Filistin-İspanya ilişkileri
Filistin–İspanya ilişkileri, bu iki ülkenin karşılıklı diplomatik ilişkileridir.
Filistin'in Madrid'de büyükelçiliği bulunmaktadır.[1] İspanya'nın Filistin'de ise Batı Şeria, Gazze ve Kudüs'e hizmet veren bir başkonsolosluğu bulunmaktadır.[2]
İspanya, 28 Mayıs 2024'te Filistin devletini resmi olarak tanıdı.[3] Haziran 2024'te İspanya'nın Ramallah'a büyükelçilik açma planı ise İspanyol diplomatların büyükelçiliğin güvenliği konusunda endişeye düşmesi sebebiyle ertelendi.[4][5]
Franco yönetiminin Filistin'e karşı tutumu
[değiştir | kaynağı değiştir]İspanyol İç Savaşı'nda galip gelen Franco ve onun yönetiminde olan İspanya, 1955 yılına kadar Birleşmiş Milletler'e alınmamıştı. Bu sebeple İspanya ve hükûmeti, Birleşmiş Milletler Filistin Paylaşım Planı'nda genel olarak aktif rol oynamadı.[6] Franco rejimi, Arapları destekleme eğilimindeydi. Ocak 1948'de Haganah'ın Kudüs'teki bir saldırısında İspanyol başkonsolos yardımcısını katletmesinin ardından bu duruş daha da güçlendi.[7]
Demokrasiye geçiş döneminde ilişkiler (1974-1979)
[değiştir | kaynağı değiştir]1974 yılına gelindiğinde İspanya, Franco döneminin sonuna yaklaşmak üzereydi ve demokrasiye geçiş döneminin başlamasına az kalmıştı. O dönem yapılan Birleşmiş Milletler 3236 ve 3237 oylamalarında İspanya, Filistin halkının ulusal haklarını destekledi.[8]
Demokrasiye geçiş sırasında İspanya, bir çok taraftan İsrail'i tanıması ve tanımaması yönünde baskıya maruz kaldı.[9]
Her şeye rağmen, Franco'nun ölümünün ardından demokrasi ile seçilen ilk başbakan olan Adolfo Suárez, İspanya'nın İsrail-Filistin çatışmalarında mevcut çizgiyi sürdürmeye çalıştı. Eylül 1979'da Filistin Kurtuluş Örgütü'nün başı Yaser Arafat'ın ziyaretine ev sahipliği yapan ilk Batı Avrupa lideriydi. Bu hareketi İspanyol Yahudileri tarafından tepkiyle karşılandı.[9]
Demokrasiye geçişin ardından ilişkiler ve günümüz (1979-2024)
[değiştir | kaynağı değiştir]1986'da İsrail'i tanıyan İspanya, sonunda çatışmada arabulucu olabilecek konuma gelmişti.[10] Demokrasiye geçişin ardından hem Filistin yönetimi hem de İsrail'in İspanya ile ilişkileri iyi durumdaydı. İspanya'nın hem Filistin hem de İsrail ile iyi ve sağlıklı ilişkilerinin bulunması, İsrail ve Filistin arasında barışın sağlanması için yapılan ilk denemelerden biri olan 1991 Madrid Konferansı'nı doğurdu.[2]
Filistin liderlerinin İspanya'ya sık sık yaptığı ziyaretler, iki ülkenin ilişkilerinin hala iyi olduğunu gösteriyor. Yasser Arafat, İspanya'yı ziyaret etmiştir. Günümüzde ise Mahmud Abbas ise yılda en az bir kere İspanya'yı ziyaret etmekte, İspanyol yetkililer ise ziyaretlerini kabul etmektedir. İspanya'da 1996 ile 2004 yılları arasında başbakanlık yapan José María Aznar, 1999 yılında Ramallah'ı ziyaret etmiştir. Onun ardından gelen başbakan José Luis Rodríguez Zapatero da aynı şekilde, 2009 yılında Ramallah'ı ziyaret etmiştir.
Nisan 2011'de İspanyol Asturias Prensliği'nin Prensleri, Ramallah'taki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ne ziyarette bulundu.[2] Ağustos 2011'de eski İspanya bakanı Trinidad Jiménez, El País'e İspanya'nın Filistin'i tanıma niyetinden bahsetti ve bunun gelecekte Filistin halkının gelecekteki devleti için ihtiyacı olan umudu vereceğini söyledi.[11] 20 Kasım 2014 yılında İspanya Parlamentosu, Filistin'in tanınmasına yönelik daha fazla adımın atılmasını öneren, bağlayıcı olmayan bir önergeyi 319 olumlu ve 2 olumsuz oy ile onayladı.[12]
27 Ekim 2023'te, İspanya, Filistin-İsrail savaşında ateşkesi öngören BM oylamasına evet veren 121 ülkeden biriydi.[13] Kasım 2023'te ise başbakanlığa tekrar seçilen Pedro Sánchez, Filistin devletini her an tanıyabileceklerini duyurdu ve bunu Netanyahu'ya da iletti.[14][15] Hamas-İsrail Savaşı başladığından bu güne, İspanya, Avrupa Birliği'nin Filistin'i tanıması gerektiğini en çok söyleyen ülkelerden biriydi.[16][17][18]
İspanya, 28 Mayıs 2024'te Filistin'i bağımsız bir ülke olarak resmen tanıdı.[19] İspanya ve İrlanda, diğer Avrupa ülkelerini en geç Temmuz 2024'e kadar Filistin'i tanıması için ikna etmeye çalışıyor.[20] Filistin devletini resmen tanıyan Bakanlar Kurulunın ardından İspanyol hükûmeti, Başkentinin Doğu Kudüs olduğu bir Filistin devleti görmek istediklerini ve Batı Şeria ile Gazze'nin bir koridor ile bağlanmasını ümit ettiklerini söyledi.[21]
İspanya hükûmeti, Haziran 2024'ten beri Ramallah'ta bir Filistin büyükelçiliği kurmayı planlasa da güvenlik sorunları olduğunu belirten İspanya muhalifleri, bu teklifi reddetti ve plan ertelendi.[4][5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Madrid Filistin Büyükelçiliği". 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2024.
- ^ a b c "Territorios Palestinos" (PDF). OFICINA DE INFORMACIÓN DIPLOMÁTICA. Şubat 2014. 11 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2014.
- ^ "İspanya, İrlanda ve Norveç Filistin devletini tanıyacak".
- ^ a b "İspanya, büyükelçilik planını erteliyor:". 6 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2024.
- ^ a b "İspanya, büyükelçilik açma planını erteledi". 6 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2024.
- ^ Álvarez-Ossorio Alvariño 2019, s. 222
- ^ Álvarez-Ossorio Alvariño 2019, s. 222-223
- ^ Álvarez-Ossorio Alvariño 2019, s. 229
- ^ a b Álvarez-Ossorio Alvariño 2019, s. 230
- ^ Álvarez-Ossorio Alvariño 2019, s. 234
- ^ "İsrail, İspanyol bakanın Filistin duruşuna sinirli". 17 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2024.
- ^ "İspanya, Filistin'i tanıma yolunda (2014)". 17 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2024.
- ^ "BM, insancıl ateşkes öneriyor".
- ^ "İspanya başbakanı ateşkes çağrısı yapıyor". 23 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2024.
- ^ Datos, Ignacio Cembrero;Unidad de (22 Kas 2023). "Pedro Sánchez comunicará a Netanyahu que España reconocerá en breve a Palestina". elconfidencial.com. 16 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2024.
- ^ "İspanya, İrlanda ve Slovenya, Filistin'i tanımaya hazır". 12 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2024.
- ^ "İspanya Başbakanı, Filistin'i tanımanın Avrupa'nın ilgi alanı içerisinde olduğunu belirtti". 3 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2024.
- ^ "İspanya, Filistin'i Temmuz'a kadar tanıyacak". 3 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2024.
- ^ "İspanya, Norveç ve İrlanda, Filistin'i resmi olarak tanıdı:". 28 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2024.
- ^ "İspanya ve İrlanda, Filistin'i tanıma ittifakının kurulması fikrini yineledi".
- ^ "España reconoce el Estado de Palestina con las fronteras anteriores a 1967: "No es una decisión contra nadie"". RTVE.es. 28 Mayıs 2024. 16 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2024.