmış olsa da Guns N' Roses da dahil olmak üzere 1980'lerin glam rock grupları için ilham kaynağı oldu.
Yurtdışında bir miktar ana akım rock başarısı elde eden bazı modern gruplar arasında Kızıl Ordu Korosu ile sahne aldığı bilinen Leningrad Cowboys, sörf müziği grubu Laika & the Cosmonauts ve prog-related rock grubu Von Hertzen Brothers bulunmaktadır.
22-Pistepirkko, başta Hollanda ve Almanya olmak üzere Avrupa'da bir kült statüsüne sahipti. Trio'nun (güç üçlüsü) indie rock'ı, Tom Waits'in dokunuşuyla blues ve melankolik melodilerini içermektedir.
İskandinavya'nın çoğu gibi (veya daha doğrusu Fennoskandiya), Finlandiya'nın modern popüler müziğe ana katkısı heavy metal ve bununla ilgili alanlardır. 80'lerin başında Finlandiyalı hard rock ve heavy metal grupları arasında Riff Raff, Oz ve Zero Nine yer alırken, Stratovarius ve thrashers Stone ilk olarak 80'lerin sonlarında ortaya çıkacaktı. O zamandan beri Fin sahnesi Children of Bodom, Amorphis, Nightwish, Apocalyptica, Impaled Nazarene, Beherit, Archgoat, Waltari, Entwine, The 69 Eyes, Sinergy, Sentenced, Sonata Arctica, Am I Blood, Ensiferum, Turisas, Moonsorrow, Korpiklaani, Finntroll, Wintersun, Battlelore, Machine Men, Mannhai, To/Die/For, Turisas, Battle Beast, Beast in Black ve Teräsbetoni gibi birtakım müzik gruplarını doğurdu.
HIM, yurtdışında popüler olan bir Fin grubudur ve yaptıkları müzik "love metal" olarak adlandırılmaktadır. HIM ve The Rasmus, en popüler albümleriyle birçok Avrupa ülkesinde albüm listelerinde zirveye yerleşti. HIM, ayrıca 2006 yılında ABD'de altın plak aldı. HIM ve The Rasmus'un mevcut on yıldaki uluslararası başarısı, daha önce herhangi bir Fin grubunun elde ettiği başarıdan daha büyüktür.
Finlandiya, 2006 Eurovision Şarkı Yarışması'nın da kazananıydı ve Finlandiya'yı temsil eden Lordi grubu, Eurovision'a katılan ilk heavy metal grubu olmuştur. Lordi grubu, Hard Rock Hallelujah şarkısı ve gösterişli kostümleri ile galibiyeti elde etmiştir. O zamandan beri, Avrupa çapında başarı ve kıta dışında sınırlı tanıtım imkanı buldular. Lordi grubu, Clash of the Choirs'in Fin versiyonu olan Kuorosota'da da yarıştı.
Finlandiya ve İskandinav ülkelerinde, Mötley Crüe ve Guns N' Roses gibi gruplardan büyük ölçüde etkilenen Reckless Love, Santa Cruz, Crashdïet ve Hardcore Superstar gibi 80'ler dönemi "glam metal" gruplarının yükselişi yaşandı.
Finlandiya, İskandinav komşuları gibi sadece uluslararası alanda başarılı olmakla kalmayıp aynı zamanda birkaç kez ulusal ödül törenlerinde ana akım heavy metal gruplarının rekabet etmesine olanak sağlayan canlı bir extreme metal sahnesine sahiptir. Extreme metaldeki en ünlü Fin grupları muhtemelen Amorphis, Children of Bodom, Beherit, Archgoat, Impaled Nazarene ve yakın zamanda ünlü Amerikan plak şirketi Relapse Records'la anlaşma imzalayan grindcore grubu Rotten Sound 'dur.
Finlandiya'daki extreme metal sahnesi, Omnium Gatherum gibi melodik death metalden Demilich ve Convulse gibi daha eski geleneksel death metal gruplarına kadar çeşitli alt türlerin death metalinin hakimiyeti altındadır. İlk albümü yukarıda adı geçen Relapse Records tarafından en son 2013'te ve Finlandiya'daki Svart Records tarafından 2018 ve 2019 yıllarında toplamda 3 kere yeniden yayımlandı.
Fin rock & heavy metal sanatçıları ve grupları
[değiştir | kaynağı değiştir]- The 69 Eyes
- Ajattara
- Aknestik
- Altaria
- Am I Blood
- Amberian Dawn
- Amorphis
- Andy McCoy
- Apocalyptica
- Appendix
- Apulanta
- Archgoat
- Los Bastardos Finlandeses
- Battle Beast
- Battlelore
- Beherit
- Blind Channel
- Bloodpit
- Blues Section
- Before the Dawn
- Callisto
- Carmen Gray
- Catamenia
- Celesty
- Charon
- Children of Bodom
- Convulse (band)
- CMX
- Damn Seagulls
- Dark Sarah
- Deep Insight
- Demilich
- Dingo
- Disco Ensemble
- Don Huonot
- Dreamtale
- End of You
- Ensiferum
- Entwine
- Eppu Normaali
- Eternal Tears of Sorrow
- Excalion
- Falchion
- Feiled
- Finntroll
- Flat Earth 22 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Flinch
- The Flaming Sideburns
- Goatmoon
- Ben Granfelt
- Haloo Helsinki!
- Hanoi Rocks
- Hanna Pakarinen
- Happoradio
- Hassisen kone
- Hector
- Hevisaurus
- Hidria Spacefolk
- HIM
- Hurriganes
- Impaled Nazarene
- Indica
- Insomnium
- Jeavestone
- Kaaos
- Kalmah
- Kemopetrol
- Kingston Wall
- Kiuas
- Klamydia
- Korpiklaani
- Kotiteollisuus
- KYPCK
- Leevi and the Leavings
- Lordi
- Lost Society
- Lovex
- Lullacry
- Lyijykomppania
- The Jade
- Juice Leskinen
- Maj Karma
- Manna
- Michael Monroe
- Miljoonasade
- Mokoma
- Moonsorrow
- Mors Principium Est
- Pate Mustajärvi
- Negative
- Neljä Ruusua
- Nightwish
- Norther
- Passionworks
- Peer Günt
- Pelle Miljoona
- Penniless
- PMMP
- Poets of the Fall
- Poisonblack
- Popeda
- Private Line
- The Rasmus
- Rauli Badding Somerjoki
- Reckless Love
- Ruoska
- Rytmihäiriö
- Santa Cruz (band)
- Sentenced
- Shade Empire
- Shaman
- ShamRain
- Sielun Veljet
- Sinamore
- Sinergy
- SomBy
- Sonata Arctica
- Sotajumala
- Stam1na
- Stalingrad Cowgirls
- Stella
- Stone
- Stratovarius
- Sturm Und Drang
- Sunrise Avenue
- Swallow The Sun
- Tabula Rasa
- Tarja
- Tarot
- Tasavallan Presidentti
- Tehosekoitin
- Terveet Kädet
- Teräsbetoni
- Thunderstone
- Timo Rautiainen & Trio Niskalaukaus
- To/Die/For
- Tuomari Nurmio
- Turisas
- Turmion Kätilöt
- Uniklubi
- Velcra
- Verjnuarmu
- Viikate
- Villieläin
- Von Hertzen Brothers
- Maija Vilkkumaa
- YUP
- Yö
- Waltari
- Wasara
- Wigwam
- Widescreen Mode
- Wiidakko
- Jann Wilde
- Winterborn
- Wintersun
- Zen Café
- Zook
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Jee jee jee. Suomalaisen rokin historia (Bruun, Seppo - Lindfors, Jukka - Luoto, Santtu - Salo, Markku)
- Yeah Yeah Yeah. History of Finnish Rock. WSOY 2002
- Suomi-rockin tiekartta (Petri Nevalainen)
- The Roadmap of Finnish rock (Ajatuskirjat 2005)
- Rockin korkeat korot: Suomalaisen naisrockin historia! (Arja Aho - Anne Taskinen)
- High heels of rock: The history of Finnish girlrock! (WSOY 2004)
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Suomirocks.com 18 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Finnish Rock 21 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Kaamos - Finnish rock and metal webzine
- Imperiumi - Finnish metal webzine 26 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fince)
- 50 Alltime greatest Finnish albums—profesyonel eleştirmenler tarafından derlenmiş Fin popüler müzik albümlerinden bir seçki, neredeyse sadece Fin rock içeriyor.