Etimek
| Etimek | |
|---|---|
.jpg) | |
| Bölgesi | Avrupa |
| Türü | bisküvi veya kraker |
Etimek, (rusk) kıtır ekmek, Zwieback ; yumurta ile yapılan ve iki kez pişmiş, şekerli ekmek türüdür. Sert, kuru bisküvi veya iki fırında pişmiş ekmekdir. Bazen bebek dişleri yiyecek olarak kullanılır.[1] Bazı kültürlerde, rusk ekmek yerine pastadan yapılır: buna bazen pasta rusk denir. Birleşik Krallık'ta, isim aynı zamanda buğday bazlı bir gıda katkı maddesini ifade eder.
Tost ekmeğine benzeyen sert, kırılgan dilimler şeklindedir. Ekmekler 1. pişirilmeden sonra dilimlenir ikinci kez pişirilir. Zwieback çocukların beslenmesi için kullanılır. Mide rahatsızlığı olan hastalar için katı gıda olarak kullanılır. Zwieback Doğu Prusya, Almanya kökenlidir.
Türkiye'de uzun yıllar boyunca Eti (şirket) tarafından "Etimek" markasıyla üretilen peksimet, halk dilinde de aynı markayla tanınmaktadır.
Modern kullanım
[değiştir | kaynağı değiştir]
Rusk'a Azerbaycan, Rusya ve birkaç ülkede sukhary (suxarı) denir. Genellikle eski bir ekmek ve çörekler yapılır. Bakü'de bazı fırınlar bayat çörekler ve ekmekleri peksimet yapmak için kullanırlar. Fırınlarda bu artık ekmek ve çöreklerin israfını önlemek için yaptıkları için rusk fiyatı genellikle düşüktür. Rusyada bunlar ya ikinci kez tatlı challah benzeri ekmeklerden yapılır, biscotti tarzında dilimlenir veya sadece artık bayat ekmeklerden yapılır, küçük küpler halinde kesilir, havayla kurutulur veya çok düşük bir sıcaklıkta pişirilir. Birincisi, kurabiye, süt, kefir, çay, kahve veya kakao ile iyidir. İkincisi genellikle çorbaya eklenir, berrak veya başka şekilde, emilmiş sıvılardan yumuşatılır ve ekmek yerine eşlik eder. Rus mutfağında her zaman temel bir malzeme olan artık ekmeğin boşa harcanmaması, binlerce yıl boyunca çok çalışılması ve saygı duyulması bir gelenek haline geldi. Slav uluslarının yaşam ve tarihinin temel taşlarından biri olan bu tahıl yemine gereken bedeli öderken, Rus dilinde ekmek hakkında birçok folklor ve söz vardır.
Kübada etimek biscottiye benzer, ancak iki kez pişmiş sarı kek hamuru yapılır. Sarı kek hamuru düz, dikdörtgen bir kek tavası içine pişirilir; bir kez pişirilip soğutulursa, şeritler halinde dilimlenir ve tekrar pişirilir veya bir kek tostu yapmak için kızartılır. Genellikle Küba kahvesiyle (Küba espressosu) veya dondurma, krema veya diğer tatlı yemeklerine eşlik eder.
Danimarka tvebak, Danimarkalı bir rusk türüdür. Fransada biscotte, Fransız usulü bir rusk türüdür. Süpermarkette paketlenmiş olarak satılırlar.
Finlandiya usulü rusk'a, genellikle kuru bir çörek olan ve tarçın ve şekerle tatlandırılan korppu adı verilir. Korppu normalde kahveye batırıldıktan sonra yenen sıradan bir kahve ekmeğidir. Hapankorppu adı verilen ekşi bir versiyon, çavdar unu ve tuzdan yapılan düz bir rusktur ve ekmek gibi yenilebilir. İtalya'da bu forma fette biscottat denir.
Zwieback (kelimenin tam anlamıyla "iki kez pişmiş"), Almanya'da yenilen rusk şeklidir. Danca ve Fransızca kelimeler gibi, isim de iki kez pişirilmek veya pişirilmek anlamına gelir.
Yunanistanda paximadi (Yunanca: παξιμάδι) terimi, genellikle arpa veya nohut unundan yapılan ve yemekten önce şarap, su veya yağla yumuşatılmış çeşitli Yunan rusk formlarını kapsar. Paximadi Girit atıştırma veri tabanlarının temelini oluşturur (Yunanca: ντάκος).
Hindistan'da rusk (veya tost bisküvi) geleneksel bir kurutulmuş ekmek veya kektir. Ayrıca Hintçe, Pencapça ve Urduca'da papay, khasta (Hintçe: खस्ता) veya Bengalce'de katti toos olarak da bilinir. Genellikle çay döneminde sütü yumuşatan sütlü çay ile yenir. Tatlı kek börek sürümü, içeriği buğday unu, şeker, yağ, kabartma ajanı ve isteğe bağlı olarak yumurta içeren kekden yapılmıştır.
Rusk 7. yüzyıldan kalma Persistan kökenlidir ve kuzey Hindistan'da ve güneyin bazı kısımlarında yaygındır.
Pakistan'da, russ (Urduca: رس) veya pasta rusk olarak bilinir. Çoğunlukla büyük yuvarlak bisküvi şekillerinde bulunur, ancak aynı zamanda uzun dikdörtgen şekillerde (kek böreği) bulunur. Genellikle süt çaylı kahvaltıda yenir. Bazen Papay olarak da bilinir (Urduca: پاپے)
İran'da rusk, nān-e sokhāri (Farsça: نان سوخاری) olarak adlandırılır. Buğday unu, şeker, yağsız süt tozu, bitkisel yağ, glüten, malt özü, soya unu, tuz, maya ve sudan yapılır. Özellikle İran çayı ile smaçlı bir bisküvi olarak yenir. Naan sukhaari'nin en yaygın markası Vitana'dır.
Japonya'da rusk, baget, kek ve hatta kruvasandan yapılan bir lezzettir. Sık sık tatlıdır.
Levant'ta bu forma Irak ve Suriye'de boksum (Arapça: بقصم) veya Ürdün'de qurshalla (Arapça: قرشلة) denir. Un, yumurta, yağ veya tereyağı, şeker, maya veya kabartma tozundan ve bazen de az miktarda kakule yapılır. Kavrulmuş susam, kara kimyon tohumu veya anason ile süslenir ve smaç bisküvi olarak, özellikle de bitkisel çay ile yenir.[2]
Hollandalı crispbakes olarak da bilinen Beschuit, hafif ve yuvarlaktır, daha ziyade Hollanda ve Belçika'da yenilen peksimetlerdir. Özellikle Hollanda'da, beyaz, pembe veya mavi şekerle kaplanmış anason tohumları ve geleneksel olarak muisjes bulunuyor. Beschuiten ayrıca çikolata (chocoladehagel veya chocolademuisjes), meyve (vruchtenhagel) veya peynir gibi tatlarda en sık tereyağı ve sprinkler gibi çeşitli malzemelerle bir kahvaltı olarak da yenir. Uzun zamandır Hollanda geleneği geleneği genellikle şeker veya çırpılmış krema ile doldurulmuş meyvada çilek servis etmektir.
Norveç'te rusk, kavring olarak adlandırılır ve İsveç skorporuna benzer. Strøkavring adı verilen ezilmiş kavring, diğer şeylerin yanı sıra, kjøttkaker (frikadeller) yapımı ve geleneksel tatlı tilslørte bondepiker'de kullanılır. Kavring ayrıca parçalanır ve normal, ekşi veya kültürlü süt ile servis edilebilir.
İsveçde skorpor rusk şeklidir. Otlar, kurutulmuş meyveler, kuruyemişler veya anason veya kakule gibi baharatlarla tatlandırılabilirler. İsveç fırın şirketi Pågen, dünyanın en çok satılan rusk markası Krisprolls'ü üretti.[3]
Ruska Filipinlerde versiyonu biscocho denir. Kek peksimetlerine mamon tost da denir.
Portekizce, ruska tosta denir. "Tosta" kelimesi sert, bisküvi dokulu bir dilim ekmek anlamına gelir. Tatlı olabilir, ama çoğu zaman tuzludur. Çeşitli şekil ve kalınlıklarda olabilir. Öğütüldüğü zaman, kelimenin tam anlamıyla öğütülmüş ekmek ve çeşitli mutfak kullanımları vardır ve buna "pão ralado" denir.
Güney Afrika'da rusk, beskuit için basitleştirilmiş bir terimdir ve geleneksel Afrikaner kahvaltısı veya atıştırmalıktır. Güney Afrika'da, 1690'lı yılların sonlarından beri, özellikle buzdolabında uzun mesafelerde seyahat ederken, ekme yapmanın bir yolu olarak kurutulmaktadır. Kullanımları Büyük Trek ve Boer Savaşları ile günümüze kadar devam etti. Peksimet tipik olarak yenmeden önce kahve veya çay ile içilir. Pek çok fırın, şarküteri ve ev sanayii, bazen hamur mayası yerine kabartma tozu gibi geleneksel olmayan malzemelerden yapılan ticari peksimet de satar. Sade ve ayran lezzetlerinin yanı sıra anason, kepekli, yoğunlaştırılmış süt, müsli ve limonlu haşhaş çeşitleri de mevcuttur.
İngilizlere göre etimek, partikül büyüklüğüne göre ayrılmış ve sosis üretiminde gıda katkısı maddesi olarak kullanılan bir bisküvidir. Başlangıçta eski ekmeklerden yapılmış olmasına rağmen, şimdi "ekmek-rusk" olarak adlandırılan, basitçe "rusk" olarak adlandırılan mayasız bir çeşittir.
Kullanımda, gıda endüstrisinde çeşitli rusk partikül boyutları kullanılmaktadır, bunlar arasında şunlar bulunur:[4]
- Tatlar, renkler ve baharatlar için bir taşıyıcı
- Hamburger, sosis, doldurma, turta ve diğer bileşik et ürünlerinde bağlayıcı madde
- Kurutulmuş doldurma karışımları için bir bileşen olarak
Birleşik Krallık'ta, Farley's Rusks, 1994'ten beri Heinz tarafından üretilen kuru bir bisküvidir. Genellikle ya sütle ıslatılmış, ezilmiş ya da orijinal sert formlarında diş çıkarma yardımı olarak bebeklere verilir. ABD'de yaygın olarak bulunan rusk türleri, marketlerde paketlenmiş satılan melba tostunu ve hem marketlerde hem de kafeteryalarda veya kafelerde bulunan biscotti'yi içerir.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2019.