Euridice
 Jacopo Peri | |
| Özgün isim | L'Euridice favola drammatica |
|---|---|
| Müzik | Jacopo Peri |
| Libretto | Ottavio Rinuccini |
| Gala | 6 Ekim 1600 |
| İlk gösterim yeri | Pitti Sarayı, Floransa |
| Oyuncular | |
Euridice (yahut Erudice veya Eurydice) Jacopo Peri tarafından hazırlanmış ve Giulio Caccini tarafından müzik parçaları eklenmiş bir operadır. Librettosu Yunan mitolojisinde bulunan Evridiki ile Orfe hakkındaki mitoloji öyküsünü anlatan antik Roma şairi Ovidius'un Metamorfozlar eserinden uyarlanarak Ottavio Rinuccini tarafından yazılmıştır. Galası Floransa'da Medici'lerin Pitti Sarayı'nda, 6 Ekim 1600'da yapılmıştır.
Hazırlama ve temsiller
[değiştir | kaynağı değiştir]Eser Fransa Kralı olan IV. Henri ile Marie de' Medici'in düğün eğlenceleri için hazırlanmıştı. Jacopo Peri'nin ikinci opera eseri idi.[1]
İlk temsil Floransa'da Pitti Sarayı'nda verilmiştir. Bu eser "monodoni" (veya İtalyanca "stile rappresentatio") stili şarkılarla bir pastoral dram oyunundan oluşmakta ve eserin tümü şarkı halinde sunulmaktaydı. Jacoppo Peri Orfeo rolünü de almıştı. Kendinin ortağı olan müzisyen Caccini'nin etrafındaki topladığı müzisyenler, diğer rolleri yüklenmişlerdi.[2] Bazı kısımlarda bulunan resitatifleri sunan "Guilo Caccini" idi. Diğer şarkıcılar Guilo'nun kızı "Francesca Caccini" ile "Vittoria Archilei" idi. Orkestra sahnenin önünde bir paravana arkasında bulunmaktaydı ve seyirciler tarafından görülmemekteydi. Orkestra bir klavsen, bir lir, iki lavta ve üç flütten oluşmaktaydı.
Peri sesleri ve bunlara refakat eden çalgıları çok dikkatle birbirine birleştirip eserdeki gerginliği ortaya çıkarmaktadır ve bunu ifade eden metinin de uygun olmasına dikkat eder. Ritimler ve şarkıcıların melodik sesler konuşma dilinin titreşimlerine uymaya çalışır. Zaman zaman beklenmedik disonans yaratan ağlayıp sızlamalar bulunmakta ve beklenmedik sıralarda bas sesleri ortaya çıkmaktadır. Euridice bu çalgı ve şarkı sesi yanında resitatif şeklinde söylenişinin ilk örneklerini de içerir.
Roller
[değiştir | kaynağı değiştir]| Rol | Ses tipi | |
|---|---|---|
| La Tragedia | soprano | |
| Euridice | soprano | |
| Orfeo | tenor | |
| Aminta, çoban | tenor | |
| Arcetro, çoban | kontralto | |
| Tirsi, çoban | tenor | |
| Caronte | bas | |
| Dafne | soprano | |
| Plutone | bass | |
| Proserpina | soprano | |
| Radamanto | tenor | |
| Venere | soprano | |
| Nimfler ve çobanlar, gölgeler ve cehennem tanrıları | ||
Konu özeti
[değiştir | kaynağı değiştir]Oyun bir kısa Prolog ile başlar. "La Tragedia" bir alegorik kişi olarak sahneye gelir ve gelecek karşılaşmayı ilan eder.
Sonra nehir perileri ve çobanlardan oluşan bir koro sahneye gelir ve Euridice (Evridiki) ile Orfe'nin evlenmeye karar verdiklerini ve nikâhlarının kıyılacağını ilan ederler. Bunu Euridice'nin arkadaşları tarafından verilen bir bale dansı takip eder.
Bundan sonra Orfeo kendi arkadaşları ile birlikte sahneye girer. Bir haberci olan Dafne, Orfe'ye gelerek sevgilisi Euridice'nin birdenbire öldüğünü haber verir. Orfe büyük bir yasa kapılır ve bu yasını çok uzunca bir matem ağıtı söylemekle gösterir. Bazı çoban kızlar ve nehir perileri Orfe'yi teselli etmeye çalışırlar.
En sonunda aşk tanrıçası Venüs inip oranın idarecisi tanrılara yalvararak Orfeo'nun sevgilisinin cehennemden geri gönderilmesine karar vermelerini sağlar. Bir başka ağıtla Orfe tanrı Pluto'ya yalvarır. Son sahnede iki sevgilinin büyük sevinçle birbirlerine kavuştukları görülür. Koro ve bale dansçıları bu mutluluğu şarkı ve dansla ifade ederler.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Birinci eserinin Dafne adında 1597'de hazırlandığı bilinmektedir ama bu eser kayıptır.
- ^ Caccini de ayrıca ayni librettoyla değişik bir "Euridice" operası bestelemiştir. Bunun notalarınn, Peri'nin operası notalarının basılmasında önce basılıp yayınlanmasını sağlamıştı. Fakat bu eserin ilk sahnelenmesi 1602'de olmuştu. Peri'nin eserinin başarısı dolayısıyla Caccini'nin eseri hiç tekrar sahnelenmemiştir.
- İngilizce Wikipedia Euridice (Peri) maddesinden kısmen uyarlanmıştır. [1] 15 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişme:20.2.2010)
- Almanca Wikipedia Euridice maddesinden kısmen uyarlanmıştır. [2] 12 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) (Erişme:20.2.2010)
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Librettidopera" sitesine Peri'nin "Euridice" librettosu 31 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Howard Mayer Brown. "Euridice (i)", L,Macy (ed) Grove Music Online, grovemusic.com16 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (abone olanlara acik).(İngilizce)(Erişme:20.2.2010)
