Faik Günday
Faik Günday | |
|---|---|
 TBMM Albümü 1923 | |
| Doğum | 1884 Rize, Osmanlı Devleti |
| Ölüm | 6 Mayıs 1967 (84 yaşında) İstanbul |
| Defin yeri | İçerenköy Mezarlığı, İstanbul |
| Meslek | Bürokrat |
Ahmet Faik Günday[1] (1884; Çamlıhemşin, Rize - 6 Mayıs 1967, İstanbul), Türk bürokrat ve siyasetçidir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1884 yılında Mollaveyis köyünde doğdu. 1897 yılında geldiği İstanbul'da eğitimini sürdürdü. 1908 yılında Mülkiye'den mezun oldu. 24 Ağustos 1908'de ilk görev yeri olan Trabzon Vilâyeti Maiyet Memurluğu'na atandı. 31 Temmuz 1910 yılında Adana Vilâyeti Maârif Müfettişliğinde göreve başladı. Haziran 1911 yılında vilayet maarif müfettişliklerinin kaldırılmasıyla İstanbul'a döndü. 29 Eylül 1911'de Kiğı Kaymakamlığına atandı ancak oraya gitmeden 1912 yılı Nisan ayında Bağdat'ın Horasan Kaymakamlığı tayin oldu. 27 Mart-26 Temmuz 1914 yılları arasında Divâniye mutsarrıf vekilliğinde bulunduktan sonra 5 Ağustos'ta Bağdat Amare mutasarrıf vekilliğinde göreve başladı. 15 Kasım 1917 yılında Malatya mutasarrıflığı görevine atandı. 12 Nisan 1919'da Damad Ferid Paşa hükûmetince azledildi. İstanbul'a dönünce tutuklanarak hapse atılan Günday, kısa süre sonra beraat ederek hapisten çıkmış ve 1919 yılı Eylül ayında Lazistan (Rize) mutasarrıflığına atandı. 1920 yılı Şubat'ında göreve başladıktan sonra bölgedeki güvenliği ve düzeni sağlamaya çalıştı. 1921 yılında buradan ayrılarak Ordu Mutasarrıflığına, aynı yılın Kasım ayında Canik (Samsun) mutasarrıflığına atandı. 1923 yılında Sivas Valisi oldu. Bu görevi sırasında Halk Fırkası Kurucu Üyeliği, TBMM II. Dönem Ordu Milletvekilliği yapmıştır.[1]
9 Kasım 1924'te Halk Fırkası üyeliğinden istifa ederek kurucularından olduğu Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nda siyasete devam etti. 3 Haziran 1925'te Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kapatılmasıyla bağımsız olarak vekilliğini sürdürdü.
1926'da Mustafa Kemal Paşa'ya İzmir'de düzenlenmesi planlanan suikast sonrası tutuklanarak yapılan mahkemelerde sanık olarak yer aldı. Öte yandan Günday, bu yargılamalar sonucunda idama mahkûm edilerek asılan TBMM I. dönem Lazistan milletvekili Ziya Hurşit Bey'in ağabeyidir.[2] Yargılama sonrası beraat eden Günday, 1927 yılına kadar vekillik görevini sürdürdü. Bir süre serbest çalıştıktan sonra 1940 yılında Türkiye Şeker Fabrikaları yönetim kurulu üyeliğine getirildi. Eylül 1945'te ise fabrikanın genel müdürlüğüne getirildi. Emekliye ayrıldığı Haziran 1950 yılına kadar bu görevde kaldı. Emekli olduktan sonra İstanbul'da yaşayan Günday, 6 Mayıs 1967'de İstanbul'da öldü.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ağustos 2022.
- ^ "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ağustos 2022.
MERNİS’ten çıkarılan vukuatlı nüfus kayıt örneğinde kendisinin soyadı almadığı, adının “Ziya” olarak kayıtlara geçtiği, erkek kardeşlerinin “Günday” soyadını taşıdığı görülmüştür. Cilt I, Sayfa 67, Dipnot 245
- ^ Beyoğlu, S., Bir Bürokrat ve Milletvekilinin portresi: Ahmed Faik Hurşid Günday. İstanbul Üniversitesi, Yakındönem Türkiye Araştırmaları. URL:http://dergipark.gov.tr/iuydta/issue/949/10698 1 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2017-01-01
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Beyoğlu, Süleyman (2011). İki Devir Bir İnsan. Bengi Kitap Yayın. ISBN 6058857724.
- Günday, Ahmet Faik Hurşit (1960) Hayatım ve Hatıralarım. Çelikcilt.