İçeriğe atla

Ezine

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ezine
İlçe
Çanakkale'nin Türkiye'deki konumu
Çanakkale'nin Türkiye'deki konumu
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlÇanakkale
Coğrafi bölgeMarmara Bölgesi
İdare
 • KaymakamHacı Arslan Uzan[1]
 • Belediye başkanıGüray Yüksel (AK Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam474 km²
Rakım50 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam32.003
 • Kır
17,106
 • Şehir
13.617
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu17600
İl alan kodu286
İl plaka kodu17
Resmî site
Ezine Belediyesi

Ezine, Çanakkale ilinin bir ilçesidir. Ezine, Çanakkale ilinin merkez dahil olmak üzere beşinci en büyük ilçesidir.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antik çağlarda şimdiki askeri kışlaların üzerinde bulunan Çaltıkıran Tepe'de kurulmuş bir yerleşim merkezidir. Bu yerleşim merkezi Malazgirt savaşından sonra Danişment Türklerinin Anadolu’nun batısına yerleşmeleri sırasında çıkan muharebede tahrip edilmiştir. Türkler eskiden kurulmuş olan yerin yanında Danişment adı ile yeni bir yerleşim merkezi kurmuşlardır. Mahalli rivayetlere göre Danişment Türklerinin Beyi olan Abdurrahman Bey, şimdiki Ezine’nin bulunduğu yerin güney kenarında Ulu Camii inşa ettirmiştir. Caminin yapılışının amacı cuma namazının kılınması ve bu vesile ile civar köylerin halklarının haftada bir kez merkeze inerek kaynaşmanın sağlanmasıdır. Zaten aynı rivayete göre “Ezine” kelimesi de Farsçada “cuma” anlamına gelen “azine”den türemiştir. Ezine isminin bir süre “iğne” şeklinde telaffuz edildiğine dair rivayetler de vardır.

Ezine'nin Danişment Türklerinin eline geçişi sırasında Ahi Yunusların, Seferşah'ın büyük çabaları olduğu çeşitli kaynaklardan öğrenilmiştir.

Ezine bir süre Selçuklu egemenliği altında kalmıştır. Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasından sonra Karesi Beyliği yönetimine girmiştir. Karesi Bey'in ölümünden sonra oğulları Demirhan Bey ve Yahşi Bey bu toprakları yönetmiştir. Osmanlı Devleti'nin kurulmasından sonra Orhan Gazi döneminde Ermiş Dursun Bey'in, Karesi Beyliği'nin idaresine son vermesinden sonra Ezine ve çevresi Osmanlı topraklarına katılmıştır. Yine o tarihlerde Ezine ovası sularla kaplı bir bataklık olduğundan Arabistan’dan getirilen esir toplulukları ile şimdiki Araplar Boğazı'nı yararak Menderes Çayı'nı denize akıtmışlardır. Böylece ova bataklıktan kurtarılmıştır.

Günümüzde panayır yeri mevkii denilen yerde ev yapımı için temel kazımları sırasında su ürünleri kalıntıları ile küçük balıkçı iskeleleri kalıntıları çıkmıştır. Panayır yeri ve Gölcük mevkii denilen kısımda, yağışlar çok olduğu kış ve ilkbahar ayları boyunca önemli miktarda su birikmektedir. ‘‘Son yıllarda bu iki yer kademeli olarak suni dolgu ile doldurulmaktadır.’' Bütün bunlar asırlar önce Ezine Ovası'nın Balıklı Köyü altlarına kadar sularla kaplı olduğunu göstermektedir. Ayrıca Karesi egemenliği sırasında Yahşi Bey ve Ahi Yunus tarafından Öksüz Camii ve hamam inşa edilmiş, Çaltıkıran Tepe'de oturan halk cami ve hamamın etrafına toplanarak Ezine'nin ilk oluşumunu sağlamışlardır.

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ezine, Marmara Bölgesi sınırları içinde kalan bir yerleşim birimidir. Çanakkale–İzmir karayolu içinden geçer. Çanakkale'ye 42 km uzaklıktadır. Doğuda Bayramiç, batıda Ege Denizi, güneyinde Ayvacık ilçesi, kuzeyde Çanakkale ilinin merkez ilçesi ile çevrilidir.

Ezine ve çevresi ikinci zamanda (mezozoik çağda) meydana gelmiştir. Bunun en büyük kanıtları bölgede çıkarılan kireç taşı, kurşun, demir ve mermer gibi maden alanlarının jeolojik yapılarıdır. Ezine ve çevresi aynı zamanda oldukça büyük bir volkanik kütle üzerindedir.

Ezine, düzlük (ova) bir alan üzerinde kurulmuştur. Bu geniş ovanın batısı, kuzeyi ve güneyi alçak tepelerle çevrilidir. Bu tepelerin en yüksekleri Zambak Tepe ve Çığrı Tepeleridir. İlçe sınırları içerisinde Ezine ovasının dışında Üsküfçü, Kestanbol, Kızılköy ve Mahmudiye ovaları vardır. Ovalarının hepsi sulanabilir arazilerdir. İlçenin en büyük ve önemli akarsuyu Menderes Çayıdır.

Menderes Çayı Kaz Dağlarının kuzey yamaçlarından doğarak gelir. Ezine ovasını suladıktan sonra ilçenin kuzey-batı istikametinde Çanakkale Boğazı'na dökülür. Akçin Çayı ise Ezine'nin içerisinden geçerek Menderes Çayı ile birleşir. İlçe sınırları içindeki Şeytan Deresi, Kocalaş Deresi, Andık Deresi, Koca Tepe Deresi, Uzunalık Deresi ve Çatak Deresi Menderes Çayı ile birleşir.

Bu arada son yıllarda yapılan Kemallı ve Bahçeli Göletleri tarım arazilerinin sulanmasına yardımcı olmaktadır.

İlçede genelde Akdeniz ikliminin bitkisi olan maki görülmekle beraber batısı ve kuzey-batısı ormanlarla kaplıdır. İlçe ormanlarının asıl türü kızıl çamdır. Ağaç türlerinden ise meşe, ardıç, akçakesme ve karayemiş çeşitleri görülür. Bu arada sahil kesiminde geniş alanlar zeytin ağaçları ile kaplıdır.

Ezine, Marmara ve Ege Bölgelerinin geçiş alanındadır. Bu bakımdan iki bölgede görülen iklim özellikleri Ezine'ye yansır. Yazları sıcak ve kurak, kışları ise ılık ve yağışlıdır. Yağışlar genellikle yağmur halindedir. Kış bitiminde de sıkça kırağı yağar. Kış aylarında zaman zaman kısa sürelerle kar yağar. Son yıllarda ekolojik denge bozukluğundan mevsim içinde mevsim normallerinin dışında hava şartları da görülmektedir. Yapılan meteorolojik gözlemlere göre en soğuk ay ocak ve şubat ayları olup en soğuk ay ortalaması -4 °C ila -5 °C derecedir. En sıcak ay ise Temmuz ve Ağustos ayları olup en sıcak ay ortalaması 25 °C ila 35 °C derece arasındadır. Yıllık yağış bakımından en yağışlı aylar Kasım, Aralık, Mart ve Nisan aylarıdır. Ortalama yağış miktarı yılda 626 mm'dir. En yağışsız aylar ise Temmuz ve Ağustos aylarıdır.

Ezine yerleşim yeri bakımından etrafı tepelerle çevrili bir konumda olduğundan nem ortalaması oldukça yüksektir.

Yüzölçümü
İlçenin yüzölçümü 474 km²'dir.
Yer şekilleri
İlçe merkezi deniz seviyesinden 50 m yükseklikte olup, ilçe sınırları içinde en yüksek dağ olan Çığrı Tepesi 500 metre yüksekliktedir. İlçe verimli bir ova üzerine kurulmuştur. Kazdağlarının kuzeyinden doğup, ilçenin ovasından geçip Çanakkale boğazına dökülen Menderes çayı ve ilçeyi ikiye ayıran Akçin çayı zengin bir topoğrafya oluşturmaktadır.
Ezine'nin sahil kıyısı
Ezine ilçe merkezinin Ege Denizi'ne kıyısı yoktur. Ezine ilçe sınırları dahilinde 37 km'lik sahil şeridi mevcuttur. Ezine'nin batısında;
  1. Geyikli
  2. Mahmudiye beldeleri bulunmaktadır.Bu iki yerleşim merkezinin de denize kıyısı yoktur.
  3. Kestanbol Kaplıcaları dünyaca ünlü bir jeotermal merkezidir.

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Toplam Şehir Kır
1927[2] 28.861 4.143 24.718
1935[3][a] 17.318 4.685 12.633
1940[4] 18.417 4.096 14.321
1945[5] 20.202 6.702 13.500
1950[6] 18.776 3.812 14.964
1955[7] 21.959 4.691 17.268
1960[8] 25.928 7.536 18.392
1965[9] 27.805 7.819 19.986
1970[10] 29.651 9.062 20.589
1975[11] 30.331 9.359 20.972
1980[12] 31.044 9.357 21.687
1985[13] 32.591 10.455 22.136
1990[14] 34.234 11.167 23.067
2000[15] 35.301 13.309 21.992
2007[16] 34.336 14.125 20.211
2008[17] 32.833 12.857 19.976
2009[18] 32.353 13.202 19.151
2010[19] 36.088 17.301 18.787
2011[20] 32.128 13.550 18.578
2012[21] 31.615 13.388 18.227
2013[22] 32.165 14.002 18.163
2014[23] 32.962 14.273 18.689
2015[24] 31.801 14.056 17.745
2016[24] 31.345 14.024 17.321
2017[24] 31.962 14.972 16.990
2018[24] 32.003 14.232 17.771
2019[24] 30.660 13.520 17.140
2020[24] 30.723 13.617 17.106

Ezine plajları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ezine ilçe merkezinin denize kıyısı yoktur. Ezine, sınırları dahilindeki sahil şeridine 15 km mesafededir.

Geyikli Plajı
Ezine'ye 17 km mesafedeki bu plaj Bozcaada'ya olan ulaşımı sağlayan Geyikli İskelesi'nin yanında bulunmaktadır. Tertemiz ve altı kum olan deniz, serin sularıyla deniz olduğunu hissettirir. Geyikli Plajı'nda Bozcaada manzarasını izleyerek bir çay içmek bile insana huzuru tattırır. Bu plaja Ezine'den her yarım saatte bir hareket eden Geyikli Sahil Birlik araçlarıyla ulaşılabilir.
Ezine Plajı
Ezine'ye 20 km mesafedeki bu plaj eskiden Bozcaada'ya ulaşımı sağlayan ve şu anda balıkçı teknelerinin yanaştığı Odunluk İskelesi'nin yanında bulunmaktadır. Sakin ve huzur dolu bu plaj Dalyan Köyü sınırları içinde kalmakta, yazlıklar daha çok bu plajın etrafında yoğunlaştığından, plaj çevresinde gençlere yönelik eğlence mekanları daha çok bulunmaktadır. Bu plaja Ezine'den Ezine Birlik Koop. Araçlarıyla ve Geyikli Sahil Birlik araçlarıyla ulaşılabilir.
Aktaş Plajı
Ezine'ye 22 km mesafedeki bu plaj Kestanbol Kaplıcaları'na olan yakınlığı ile ilgi toplamaktadır. Herhangi bir toplu taşıma aracı ile gidilemeyen bu plaja, aileler kendi araçlarıyla hem piknik hem de Ege Denizi'nin sularında eğlenmek için giderler. Körüktaşı Köyü'nden birkaç km sonra varılabilecek bu plajda, zeytin ve büyük meşe ağaçlarının altında, Bozcaada manzarasını seyrederek hem piknik yapabilir, hem de denizde eğlenebilirsiniz.
Tavaklı Plajı
Ezine'ye 30 km mesafedeki plaj Tavaklı Köyünün 5 km güneyinde bulunan iskelenin yanında yazlıklar boyunca bir şerit gibi Ayvacık ilçe sınırına kadar uzanır. Sakinliğiyle ön plana çıkan bu plaj etrafında, halk çadır kurarak kamp yapar ve yazın belli bir kısmını deniz kenarında geçirir. Tavaklı plajı yakınında birçok yazlık site bulunmaktadır. Tertemiz ve dibi kum olan plaj Ezine halkı tarafından rağbet gören plajlardan biridir. Bu plaja Ezine'den Ezine Birlik Koop. ve Gülpınar-Babakale Koop. araçlarıyla ulaşılabilir.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Ayvacık ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2015. 
  2. ^   . "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  3. ^   . "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  4. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  5. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  6. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  7. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  8. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  9. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  22. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  23. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  24. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Ezine Nüfusu - Çanakkale". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Çanakkale Ezine Nüfusu". nufusune.com. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ezine&oldid=33914596" sayfasından alınmıştır