Fatoş İrwen
| Fatoş İrwen | |
|---|---|
| Doğum | 1977 Sur, Diyarbakır, Türkiye |
| Alanı | Yerleştirme sanatı, Performans sanatı |
| Sanat eğitimi | Dicle Üniversitesi |
Fatoş İrwen (d. 1977,[1] Diyarbakır), Diyarbakır doğumlu feminist sanatçı.
Performans sanatı, resim, video, yerleştirme alanlarında eserler üretir. Eserlerinde sıklıkla beden politikaları, coğrafya, cinsiyet, mekan, tarih, hafıza, güç ilişkileri ve yüzleşme gibi temaları işlemiş ve bu temaların psikolojik yankıları üzerinde durmuştur.
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
Diyarbakır'ın Sur ilçesinde doğdu. Kuşaklar boyu Sur içinde yaşayan bir aileye mensuptur.[2] Kalabalık bir ailede, 9 kardeşi ile birlikte büyüdü. 2004'te Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Resim Bölümünden mezun oldu.[3] Yaklaşık on yıl, Batman, Diyarbakır ve İstanbul’da resim eğitimi verdi.[4]
2012'de Diyarbakır’daki açlık grevi eylemlerinde gözaltına alınıp bir hafta gözaltı süresinden sonra serbest bırakılan sanatçı, bu deneyimin ardından, kendi parmak izlerini deforme edip yok ettiği Şiryan (El Dikişi) isimli videosunu üretti. Sanatçı, 2015'te bu performanstaki yapıyı bozup yeniden ürettiği yeni bir çalışmasında şehrin bütün dokusunun bozulduğu, tarihin ve hafızanın yok edildiği gerçeğiyle kendi bedenini bütünleştirdi.[1] Eser, Berlin, Münih, Stockholm, Meksika, Tahran gibi uluslararası birçok şehirde gösterildi.[1]
Irwen, 2017 – 2020 yılları arasında siyasi tutuklu olarak Diyarbakır Hapishanesi’nde kaldı.[3] Cezaevinde bulunduğu sürede böcekler, saçlar, duvar katmanları ve bitkiler biriktirerek sanatsal üretimde bulundu[5][6] ve bu üretimleriyle cezaevinde dört sergi açtı.[2] Cezaevindeki arkadaşlarından topladığı saç tellerini özel bir örme yöntemiyle ipe çevirerek oluşturduğu Güvenlik Ağı adlı eseri, Diyarbakır Cezaevi’nde başlayan ve Türkiye’nin dört bir yanındaki cezaevlerine yayılan açlık grevi sırasındaki tutuklu kadınların saçlarından işlediği Gülle-ler isimli eseri bu dönemdeki üretimleri arasındadır.[7]
İlk kişisel sergisini 2021'de İstanbul'da açtı. "Olağan Zaman Dışında" başlıklı sergide hayatının farklı iki dönemine ait eserler iki ayrı mekanda (Karşı Sanat Çalışmaları Galerisi ve Depo Galerisi) sergilendi.[8][9] Sanatçının, ‘Güvenlik Ağı’ ve ‘Gülleler’ yerleştirmesi 2022'de 5. Mardin Bienali'nde sergilendi.[10]
İkinci kişisel sergisi Berlin'de Zilberman Galeri'de açılan "Sur" başlıklı sergidir.[11] Sergide farklı malzemelerle ve araçlarla üretilmiş, birbirini tamamlayan, fotoğraf, video, resim, tekstil işi, animasyon ve mekân yerleştirme işleri yer aldı[12] Bu sergiye paralel olarak sanatçının bir işi - elinin içini iğne iplikle diktiği bir video-, İstanbul'da, galerinin Mısır Apartmanı'ndaki mekanında - "A Highlight of Sûr"başlığıyla sergilendi.[12]
Sergileri[değiştir | kaynağı değiştir]
Kişisel sergiler[değiştir | kaynağı değiştir]
- 2023 Sûr (Zilberman Berlin, Berlin, Almanya)
- 2021 Olağan Zamanın Dışında (Küratör: Ezgi Bakçay ve M. Wenda Koyuncu, Mekan: Depo ve Karşı Sanat Çalışmaları, İstanbul, Türkiye)
Katıldığı seçilmiş grup sergileri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kağıttan (Küratör: Selin Akın, Mekan:Ferda Art Platform, İstanbul), 2021
- Art in Dark Times (Düzenleyen: bi’bak, Mekan: Haus der Statistik, Berlin, Almanya), 2020
- Heritage / Matrimonio (Küratör: Gudrun Wallenböck, Mekan:Galeri Enrique Guerrero, Mexico City, Meksika), 2019
- Not What You Think! (Mekan:Hinterland Galerie, Viyana, Avusturya), 2018
- Post-Peace (Küratör: Katia Krupennikova, Mekan:Württembergischer Kunstverein, Stuttgart, Almanya), 2017
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c Eren, Guüen (2021). "Çağdaş Sanatta Kadınlık İmgelerinin Kişisel Bellekle İlişkisi". Mimar Sinan Güzel Sanatlar Ünivresitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü sanatta yeterlilik eser metni. 14 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2023.
- ^ a b Özbek, Ayşegül (5 Haziran 2021). "Fatoş İrwen: Sizden çalınan hayatınız, bedeniniz ve zaman". Bianet.org sitesi. 13 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2023.
- ^ a b "Fatoş Irwen". Nesinsanatkoyu.org. 14 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2023.
- ^ "Fatoş İrwen". Zilbermangallery.com. 14 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2023.
- ^ Arslanay, Ecem. "Direnen Saçlar ve Bedenler: Fatoş Irwen". calling mag. 14 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2023.
- ^ Yilmaz, Seda (22 Haziran 2021). "Röportaj: Sanatıyla yeni anlatılar ören Fatoş İrwen". Dadanizm. 14 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2023.
- ^ "5. Mardin Bienali Sanatçılarından Fatoş İrwen". mardinbienali.org. 22 Mart 2022. 14 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2023.
- ^ "Bedenin füg hali". 1+1 Express. 8 Temmuz 2021. 14 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2023.
- ^ Ergenç, Ahmet (9 Temmuz 2021). "Fatoş İrwen: Tanıklık ve Eylem". artunlimited. 14 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2023.
- ^ Pehlivan, Sinem (28 Haziran 2022). "Beden bir coğrafya, bir savaş, bir direniş alanı mıdır?". SANATATAK. 14 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2023.
- ^ "Fatoş İrwen'den bir beden-direniş vurgusu". Biamag Cumartesi. 15 Nisan 2023. 16 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Ayanoğlu, Zeynep Nur (23 Nisan 2023). "Fatoş İrwen ile Sûr sergisi üzerine". 5Harfliler.com. 14 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2023.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Berlin Ziberman Galeri'deki Sur Sergisi3 3D Tur 14 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.