İçeriğe atla

Ernst Wolfgang Caspari

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ernst Caspari
DoğumErnst Wolfgang Caspari
24 Ekim 1909(1909-10-24)
Berlin, Alman İmparatorluğu
Ölüm11 Ağustos 1988 (78 yaşında)
Rochester, New York
VatandaşlıkAmerikalı
ÖdüllerBehavior Genetics Association'un Dobzhansky Ödülü (1979)
Kariyeri
DalıGenetik
Çalıştığı kurumlarLafayette College
Wesleyan University
University of Rochester
Doktora
danışmanı		Alfred Kühn

Ernst Wolfgang Caspari (24 Ekim 1909 - 11 Ağustos 1988) [1] davranışsal ve gelişimsel genetik üzerine araştırmalarıyla tanınan Alman-Amerikalı bir genetikçidir.[2][3]

Erken dönemi ve eğitimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Caspari, 24 Ekim 1909'da Almanya'nın Berlin kentinde doğdu. Bir fizyolog olan Wilhelm Caspari ve eşi Gertrud'un üç çocuğundan biriydi. Yahudi bir aileden olmalarına rağmen Wilhelm ve Gertrud, çocukları Ernst, Fred ve Irene gibi Protestanlardı. Ernst, Berlin'deki Kaiser-Friedrich-Schule'ye, ardından Goethe-Gymnasium zu Frankfurt'a katıldı. Richard Goldschmidt'in kitabı Ascaris, eine Einführung in die Wissenschaft vom Leben für Jedermann'ın bir baskısını 14 yaşındayken Noel hediyesi olarak okuduktan sonra genetikçi olmak istediğine karar verdi.[2] ABD'ye 1938 yılında göç etti ve 1944'te ABD' vatandaşı oldu[4] Göttingen Üniversitesi'nde Alfred Kühn tarafından eğitim gördü ve 1933'te doktora derecesini aldı.[2] O yıl içinde Naziler tarafından Kühn'ün laboratuvarındaki görevinden ayrılmaya zorlandı.[5]

Sürgün yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Frankfurt’taki Paul-Ehrlich Enstitüsü’nde profesör olan babası, Yahudi dininden çıkarak Protestanlığa geçmişti. Ama Nasyonal Sosyalistlerin anlayışına göre Ernst Caspari, Yahudi’ydi. 1935’e kadar Göttingen’de kalabilmiş olması, muhtemelen Birinci Dünya Savaşı sonlarında cephede savaşmış olması sayesindedir. 1935’te Türkiye’ye göç etti. Bunu izleyen yıllarda erkek kardeşi ABD’ ye, kız kardeşi ise Büyük Britanya'ya göç ettiler. Ernst Caspari, İstanbul Üniversitesi Fizyolojik Kimya Enstitüsü'nde asistan olarak çalışmaya başladı. 1938'de psikolog Hermine Isaac (kızlık soyadı Abraham) ile evlendi. Hermine Isaac, Yahudi'ydi. 1935'te Berlin'den İstanbul'a göç etmişti. 1939'da beraberce ABD'ye gittiler. 1941'de Ernst ve Hermine Caspari, Nasyonal Sosyalistler tarafından Yahudi olarak görülen bütün diğer mülteciler gibi, Alman Reich vatandaşlığından çıkartıldılar. Caspari'nin annesiyle babası ölüm kampına götürüldüler ve katledildiler.[6]

Akademik kariyer

[değiştir | kaynağı değiştir]

Caspari, 1938'de Lafayette Koleji'nde biyoloji uzmanı oldu ve 1941'de biyoloji alanında yardımcı doçent oldu. Lafayette'te, daha sonra fare genetiği araştırmalarında çeşitli konularda işbirliği yaptığı LC Dunn ile tanıştı.[5] Rochester Üniversitesi'nde profesör ve Biyoloji Bölümü başkanı olduğu 1949'dan 1960 yılları aralığı dışında Wesleyan Üniversitesi'nde biyoloji profesörü olarak görev yaptı. 1975'te emekli olana kadar Rochester Üniversitesi'nin fakültesinde kaldı. 1966'da Genetics Society of America'nın başkanı ve 1968'den 1972'ye kadar Genetics dergisinin editörlüğünü yaptı. [4][5]

Onurlandırmalar ve ödüller

[değiştir | kaynağı değiştir]

Caspari, 1942'de American Association for the Advancement of Science'ın bir üyesi olarak seçildi. 1959'da Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi'ne [4] 1956-57 ve 1965-66 yıllarında Davranış Bilimlerinde İleri Araştırma Merkezi üyesi olarak seçildi.[7] 1979'da Davranış Genetiği Derneği'nden Dobzhansky Ödülü'nü aldı.[8]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

1933-1945 senelerinde Türkiye'ye sürgün

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Briefwechsel 1926-1976 (Almanca). Mohr Siebeck. 2 Aralık 2014. s. 240. ISBN 9783161517082. 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021. 
  2. ^ a b c Grossbach (1 Nisan 2009). "Seventy-Five Years of Developmental Genetics: Ernst Caspari's Early Experiments on Insect Eye Pigmentation, Performed in an Academic Environment of Political Suppression". Genetics (İngilizce). 181 (4): 1175-1182. doi:10.1534/genetics.109.102723. ISSN 0016-6731. PMC 2666489 $2. PMID 19351811. 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021. 
  3. ^ "Corrigendum". Genetics (İngilizce). 184 (4): 1181. 1 Nisan 2010. doi:10.1534/genetics.110.116731. ISSN 0016-6731. PMC 2865917 $2. 8 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021. 
  4. ^ a b c Advances in Genetics (İngilizce). Academic Press. 11 Aralık 1987. ss. 519-521. ISBN 9780080568119. 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021. 
  5. ^ a b c "Ernst W. Caspari Papers". American Philosophical Society. 8 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2018. 
  6. ^ "İstanbul'a Sığınanlar, Almanya'ya Renk katanlar" (PDF). 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021. 
  7. ^ "Ernst Caspari". Center for Advanced Study in the Behavioral Sciences (İngilizce). 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2018. 
  8. ^ "Caspari, Ernst W". SNAC. 11 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2018. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ernst_Wolfgang_Caspari&oldid=33886421" sayfasından alınmıştır