Filiz Naldöven
| Filiz Naldöven | |
|---|---|
| Doğum | 24 Ağustos 1953 Limasol |
| Ölüm | 28 Haziran 2016 (61 yaşında) Lefkoşa |
| Takma ad | Nar Kadın |
| Meslek | Şair, Yazar |
| Dil | Türkçe |
| Milliyet |  Kıbrıs Türkü |
| Vatandaşlık | Kıbrıs Türkü |
| Eğitim | İstanbul Üniversitesi |
| Çocuklar | Nehir Demirel |
Filiz Naldöven (24 Ağustos 1954, Limasol - 28 Haziran 2016, Lefkoşa), Kıbrıslı Türk şair, yazar ve öğretmendir.
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk ve ortaokulu Limasol'da okuyan Naldöven,[1] bu şehirdeki 19 Mayıs Lisesinden mezun oldu. Bunun ardından İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinin Felsefe Bölümünü tamamladı.[2]
Ortaokuldayken şiir yazmaya başlayan Naldöven, bu yıllarda okuduğu şairlerden özellikle Atilla İlhan'ın etkisi altında kaldı. 16 yaşındayken yazdığı, dini sorgulamasını yansıtan "Budala Çocuk" şiirini "şiir kapımı araladığım bir anahtar" olarak nitelendirmiştir.[3] İlk şiirleri, Limasol'da Kaynak dergisinde yayımlandı.[2]
1974'teki Kıbrıs Harekâtı'nın ardından, diğer Limasollu Türkler gibi göçmen olarak Girne'ye yerleşti. Lapta Yavuzlar Lisesi'nde 1977'de felsefe öğretmenliğine başladı. 14 yıl sürdürdüğü öğretmenlikten, 1991'de erken emekli oldu.[4][5]
Şiirleri Varlık, Türk Bankası Kültür-Sanat, Yasemin dergilerinin aralarında bulunduğu çeşitli dergi ve gazetelerde yayımlandı.[1] Şiirlerini derlediği ilk kitabı Sevgiden Doğma 1987'de yayımlandı. 1994'te Mağma Mavera, 1999'da Aşk Beni Yıka, 2013'te Hafızalı Doku ve 2014'te Su Ağacı kitapları çıktı.[4]
1984'te yazdığı "Köşede Durmak" isimli oyun Lefkoşa Türk Belediyesinin düzenlediği bir yarışmada ikinci geldi; bu oyun 1985'te sahnelendi.[4]
Filiz Naldöven, 28 Haziran 2016'da Lefkoşa'da tedavi gördüğü hastanede geçirdiği kalp krizi sonrası öldü. Cenazesi, Lefkoşa Belediye Tiyatrosun'da yapılan törenden sonra Lefkoşa Türk Belediyesi Mezarlığına defnedildi.[6]
Sanatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Naldöven, Kıbrıs Türk şiirinin 74 kuşağı içerisinde değerlendirilir. Naldöven bu sınıflandırmaya yönelik "takım oluşturmayı sevmem" demiş, "önemli olan tek şey savaşa, zulme, katliama karşı şiir yazabilmektir. Bu bir ortaklık yaratabilir" yorumunda bulunmuştur.[3]
1980'lerde çıkış yapan Naldöven'in şiiri, Tamer Öncül tarafından "imge yoğunluklu, düşünsel boyutu da olan, güncel tanıklık ve duyumsamalarla beslenen, eleştirel ironik tonlu bir şiir" olarak nitelenmiştir.[7] Şair Neşe Yaşın, Naldöven'in şiirde bir "arınma" aradığına, röportajlarında şiiri bir "doğum" olarak gördüğüne dikkat çeker, böylece Naldöven'in şiirinin "dişi bir yaratım" olduğunu, "toplumun dayatmalarından, tabulardan kaçma, hayatın özü ve gizemiyle bütünleşme, bir katharsis hâli" içerdiğini ifade eder. Hafızalı Doku kitabını değerlendiren Yaşın, bunu kimi şiirlerdeki "sarsıcı içtenlik" dolayısıyla Naldöven külliyatının en etkileyici kitabı bulur, "şairin hayatla ve kendiyle hesaplaşması şaşırtıcı, sıra dışı imgelerle kendi şiirsel sözcük dağarcığını oluşturur ve son derece şiirsel bir keder aktarımı çıkar ortaya" değerlendirmesinde bulunur. Yaşın, Naldöven'in imgelerinde kadınlığa, ev içlerine ait izler tespit eder, şairin lirizmi tercih etmemesine işaret ederek birbiri ardına kullanılan sessiz harflerin şairin savaş içinde geçen çocukluğunu ve göç tecrübesini yansıttığı yorumunda bulunur.[8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Filiz Naldöven". Biyografya. 11 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018.
- ^ a b Hakeri, Bener Hakkı (2006). Kültürümüzde Sanatçılar ve Yazarlar İsimler Sözlüğü (3. bas.). Lefkoşa: Hakeri Yayınları. s. 59.
- ^ a b "FİLİZ NALDÖVEN'LE İÇE DOĞRU BİR YÜRÜYÜŞ". Yenidüzen. 11 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018.
- ^ a b c "Filiz Naldöven'den acı haber". Havadis. 28 Haziran 2016. 12 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018.
- ^ Cahit, Neriman (2008). Tarihsel Süreçte Kıbrıs Türk Edebiyatında Kadın Şair ve Yazarlar. Lefkoşa: Kıbrıs Türk Eğitim Vakfı Yayınları. s. 108.
- ^ "Filiz Naldöven hayatını kaybetti". KIBRIS POSTASI. 21 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2024.
- ^ "Kıbrıs Türk Şiiri". stwing.upenn.edu. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2018.
- ^ Yaşın, Neşe (2018). "Hafızalı Doku üzerine". Arkabahçe. 3 (7). ss. 12-14.