Enerji süper gücü
Enerji süper gücü, büyük miktarlarda enerji kaynaklarını (ham petrol, doğal gaz, kömür vb.) diğer ülkelere sağlayan ve bu nedenle dünya piyasalarını etkileyerek siyasi veya ekonomik avantaj elde etme potansiyeline sahip olan bir ülkedir. Rusya, dünyada en yaygın şekilde enerji süper gücü olarak tanımlanan ülkedir.[1][2] Diğer bazı ülkeler arasında Suudi Arabistan,[3] Kanada, Venezuela ve İran[4][5][6] da bu şekilde adlandırılmaktadır. Ayrıca, büyük miktarda şale gaz rezervlerine sahip olması nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri potansiyel bir enerji süper gücü olarak adlandırılmaktadır.[7]
Enerji süper gücü statüsü, örneğin küresel piyasalarda fiyatları önemli ölçüde etkileyerek veya tedarikleri geri çekerek kullanılabilir.[8] "Enerji süper gücü" statüsü, "süper güç" statüsüyle karıştırılmamalıdır.
Enerji süper güçleri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Rusya'nın doğal gaz rezervleri, ona enerji süper gücü unvanını kazandırmıştır.[9][10] Bununla birlikte, bu statü bazıları tarafından sorgulanmaktadır. Uluslararası Barış İçin Carnegie Vakfı'ndan Vladimir Milov'un dediği gibi:
""Enerji süper gücü" kavramı, gerçeklikle ilgisi olmayan bir yanılsamadır. En tehlikeli yanı ise Rusya ile enerji tüketicileri arasındaki karşılıklı bağımlılığı tanımamaktadır. Siyasi çatışmalar ve düşen üretim nedeniyle gelecekte Avrupa'ya yönelik arz kesintileri olasıdır. Sonuç olarak, Avrupa gaz şirketleri muhtemelen bir gün Rus sözleşmelerindeki "al ya da öde" koşullarının kaldırılmasını talep edecektir. Bu, Gazprom'un borçlanma yeteneğini tehdit edebilir. Putin'in Rusya'nın etkisini artırmak için enerjiyi kullanma girişimi uzun vadede ters tepebilir."[11]
Rice Üniversitesi'nden jeofizikçi Manik Talwani'ye göre, Suudi Arabistan'ın yanında en çok petrol süper gücü statüsüne ulaşma olasılığı bulunan iki ülke bulunmaktadır: Venezuela ve Kanada.[4] (Venezuela için 1.2 trilyon potansiyel varil, Kanada'nın petrol kumları için ise 1.75 trilyon varil). Talwani, bu ülkelerin önümüzdeki birkaç on yılda enerji süper gücü haline gelebilmek için gerekli rezervlere sahip olduklarını belirtmektedir, çünkü petrol üretimi diğer yerlerde azalmaktadır. Ancak Talwani'nin belirttiği gibi, her ikisinin de üretim seviyelerini gerçek enerji süper güçlerinin seviyelerine çıkarmak için 100 milyar dolar veya daha fazla kaynağa ihtiyaçları vardır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "The Future of Russia as an Energy Superpower". Harvard University Press. 20 Kasım 2017. 23 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2021.
- ^ "How Russia's energy superpower status can bring supersecurity and superstability. Interview with Leonid Grigoriev". Civil G8. 2006. 28 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2012.
- ^ "Saudi Arabia's first step towards clean energy technologies". UNDP. 28 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2012.
- ^ a b Canada: The next oil superpower? 6 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., by Manik Talwani. The New York Times 2003
- ^ Energy and the Iranian economy: hearing. United States Congress. 25 Temmuz 2006. ISBN 9781422320945. 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2014.
- ^ Balamir Coşkun, Bezen (Kış 2009). "Global Energy Geopolitics and Iran" (PDF). Uluslararası İlişkiler. International Relations Council of Turkey. 5 (20): 179-201. Archived from the original on 1 Nisan 2014.
- ^ Fensom, Anthony (23 Ocak 2013). "America: The Next Energy Superpower?". The Diplomat. 10 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2023.
- ^ "'Russia Won't Act Like an Energy Superpower': Making Promises that Can't Be Kept". Global Events Magazine. 15 Eylül 2006. Archived from the original on 28 Ağustos 2008. Erişim tarihi: 5 Şubat 2012.
- ^ How Sustainable is Russia's Future as an Energy Superpower? 22 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., by the Carnegie Endowment for International Peace, 16 March 2006
- ^ Russia: The 21st Century's Energy Superpower? 13 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., by Fiona Hill, The Brookings Institution, 5 October 2002
- ^ "How Sustainable is Russia's Future as an Energy Superpower?". Carnegieendowment.org. 7 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2012.